Του Βασίλη Κοντογιαννόπουλου
Έπειτα από 22 χρόνια απόλυτης εξουσίας, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, απομονωμένος στα τσαρικά ανάκτορα του Κρεμλίνου, κατελήφθη από κρίση μεγαλείου. Το «διάγγελμα» με το οποίο επιχείρησε να δικαιολογήσει την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», όπως αποκάλεσε την εισβολή στην Ουκρανία, είναι αποκαλυπτικό του μεγαλοϊδεατισμού και του σωβινισμού του. Αμφισβήτησε την υπόσταση της Ουκρανίας ως κράτος και των Ουκρανών ως έθνος. Αναγορεύοντας τον εαυτό του σε συνομιλητή της Ιστορίας, χαρακτήρισε την Ουκρανία ως ιστορικό λάθος του Λένιν, που ο ίδιος «προόρισται» να επανορθώσει. Περιβαλλόμενος από ανδρείκελα, εξέλαβε ως πραγματικότητα μια εικονική πραγματικότητα που ο ίδιος είχε φιλοτεχνήσει. Διέπραξε δυο μοιραία λάθη
1) Υπερεκτίμησε τις δυνάμεις του
Σχεδίασε ένα κεραυνοβόλο πόλεμο 3-4 μερών. Συμπληρώνονται, ήδη, δυο μήνες από την έναρξη της εισβολής κι ουδείς γνωρίζει πότε και πώς θα τελειώσει. Ούτε ο ίδιος. Κι αυτό τον κάνει πιο επικίνδυνο. Πίστευε ότι οι Ουκρανοί θα υποδέχονταν τους Ρώσους στρατιώτες με το σλάβικο έθιμο «ψωμί κι αλάτι», ως ελευθερωτές. Αντιμετωπίζει κοινό μέτωπο λαού και στρατού που αγωνίζεται υπέρ βωμών και εστιών. Ανέμενε την κατάρρευση ενός καθεστώτος «ναρκομανών και ναζί». Βρήκε απέναντί του έναν ηγέτη, τον Βλαντιμίρ Ζελένσκι, που ζήτησε από τη Δύση «όπλα για να πολεμήσει, όχι μέσον για να αποδράσει». Το αρχικό δέος που προκάλεσε η θέα των παρατεταγμένων αρμάτων μάχης με το «Ζ» κατά μήκος 60 χιλιομέτρων, εξελίχθη σε απομυθοποίηση της δεύτερης στρατιωτικής υπερδύναμης. Χωρίς επιμελητειακή υποστήριξη οι εισβολείς ξεμένουν από καύσιμα και τρόφιμα. Η καταβύθιση της ναυαρχίδας του ρωσικού στόλου, του καταδρομικού ‘’Moskwa’’, αποτελεί το μεγαλύτερο πλήγμα που δέχθηκε το γόητρο των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων από τον Β ’Παγκόσμιο πόλεμο. Οι θηριωδίες στη μαρτυρική Μαριούπολη, τη Μπούτσα και τις άλλες πόλεις και χωριά θα στιγματίζουν για πάντα τη Ρωσία του Πούτιν και τον ίδιο ως εγκληματία πολέμου.
2) Υποτίμησε τους αντιπάλους του
Ο Πούτιν υπολόγισε σε μια υποτονική αντίδραση της Δύσης. Ανάλογης με εκείνης κατά την εισβολή στη Γεωργία το 2008 και την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Πέτυχε, ακριβώς, το αντίθετο. Αφύπνισε τη Δύση.
Η Ευρώπη με απρόσμενη ενότητα προσφέρει αμυντικό εξοπλισμό στους μαχόμενους Ουκρανούς. Επιβάλλει πρωτοφανείς οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία. Επιβεβαιώνοντας την εκτίμηση ότι η Ευρώπη βαδίζει προς την ολοκλήρωση της μέσα από κρίσεις σχεδιάζει τη στρατηγική και ενεργειακή της αυτονομία.
Η Αμερική επιστρέφει στην Ευρώπη. Εγγυάται την ευρωπαϊκή ασφάλεια, ακυρώνοντας την απόσυρση των Η.Π.Α. που ο θαυμαστής του Πούτιν, Ντόναλντ Τραμπ, είχε δρομολογήσει. Ο Τζο Μπάιντεν αναπροσαρμόζει την πολιτική στροφή προς την Ασία που είχε εγκαινιάσει με την τριμερή συμφωνία AUKUS.
Το κατά τον Μακρόν «εγκεφαλικά νεκρό» ΝΑΤΟ συνέρχεται από τη χειμερία νάρκη στην οποία είχε περιέλθει. Σουηδία και Φιλανδία συζητούν την ένταξη τους στη συμμαχία.
Η επίκληση από τον Πούτιν λόγων ασφάλειας για τη Ρωσία είναι προσχηματική. Ανεξάρτητα από τα όποια λάθη της Δύσης και την κυβέρνησης της Ουκρανίας, κανένα πρόβλημα ασφάλειας δεν απειλεί μια χώρα μεγαλύτερη από την Ευρώπη με πυρηνικό οπλοστάσιο. Δυο είναι οι λόγοι της παράλογης απόφασης. Ο μεγαλοϊδεατισμός του Πούτιν που οραματίστηκε την αναβίωση της Μεγάλης Ρωσίας. Η απειλή για το απολυταρχικό καθεστώς του που συνιστά η ανάδυση μιας δημοκρατίας στη γειτονιά του.
Το τίμημα του παραλογισμού του Πούτιν είναι βαρύ. Για τη χώρα του, το λαό του, αλλά και τον ίδιο προσωπικά.
Η διεθνής κατακραυγή για τις θηριωδίες σε βάρος αμάχων που καθημερινά αποκαλύπτονται κι η απομόνωση της Ρωσίας από τη Δύση, αλλά και στους διεθνείς οργανισμούς, απειλούν να τη μετατρέψουν σε Βόρεια Κορέα της Ευρώπης και τον Πούτιν σε διεθνή παρία.
Η οικονομική ασφυξία που επιβάλλουν Η.Π.Α. και Ευρώπη θα επιφέρει οδυνηρές επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο του ρωσικού λαού. Ο ενεργειακός εκβιασμός που επιχειρεί λειτουργεί ως μπούμερανκ κι ως μπλόφα. Μπούμερανκ γιατί η Ευρώπη συνειδητοποιεί τους κινδύνους από την ενεργειακή εξάρτηση της από τη Ρωσία και δρομολογεί την απεξάρτησή της. Μπλόφα γιατί η Ευρώπη έχει μεν ανάγκη από την εισροή του φυσικού αερίου της Ρωσίας, αλλά η ανάγκη της Ρωσίας για την εισροή ενός δις. ευρώ ημερησίως από την Ευρώπη είναι μεγαλύτερη, καθώς βρίσκεται αντιμέτωπη και με την οικονομική αιμορραγία της εισβολής.
Το καθεστώς Πούτιν αργά ή γρήγορα θα μπει σε διαδικασία αποσταθεροποίησης. Ο Γερμανός Πρόεδρος Steinmeier, αφού χαρακτήρισε «mea culpa» την προσήλωσή του στην Ostpolitik και τον αγωγό Nord-Stream 2, συμφώνησε κατ’ουσίαν με τον Μπάιντεν λέγοντας ότι «είναι σαφές ότι με τη Ρωσία υπό τον Πούτιν δε θα υπάρξει επιστροφή στο status quo πριν από τον πόλεμο». Ο Πούτιν αγνοεί τη μαρξιστική θεωρία ότι «η οικονομία είναι η μαμή της Ιστορίας». Η διάβρωση του βιοτικού επιπέδου θα πυροδοτήσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια και τη συνειδητοποίηση ότι αφαιμάζει το ΑΕΠ της χώρας μια κλεπτοκρατική ελίτ. Ο Πούτιν διαθέτει στρατιωτική ισχύ ικανή να ισοπεδώσει όχι μόνο τη Μαριούπολη αλλά ολόκληρη την Ουκρανία. Έχει, όμως, ήδη ηττηθεί πολιτικά, οικονομικά, ηθικά.
Είναι βέβαιο ότι οι επιπτώσεις της αναίτιας εισβολής επεκτείνονται σε ολόκληρο τον πλανήτη. Σηματοδοτούν το τέλος του μεταψυχροπολεμικού εποχής. Αποτελούν ορόσημο για τεκτονικές γεωπολιτικές και γεωοικονομικές αλλαγές, που είναι δύσκολο να προσδιοριστούν. Η παγκόσμια τάξη κι ασφάλεια βρίσκεται αντιμέτωπη με νέες αναζητήσεις κι ανταγωνισμούς. Δεν βρισκόμαστε στο τέλος της παγκοσμιοποίησης αλλά μπαίνουμε σε μια περίοδο αποσταθεροποίησης. Ένα, όμως, είναι βέβαιο. Διαμορφώνεται μια νέα διαχωριστική γραμμή. Ο κόσμος της ελευθερίας, της Δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το ένα μέρος. Ο κόσμος των απολυταρχικών καθεστώτων από το άλλο.
Η Ελλάδα με την αδιαπραγμάτευτη επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη να συμπαραταχθεί με τη Δύση, τοποθετήθηκε για μια ακόμη φορά στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Το « ανήκουμε εις την Δύσιν» του Κωνσταντίνου Καραμανλή έγινε «είμαστε Δύση» του Κυριακού Μητσοτάκη. Γιατί αυτή είναι η Ελλάδα του 21ου αιώνα. Πολύ δε περισσότερο γιατί η βάρβαρη εισβολή της Ρωσίας του Πούτιν σε μια ανεξάρτητη χώρα μας αφορά. Αφορά 150.000 Έλληνες ομογενείς της Μαριούπολης που εξοντώνονται. Αφορά τον πυρήνα των αξιών μας, ελευθερία, δημοκρατία, ανεξαρτησία, εθνική κυριαρχία. Την οικονομική μας επιβίωση. Τα εθνικά μας συμφέροντα που απειλεί ο αναθεωρητισμός.
Ο αντιδυτισμός που διατυπώνουν τα πολιτικά άκρα αποτυπώνει τη δυσανεξία τους για τις ευρωπαϊκές αξίες του Διαφωτισμού και της φιλελεύθερης Δημοκρατίας. Παρά τις διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες τους συναντώνται στο θαυμασμό τους στα αυταρχικά καθεστώτα και ηγέτες. Ο ολοκληρωτικός καθεστωτισμός του Πούτιν βρίσκει ανταπόκριση στις δυνάμεις του αριστερού αναχρονισμού. Ο εθνικισμός συγκινεί τις ακροδεξιές και φασιστικές δυνάμεις. Η κοινή απόφαση ΚΚΕ κι Ελληνικής Λύσης να απόσχουν από την ομιλία Ζελένσκι στη Βουλή επιβεβαιώνει τη σύγκλισή τους.
Η λαϊκίστικη Αριστερά, συνεπής στον τυχοδιωκτισμό της, επιχειρεί, σε μια ακόμη κρίση, να ψαρέψει στα νερά του ανορθολογικού κοινωνικού ρεύματος των αντιμνημονιακών, των ψεκασμένων, των αντιεμβολιαστών και τώρα των ρωσόφιλων. Υποκριτικά συμπαρίσταται στους Ουκρανούς αλλά, ουσιαστικά, αρνείται να συμπαραταχθεί με τη Δύση.
Η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία θέτει επί τάπητος το οριστικό ξεκαθάρισμα του προσανατολισμού μας. Με τη Δύση ή με την Ανατολή. Με τη Δημοκρατία ή με τα απολυταρχικά καθεστώτα. Η κεντροδεξιά παράταξη που αποκατέστησε τη Δημοκρατία, εμπέδωσε τη δημοκρατική ομαλότητα και την πολιτική σταθερότητα, ενέταξε τη χώρα στην ευρωπαϊκή οικογένεια της δημοκρατίας και της ευημερίας, έχει χρέος να δώσει την ιδεολογική μάχη με τις δυνάμεις του εθνολαϊκισμού, δεξιού κι αριστερού, του ανορθολογισμού, της οπισθοδρόμησης και των ιδεοληπτικών αγκυλώσεων. Η προσεχής εκλογική αναμέτρηση οφείλει, πρωτίστως, να προσλάβει ιδεολογικό περιεχόμενο. Να κατοχυρώσει τις αξίες των επιλογών που λειτουργούν προς όφελος της δημοκρατίας και της ευημερίας του λαού μας.
