Αυτή ήταν, διαχρονικά, η περίοδος όπου του Κυπριακό και όλες οι συζητήσεις μετακόμιζαν στη Νέα Υόρκη με τους βασικούς πρωταγωνιστές να αναλώνονται σε ένα μαραθώνιο επαφών και συζητήσεων. Είναι η περίοδος, τουλάχιστον μέχρι και το 2017, που πάντα έβγαζε μια νέα εξέλιξη στο Κυπριακό που καθόριζε το πλαίσιο των κινήσεων για τους επόμενους μήνες.
Με την κατάσταση πραγμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο να αποτελεί σήμερα το κεντρικό σημείο αναφοράς για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, με την προσοχή να βρίσκεται -κατά την εβδομάδα που έρχεται- στις Βρυξέλλες για τις συνεδρίες που θα γίνουν εκεί και κυρίως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης Σεπτεμβρίου, η τοποθέτηση του ΓΓ ΟΗΕ φάνηκε λίγο εκτός τόπου. Ήταν ωστόσο αρκετή για να καταδείξει ποια θα είναι η πορεία των εξελίξεων και κυρίως να καταγράψει τις πραγματικές προθέσεις των εμπλεκομένων και κυρίως της Άγκυρας.
Η δήλωση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, μπορεί να χωριστεί σε δύο μέρη:
Πρώτον, είπε ότι υπάρχει συναίνεση από όλους, να αναμένουν μέχρι τις «εκλογές» στα κατεχόμενα (ο ΓΓ στη δήλωσή του αναφέρθηκε σε «βόρεια Κύπρο») προτού αναληφθούν νέες διπλωματικές πρωτοβουλίες. Ευθύς μετά τις «εκλογές»: «η πρόθεσή μου είναι να συγκαλέσω ξανά τους πέντε βασικούς εταίρους -τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις και τις δύο κοινότητες- και επίσης να επαναρχίσω διάλογο με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων.
Δεύτερον, η επισήμανσή του πως «είναι πολύ σημαντικό να αναπτυχθούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και να αποφευχθούν μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη μελλοντική επιτυχία αυτών των διαπραγματεύσεων».
Ξεκινώντας από το πρώτο μέρος, του φαινομενικά πιο εύκολου, ο ΓΓ ΟΗΕ κατέγραψε ποια θα είναι η πορεία των δικών του ενεργειών ευθύς μετά τις «εκλογές» στα κατεχόμενα. Ουσιαστικά θα πρέπει να υπολογίζεται κάπου μέσα στον Νοέμβρη να γίνουν οι πρώτες ενέργειες από πλευράς Ηνωμένων Εθνών προς την κατεύθυνση της αναζωογόνησης των προσπαθειών στο Κυπριακό.
Αναμενόμενο οι πρώτες κινήσεις να γίνουν από εδώ στην Κύπρο σε επίπεδο ηγετών. Κι αυτό γιατί μετά τις «εκλογές» στα κατεχόμενα θα πρέπει να διαφανεί κατά πόσο αμφότερες οι πλευρές επιθυμούν να κινηθούν προς την ίδια πορεία και πάνω στην ίδια βάση. Πιο εύκολο θα είναι αυτό το κομμάτι εάν επανεκλεγεί ο Μουσταφά Ακιντζί, πολύ πιο δύσκολο σε περίπτωση νίκης του Ερσίν Τατάρ ο οποίος θέλει το Κυπριακό να μπει σε μια άλλη βάση.
Εφόσον ξεκαθαρίσει το σκηνικό εντός Κύπρου, θα προχωρήσουν τα Ηνωμένα Έθνη στο επόμενο στάδιο που είναι η συνάντηση των πέντε. Αυτό εκτιμάται από πηγές που γνωρίζουν καλά το Κυπριακό πως θα γίνει περί τα τέλη του έτους με αρχές του 2021. Σημειώνουν πάντως πως αυτό δεν έχει και τόση σημασία αλλά το πώς θα συμπεριφερθούν τα μέρη σε μια τέτοια συνάντηση.
Και πριν ακόμα φτάσουμε ως εκεί, με την πρώτη αναφορά του ΓΓ ΟΗΕ, η Τουρκία φρόντισε να βάλει τα πράγματα εκεί που η ίδια θέλει και ενδεχομένως προσγειώνοντας από νωρίς πάρα πολλούς που αναμένουν ή θα ανέμεναν μια πολύ καλή κίνηση από πλευράς Τουρκίας. Η πρώτη αντίδραση, πολλές φορές είναι και η πιο ειλικρινής. Γι’ αυτό και η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών κατέγραψε τις απαιτήσεις και τους στόχους της Άγκυρας που είναι:
1. Η πολιτική ισότητα, που αποτελεί βασικό στοιχείο, να γίνει αποδεκτή από την ελληνοκυπριακή πλευρά και να συμπληρωθεί το περιεχόμενο μαζί με όλα τα άλλα στοιχεία και να κτιστεί μια νέα διαπραγματευτική διαδικασία.
2. Αν δεν μπορεί να γίνει αυτό, τότε χρειάζεται να μπούμε σε μια νέα διαπραγματευτική διαδικασία για λύση δύο κρατών στη βάση της κυρίαρχης πολιτικής των δύο πλευρών.
Στην τοποθέτησή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ξεκαθαρίζει πως μια άτυπη διάσκεψη των πέντε μαζί με τα Ηνωμένα Έθνη, αυτά που καταγράφονται πιο πάνω, θα πρέπει να την απασχολήσουν. Εν ολίγοις, στην άτυπη πενταμερή κατά την οποία όλοι ελπίζουν ότι θα δώσει ώθηση για επανέναρξη των συνομιλιών η Τουρκία θέλει για να συζητηθεί η ομοσπονδιακή λύση του Κυπριακού να γίνει δεκτή η πολιτική ισότητα όπως η ίδια την έχει καταγράψει. Σε διαφορετική περίπτωση να συζητήσουν τη διχοτόμηση της Κύπρου. Πιο ξεκάθαρα από τουρκικής πλευράς δεν μπορούσαν να γίνουν.
Διπλωματική παγίδα ενόψει
Στη σύντομη αλλά, όπως πάντα, ουσιαστική του τοποθέτηση ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών έχει διαμηνύσει στην ανάγκη: α) να αναπτυχθούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, και β) να αποφευχθούν μονομερείς ενέργειες που θα υπονομεύσουν τη μελλοντική προσπάθεια. Ένα διπλωματικά διατυπωμένο μήνυμα το οποίο απευθύνεται προς όλους τους εμπλεκόμενους στο Κυπριακό, αφήνοντας την ίδια ώρα τον καθένα να το βλέπει μέσα από το δικό του φακό και το ερμηνεύει ανάλογα.
Έτσι, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μπορεί -όπως ήδη το είπε η κυπριακή κυβέρνηση- να έχουν να κάνουν με το θέμα της Αμμοχώστου και παρέπεμψε στην πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη προς αυτή την κατεύθυνση. Όμως την ίδια ώρα μπορεί να παραπέμπει και σε άλλα θέματα όπως π.χ. τα ενεργειακά, που το ζητά η τουρκική πλευρά.
Το ίδιο ισχύει και για την «αποφυγή μονομερών ενεργειών». Για την κυβέρνηση και τον Πρόεδρο Αναστασιάδη η αναφορά αυτή στέλνει μήνυμα προς την κατεύθυνση της Τουρκίας, που είναι η χώρα η οποία προκαλεί την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όμως υπάρχει, ενώπιον του ΓΓ, και η δήλωση των Τούρκων ότι είναι οι Ελληνοκύπριοι που προβαίνουν σε μονομερείς ενέργειες.
Κι εδώ έγκειται ο μεγάλος κίνδυνος ο οποίος χρήζει ιδιαίτερης προσοχής στο αμέσως επόμενο διάστημα. Ο κίνδυνος είναι εάν αυτή η επισήμανση «να αποφευχθούν μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη μελλοντική επιτυχία αυτών των διαπραγματεύσεων» πάρει τη μορφή πιέσεων. Και οι πιέσεις αυτές δεν θα είναι τίποτε άλλο από ένα μορατόριουμ το οποίο δεν θα διακρίνει ανάμεσα στις νόμιμες ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας και τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας.
Προέχει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Το Κυπριακό, ήταν εκ των πραγμάτων, παραγκωνισμένο για τρία χρόνια και δεν αναμένεται ότι πριν το τέλος του χρόνου θα υπάρξουν θεαματικές εξελίξεις. Αυτή τη στιγμή η προσοχή όλων των εμπλεκομένων (Κυπριακή Δημοκρατία, Τουρκία, Ελλάδα κ.λπ.) είναι στραμμένη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή στις Βρυξέλλες.
Θα είναι ένα πολύ δύσκολο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Κύπρο η οποία θα έχει να αντιμετωπίσει την προσπάθεια των εταίρων της, με πρωτοστάτη τη Γερμανία, στο να καταφέρουν να κατευνάσουν τον Ερντογάν και την Τουρκία. Μια προσπάθεια η οποία, τουλάχιστον όπως δείχνουν τα έως τώρα δεδομένα, δεν κινείται όπως θα ήθελε η Λευκωσία. Για την Αθήνα, ενόσω το Ορούτς Ρέις παραμένει ελλιμενισμένο, τα προβλήματα είναι λιγότερα και απ’ ό,τι φαίνεται το ερευνητικό θα είναι αγκυροβολημένο έως το τέλος του μήνα. Από τις Βρυξέλλες έγινε γνωστό ότι ο κατάλογος μέτρων θα είναι στο τραπέζι της Συνόδου την Τετάρτη. Αυτό δεν συνεπάγεται και ανάλογες αποφάσεις. Κι εδώ είναι το δύσκολο το κομμάτι της κυπριακής αποστολής στις Βρυξέλλες, να καταφέρει τα μέτρα να περάσουν από το χαρτί στην πράξη.
Ετοιμάζει σόου στο πλαίσιο της ΓΣ ΟΗΕ
Ένα νέο σόου, αυτή τη φορά στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών φαίνεται πως ετοιμάζει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πέρσι ανέβηκε στο βήμα της Γενικής Συνέλευσης κρατώντας χάρτη της Μέσης Ανατολής, προβάλλοντας τη γνωστή θέση των Παλαιστινίων σ’ ό,τι αφορά τα εδάφη τους.
Φέτος, δεν θα είναι στη Νέα Υόρκη αλλά θα μιλήσει από την Άγκυρα στις 22 Σεπτεμβρίου. Και ήδη τα δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο (πηγή ΓΤΠ) έδωσαν ένα δείγμα γραφής.
Σύμφωνα με τη Γενί Σαφάκ, ο Ερντογάν στην ομιλία του προς τους ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων, θα στείλει μηνύματα για διάφορα ζητήματα, από τα δικαιώματα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο μέχρι την προδοσία στην Παλαιστίνη. Η εφημερίδα αναφέρει ότι ο Ερντογάν θα κάνει ειδική προετοιμασία για την προσφώνησή του στη Γενική Συνέλευση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ιδιαίτερη επίσης βαρύτητα θα δώσει και στο θέμα της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και στις ενέργειες που γίνονται εναντίον της Τουρκίας για το φυσικό πλούτο στην περιοχή, με τη συνεργασία της Ελλάδας και Γαλλίας. Ο Ερντογάν θα επαναλάβει για μια ακόμη φορά τη θέση της Τουρκίας για το δίκαιο διαμοιρασμό του φυσικού πλούτου στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ την ίδια στιγμή θα επαναλάβει ότι η Τουρκία θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα να προστατεύει τα δικαιώματά και συμφέροντά της στην περιοχή. Γι’ αυτό και δεν αποκλείεται να εμφανιστεί με τα γνωστά πλάνα και χάρτης όπως το συνηθίζει εδώ και καιρό.
Πληροφορίες αναφέρουν επίσης ότι ο Ερντογάν στην ομιλία του θα εκφράσει και την ενόχληση της Τουρκίας για την απόφαση των ΗΠΑ να προχωρήσουν στην άρση του εμπάργκο όπλων προς την «Ελληνοκυπριακή διοίκηση της νότιας Κύπρου», όπως αποκαλείται η Κυπριακή Δημοκρατία. Την ίδια στιγμή αναμένεται να καλέσει τις ΗΠΑ να επιστρέψουν στην πολιτική τής ουδετερότητας.
Πηγή: philenews.com
