Των Άγι Μοσχοβάκου και Τάσου Καρμά*
Το πράσινο αντιπροσωπεύει μεταξύ άλλων τη ζωή και την ανάπτυξη, σύμφωνα με το Color Harmony Compendium, έναν διεθνώς αναγνωρίσιμο οδηγό χρωμάτων. Δίνει όμως και την απάντηση στο ερώτημα τού εάν η φορολογία είναι ικανή να αντιμετωπίσει τα ζητήματα του τρέχοντος επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αν δηλαδή μπορεί να υπάρξει το πράσινο της φορολογίας και αυτή να συνδεθεί στενά με τις προτεραιότητες και τους αναπτυξιακούς στόχους των επιχειρήσεων και της κοινωνίας.
Ποιες είναι όμως οι προτεραιότητες αυτές και πού πρέπει να εστιάσουν οι σύγχρονες επιχειρήσεις στο περιβάλλον που διαμορφώνεται;
Κατ’ αρχήν, η στροφή σε φιλικότερες προς το περιβάλλον μορφές ενέργειας και η μετάβαση στην κυκλική οικονομία που εστιάζει στη μείωση της σπατάλης των πόρων της παραγωγικής διαδικασίας και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων έρχεται ως απάντηση στην επιδίωξη για αειφόρο ανάπτυξη, λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη ανησυχία για την εξάντληση των φυσικών πόρων και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Οι επενδύσεις όμως στην «πράσινη ανάπτυξη» συνεπάγονται υψηλό κόστος, καθιστώντας απαραίτητη συνθήκη πραγματοποίησής τους την παροχή επενδυτικών και φορολογικών κινήτρων από το κράτος και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε ρευστότητα.
Αν μιλήσουμε για τη χώρα μας, βλέπουμε τους τελευταίους μήνες κινήσεις που στρέφονται σ’ αυτή την κατεύθυνση με την ψήφιση νόμων για τους εταιρικούς μετασχηματισμούς, με τον υπό αναθεώρηση αναπτυξιακό νόμο και μ’ έναν νέο υπό ψήφιση κλιματικό νόμο, ενώ κομβικό ρόλο θα έχουν και τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης, που υπολογίζονται περίπου σε 6 δισ. ευρώ και θα αφορούν συνολικά τη μετάβαση σε φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες.
Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτή η ευκαιρία που έχουν οι επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους και τη δημιουργία βιώσιμων επιχειρηματικών δομών οι οποίες θα είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Μια ευκαιρία που πρέπει να εκμεταλλευτούν στο έπακρον δουλεύοντας με τους συνεργάτες και τους συμβούλους τους για να επωφεληθούν του νέου νομοθετικού και χρηματοδοτικού πλαισίου.
Γιατί η μετάβαση αυτή αποτελεί και μία πρόκληση για τις επιχειρήσεις που δεν θα επιλέξουν να την ακολουθήσουν, καθώς η άντληση κεφαλαίων και η ανάληψη έργων για όσους δεν θα πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια βιώσιμης ανάπτυξης (ESG) θα είναι δυσχερής ή θα γίνεται με περισσότερο επαχθείς όρους.
Παράλληλα, η τεχνολογία έρχεται να διαμορφώσει νέες απαιτήσεις για τους φορολογικούς συμβούλους και τα οικονομικά τμήματα των επιχειρήσεων.
Ήδη με το mydata αλλά και τις πρόσφατες εξαγγελίες του διοικητή της ΑΑΔΕ για αυτοματοποίηση των φορολογικών δηλώσεων, οι εργασίες καταχώρησης και επεξεργασίας δεδομένων δεν θα πραγματοποιούνται όπως στο παρελθόν χειροκίνητα, αλλά με τη χρήση εργαλείων αυτοματοποίησης από μηχανές και πλατφόρμες. Έτσι θα δίνεται έμφαση στην ποιοτική σύνθεση και ερμηνεία των λογιστικών και φορολογικών δεδομένων προκειμένου να ληφθούν οι ορθότερες αποφάσεις για τη φορολογική συμμόρφωση μιας επιχείρησης. Αυτό καταδεικνύει την ανάγκη για στόχευση των επιχειρήσεων στην επανακατάρτιση (reskilling) και αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζομένων τους.
Τέλος, η ανάγκη για μεγαλύτερη φορολογική διαφάνεια, όπως αποτυπώνεται στην ατζέντα και τα σχέδια δράσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), του G20, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών, αυξάνει την πίεση που ασκείται στις επιχειρήσεις για καλύτερη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με τη φορολόγηση, μέσω της ενίσχυσης του πλαισίου ελέγχου και των διαδικασιών παροχής πληροφόρησης, την ίδια στιγμή που η φορολογία αναμένεται μεσοπρόθεσμα να ενσωματωθεί και στο ευρύτερο πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης και διακυβέρνησης («ESG») με δείκτες όπως ο «Total Tax Contribution».
Γιατί εν τέλει φορολογική διαφάνεια δεν είναι απλώς η δημοσίευση κάποιων αριθμοδεικτών ή οικονομικών μεγεθών, αλλά η δυνατότητα των επιχειρήσεων να περιγράφουν και να εξηγούν τόσο τους φορολογικούς χειρισμούς και τον φορολογικό σχεδιασμό τους όσο και το πλαίσιο φορολογικής συμμόρφωσης που ακολουθούν και τους τρόπους διασφάλισής της.
*Tax Partner και Tax Senior Manager της PwC Ελλάδας
