Του Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη*
Ο κίνδυνος μπορεί να οριστεί ως οποιοδήποτε γεγονός του οποίου η εμφάνιση επηρεάζει την ικανότητα μιας οργάνωσης να επιτύχει τους στόχους της. Οι κίνδυνοι μπορούν να ταξινομηθούν ως:
– Εσωτερικοί, ο οποίοι συνδέονται με αποφάσεις που λαμβάνονται από την επιχείρηση.
– Εξωτερικοί, οι οποίοι συνδέονται με αβεβαιότητες, χρόνο ή κανονισμούς. Κάθε επιχείρηση αντιμετωπίζει κινδύνους στη διαχείρισή της που συνδέονται με την ανάπτυξη της δραστηριότητάς της.
O Risk Manager είναι το άτομο που εντοπίζει αυτούς που απειλούν την επιχείρηση του και επιδιώκει να τους αποτρέψει. Όταν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να συμβεί αυτό, πρέπει να προετοιμάσει μια απάντηση. Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, οι διάφορες κρίσεις που βιώνουν οι επιχειρήσεις τα τελευταία τρία χρόνια έχουν ολοένα και πιο σημαντικό αντίκτυπο στην ικανότητά τους για αντίσταση και ανθεκτικότητα. Επιπλέον, στο πλαίσιο του αυξανόμενου πληθωρισμού, η κλιματική αλλαγή έχει οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στις μελλοντικές ικανότητες προσαρμογής των επιχειρήσεων, τροποποιώντας μερικές φορές το οικονομικό τους μοντέλο και τη δημιουργία αξίας.
Διαδικασία
Για την καλύτερη διαχείριση των κινδύνων, η αναγνώρισή τους αρχίζει με μια ανάλυση ισχυρών και αδύνατων σημείων, δηλαδή μια ανάλυση SWOT που συμπληρώνεται με χαρτογράφηση. Αυτό υποδεικνύει τις υφιστάμενες σχέσεις μεταξύ των μεγάλων προβλημάτων και των στόχων της επιχείρησης που διατυπώνονται σε τρεις φάσεις.
– Διερεύνηση, προκειμένου να προσδιοριστούν οι πιθανοί κίνδυνοι ταξινομώντας τους ανάλογα με τη σπουδαιότητά τους.
– Αξιολόγηση, για την εκτίμηση της σοβαρότητάς τους, των επιπτώσεών τους και της ζημιάς που μπορούν να προκαλέσουν.
– Εφαρμογή λύσεων για τον περιορισμό των επιπτώσεων ή απλώς την εξάλειψή τους.
Αυτή η διαδικασία πρέπει να συμπληρωθεί με τακτική παρακολούθηση για τον έλεγχο των επιπτώσεων στις δραστηριότητες της επιχείρησης.
Προμήθειες, οικονομική μετάβαση
Σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο οικονομικής ανάκαμψης, η αποδιοργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας που προκλήθηκε από την υγειονομική κρίση που επιτείνεται από την υπερθέρμανση του πλανήτη και η αύξηση της ζήτησης για προϊόντα προκαλούν διαταραχές στην αλυσίδα των προμηθειών. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές ορισμένων πρώτων υλών ή μεταποιημένων προϊόντων εκτοξεύονται στα ύψη και μερικές φορές καθίσταται αδύνατο να βρεθούν. Ως αποτέλεσμα, η υγειονομική κρίση έχει αναδιατάξει τη διαχείριση κινδύνων, όπου ορισμένα συνήθη σημεία αναφοράς για την έγκαιρη προμήθεια, μερικές φορές στην άλλη άκρη του κόσμου, υπογραμμίζουν νέους κινδύνους στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Σε ακραίες περιπτώσεις δυσκολιών εφοδιασμού, όπως αυτές που αντιμετωπίζουμε σήμερα, οι επιχειρήσεις μπορούν μέσα σε μια μέρα να περάσουν από καλές επιδόσεις σε πτώχευση. Όπως και με τους κινδύνους των πελατών, η παρακολούθηση της οικονομικής κατάστασης των προμηθευτών είναι η καλύτερη προετοιμασία για πιθανούς κλυδωνισμούς. Αρχίζει με μια εις βάθος αξιολόγηση της οικονομικής τους κατάστασης πριν συνάψουν σχέση, η οποία συμπληρώνεται από καθημερινή παρακολούθηση της φερεγγυότητας και της βιωσιμότητάς τους. Σε επίπεδο οικονομικής και οικολογικής μετάβασης, είναι σημαντικό οι επιχειρήσεις να εντοπίζουν, να ποσοτικοποιούν και να μοιράζονται τις οικολογικές τους επιπτώσεις. Για ορισμένους, αυτή η μετάβαση περιλαμβάνει μερικές φορές την εγκατάλειψη μέρους του τρέχοντος τρόπου παραγωγής για να προχωρήσει η επιχείρηση προς νέες μορφές δημιουργίας αξίας. Στην πραγματικότητα, το ερώτημα δεν είναι πλέον αν θα πραγματοποιηθεί η οικολογική μετάβαση, αλλά πώς μπορεί να γίνει αυτό χωρίς να απειληθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα.
Συμπερασματικά, η διαχείριση νέων κινδύνων γίνεται ένα ουσιαστικό εργαλείο για την ανάπτυξη και ένας παράγοντας διαφοροποίησης για τις επιχειρήσεις σε μια εποχή της ψηφιακής επανάστασης όπου οι ρυθμοί επιταχύνονται και ο χρόνος μειώνεται (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Δούμπος, νέες τάσεις στο μάνατζμεντ της αβεβαιότητας και του ρίσκου, εκδόσεις Αλέξανδρος ΙΚΕ, 2024). Δημιουργεί νέες ευκαιρίες και είναι πηγή επιδόσεων σε ένα κόσμο που υφίσταται οικολογική μετάβαση όπου τα παραδοσιακά επιχειρηματικά μοντέλα τίθενται υπό αμφισβήτηση. Ο απολογισμός αυτών των νέων κινδύνων και η αξιολόγηση του αντίκτυπου τους σημαίνει ότι βοηθάμε την εταιρεία να εξελιχθεί βιώσιμα σε ένα αβέβαιο κόσμο.
*Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Πολυτεχνείο Κρήτης, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ, Paris School of Business
Πηγή: ot.gr
