Του Ηλία Καραβόλια
Μετα-νεωτερικότητα, μετα-δημοκρατία, μετα-αλήθεια : ανέκαθεν στο συλλογικό φαντασιακό επικρατούσε μια τάση μετάβασης σε κάτι νέο. Σε κάτι που θα ανέκοπτε το δυστοπικό παρόν της κάθε εποχής. “Σκοπός του μετά- είναι να υποδηλώσει κάτι άλλο από αυτό που υπάρχει και ήδη συντελείται, αλλά δεν έχει λάβει την καθαρή δική του υπόσταση ώστε μια νέα λέξη να το εκφράσει και να το καλύψει” όπως εύστοχα γράφει ο Λ.Κουσούλης.
Ο Zuckerberg του Facebook μας μεταθέτει ήδη ως υποκείμενα στον νέο θεαματικό αλλά συνάμα αχαρτογράφητο κόσμο της εικονικής πραγματικότητας κάνοντας rebranding και χρησιμοποιώντας το meta ως σημαίνον(metaverse). Θέλει προφανώς να εξιλεωθεί για τις παρατυπίες και τις αυθαιρεσίες με τα δεδομένα των χρηστών και να μετασχηματίσει την πλατφόρμα ώστε να αυξηθεί ο βαθμός εγγύτητας των χρηστών και αυτοί να νιώσουν περισσότερο το κοινωνικό. Θέλει να κάνει δηλαδή πιο “αληθινή” την δικτύωση.
Η μετάβαση όμως στον νέο κόσμο της εικονικής επαφής δεν σημαίνει ότι απωθεί την αποξένωση και την αλλοτρίωση του υπερσυνδεδεμένου ψηφιακού υποκειμένου.Η ηλεκτρονική και ψηφιακή επικοινωνία δεν είναι ανθρώπινη επαφή. Απλώς ο Zuckerberg, γνήσιος εκπρόσωπος του ψηφιακού καπιταλισμού, αντιλαμβάνεται με το επιτελείο του ότι το facebook φράκαρε στο ίδιο εσωτερικό όριο του καπιταλισμού της πλατφόρμας και της ψηφιακής δικτύωσης.
Με το internet των πραγμάτων που ετοιμάζεται -και θα μετασχηματίσει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε αλγοριθμικές μηχανικές εντολές- πρέπει αναγκαστικά οι χρήστες να αποκτήσουν μια νέα επικράτεια δι-επαφής. Άλλωστε με την πανδημία και τα lockdown αυτό συνέβη: αυξήθηκε η επικράτεια ψηφιακής επαφής, εργασίας, παραγωγής, κατανάλωσης. Αυξήθηκε με λίγα λόγια η αγορά ως επικράτεια
διαφήμισης και συναλλαγών( ώστε να ανταλάσσεται γρηγορότερα χρόνος, χρήμα, υπηρεσίες, εμπορεύματα).
Αυτό λοιπόν το επέκεινα της εικονικής διάστασης των ανθρώπινων επαφών, το meta του Zuckerberg στο facebook, δεν είναι τίποτα άλλο παρά o μετα-καπιταλισμός της αύλης ανταλλαγής, του άυλου χρήματος, της επιταχυνόμενης ψηφιακής οικονομίας που εκτοπίζει το πραγματικό εμπόριο και την βιομηχανική παραγωγή( και σταδιακά θα καταργεί την ανθρώπινη επαφή και την απασχόληση….).
