Του Αντώνη Καρόκη*
Οι σύγχρονες απαιτήσεις και ανάγκες στον χώρο της υγείας δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με παλιότερες πρακτικές – οι καινοτόμες προσεγγίσεις είναι επί της ουσίας μονόδρομος. Ειδικά για την Ελλάδα, όμως, στο περιβάλλον που διαμορφώνουν τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Ταμείου Αλληλεγγύης, η καινοτομία μπορεί να αποτελέσει το μόνο ρεαλιστικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ήδη η φαρμακευτική βιομηχανία, ως υπεύθυνος κοινωνικός εταίρος, έχει παρουσιάσει ένα τριετές σύμφωνο συνεργασίας με την κυβέρνηση.
Πρόσφατη μελέτη της συμβουλευτικής εταιρείας McKinsey έδειξε ότι ο μέσος Ευρωπαίος ηλικίας 65 ετών σήμερα, θα μπορούσε το 2040 να είναι υγιής όσο ένας μέσος Ευρωπαίος 55 ετών σήμερα, αν τα συστήματα υγείας υιοθετήσουν τις καινοτομίες που έχουν ως τώρα αποδείξει την κλινική τους αξία. Σαν αποτέλεσμα, το 2040 θα ζουν 11 εκατομμύρια περισσότεροι Ευρωπαίοι, δηλαδή ακόμη μία Ελλάδα. Σήμερα, τα συστήματα υγείας έχουν τη δυνατότητα να οραματιστούν αυτό το μέλλον για τους πληθυσμούς ευθύνης τους και να το διασφαλίσουν με στρατηγικές ενσωμάτωσης της καινοτομίας στην πολιτική υγείας.
Από το 2000 έως το 2009 το προσδόκιμο επιβίωσης των ανθρώπων σε 30 χώρες του ΟΟΣΑ αυξήθηκε κατά 1,74 έτη – το 73% αυτού του οφέλους οφείλεται στις νέες θεραπείες. Οι άνθρωποι πλέον ζουν περισσότερο και καλύτερα με τη σημαντική συμβολή της φαρμακευτικής καινοτομίας. Όμως, η έννοια της καινοτομίας στην υγεία είναι ευρύτερη υπερβαίνοντας τις κλινικές, θεραπευτικές και φαρμακευτικές παρεμβάσεις και οδηγώντας σε ένα νέο οικοσύστημα της υγείας με επίκεντρο τον ασθενή.
Η καινοτομία μπορεί να παρέμβει αποτελεσματικά σε όλο το φάσμα αναγκών των πολιτών και των ασθενών – από τη διασφάλιση της καλής υγείας, της προαγωγής υγείας και της πρόληψης μέχρι τη διάγνωση, τη διαχείριση και τη θεραπεία νοσημάτων και χρόνιων παθήσεων. Παράλληλα, η εξέλιξη της ιατρικής γνώσης, νέα μοντέλα παροχής φροντίδας, τα Big Data, η τεχνητή νοημοσύνη και άλλες τεχνολογίες τροφοδοτούν ένα νέο κύμα καινοτομιών για την υγεία σε όλο τον κόσμο και διαμορφώνουν το νέο οικοσύστημα υγείας βασισμένο στην ψηφιοποίηση και σε εξατομικευμένες προσεγγίσεις βάσει δεδομένων.
Η είσοδος της ψηφιακής τεχνολογίας αναμένεται να αναδιαμορφώσει την κάθε επαφή του ασθενούς με το σύστημα υγείας, από την καταγραφή της κατάστασης της υγείας του, την επίσκεψη του στον ιατρό, τη χορήγηση της θεραπείας του και την παρακολούθησή του, βελτιώνοντας την εμπειρία του ασθενή και την αποδοτικότητα του συστήματος.
Η Ελλάδα χρειάζεται μια εθνική στρατηγική καινοτομίας για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντος, βασισμένη στις συνεργασίες, στην επιχειρηματικότητα και σε δομικές μεταρρυθμίσεις, όπως η δημιουργία μητρώων ασθενών, θεραπευτικών πρωτόκολλων και αλγόριθμων συνταγογράφησης, η εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς, η ένταξη της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στα νοσοκομεία και η επένδυση σε RWE με την αξιοποίησή τους μέσα από δίκτυα νεοφυών επιχειρήσεων. Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί θετικά μεταρρυθμιστικά βήματα, όπως η θέσπιση του κονδυλίου για την πρόληψη, o συμψηφισμός επενδύσεων με το clawback, η δημιουργία του ΟΔΙΠΥ, οι επιταχυνόμενες HTA διαδικασίες για την αξιολόγηση των φαρμάκων κ.λπ.
Από το 2000 έως το 2009 το προσδόκιμο επιβίωσης των ανθρώπων σε 30 χώρες του ΟΟΣΑ αυξήθηκε κατά 1,74 έτη – το 73% αυτού του οφέλους οφείλεται στις νέες θεραπείες.
Η χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία. Η χρηματοδότηση θα γίνει στο πλαίσιο του σχεδίου «Ελλάδα 2.0», το οποίο περιλαμβάνει συνολικές επενδύσεις ύψους 57 δισ. ευρώ σε διάφορους τομείς, περιλαμβάνοντας και την υγεία. Η ευρωπαϊκή αυτή πρωτοβουλία, που απαιτεί ολοκλήρωση των έργων με ταχύτητα γύρω από ένα χρονοδιάγραμμα μέχρι το τέλος του 2026, δίνει τη δυνατότητα κινητοποίησης ιδιωτικών πόρων και συνδυάζει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις.
Οι επενδύσεις που αφορούν την υγεία περιλαμβάνουν τη μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, τον εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων, τη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, την υλοποίηση Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης της Δημόσιας Υγείας «Σπύρος Δοξιάδης» και τον ψηφιακό μετασχηματισμό με την ανάπτυξη του Εθνικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας, την ηλεκτρονική διαχείριση του καρκίνου και την ενίσχυση δράσεων τηλεϊατρικής μεταξύ άλλων.
Προς αυτή την κατεύθυνση η καινοτόμος φαρμακευτική βιομηχανία λειτουργεί ως υπεύθυνος κοινωνικός εταίρος παρουσιάζοντας ένα τριετές σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ της κυβέρνησης και της φαρμακευτικής βιομηχανίας με προτάσεις για ένα σύγχρονο σύστημα υγείας, δίνοντας προτεραιότητα στην πρόσβαση όλων των πολιτών στις νέες θεραπείες, σε ένα βιώσιμο, φιλικό προς την καινοτομία σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, χωρίς ανισότητες επιτυγχάνοντας ένα θετικό οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα για τη χώρα.
Οι προτάσεις επικεντρώνονται στην ενίσχυση της καινοτομίας με ένα απλό και διαφανές σύστημα τιμολόγησης, αποδοτική διαδικασία αξιολόγησης νέων τεχνολογιών, ενδυνάμωση στην κλινική και βιοϊατρική έρευνα, προβλέψιμη χρηματοδότηση της φαρμακευτικής φροντίδας και έλεγχο της συνταγογράφησης με παράλληλη δημιουργία θεραπευτικών πρωτόκολλων και μητρώων ασθενών.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κομβικό σταυροδρόμι, που απαιτεί να επενδύσει στην καινοτομία και να στηρίξει μεταρρυθμιστικές τομές που θα μετασχηματίσουν τον τρόπο με τον οποίο ο ασθενής στην Ελλάδα θα προσεγγίζει την υγεία του και τις υπηρεσίες υγείας στο μέλλον. Η καλύτερη υγεία θα διασφαλίσει μια υγιή κοινωνία και μια υγιή οικονομία. Έχει ήδη εκτιμηθεί ότι η καλύτερη υγεία θα μπορούσε να συνεισφέρει 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια στο ΑΕΠ της Ευρώπης έως το 2040, ισοδύναμο με μια αύξηση 10% ή επιπλέον 0,5% του ΑΕΠ ετήσια ανάπτυξη πάνω από τις τρέχουσες ετήσιες προβλέψεις, καθώς θα έχουμε λιγότερους θανάτους, μειωμένη νοσηρότητα, μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στην εργασία και αυξημένη παραγωγικότητα.
Οι λύσεις του αύριο δεν μπορούν να έλθουν μέσω της αποκατάστασης του χθες. Χρειαζόμαστε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση, που να θέτει την καινοτομία στο επίκεντρο, καθιστώντας την Ελλάδα χώρα πρότυπο στην εφαρμογή του ψηφιακού μετασχηματισμού στην υγεία, στην ανάλυση των μεγάλων δεδομένων πραγματικού χρόνου (Big Data and Real Word Evidence) και άρα κέντρο αριστείας στην ανάλυση της επίδρασης της καινοτομίας. Μια χώρα που θα δοκιμάσει νέους τρόπους αλληλεπίδρασης των πολιτών και των ασθενών με το σύστημα υγείας. Η καινοτομία μπορεί να αποτελέσει το μόνο ρεαλιστικό μας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
* Ο Αντώνης Καρόκης είναι Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων MSD Ελλάδας
Πηγή: euro2day.gr
