Του Δημήτρη Τζάνα*
Το Ισραήλ κτύπησε στρατιωτικούς και μόνο στόχους του Ιράν ολοκληρώνοντας τη διαδικασία των αντιποίνων με τρόπο μη επώδυνο για τις αγορές και την παγκόσμιο οικονομία, με τις εχθροπραξίες ωστόσο κατά της Χεζμπολάχ στο Λίβανο να συνεχίζονται. Ομοίως, συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία παρά το γεγονός ότι ο Ζελένσκι δεν βρίσκει την ανταπόκριση της Δύσης στα νέα αιτήματά του. Όμως, καθώς πλησιάζει η 5η Νοεμβρίου οπότε διεξάγονται οι εκλογές στις ΗΠΑ, όλος ο πλανήτης παρακολουθεί με αυξημένο ενδιαφέρον την προεκλογική διαδικασία καθώς οι δημοσκοπήσεις αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο της εκλογής είτε του Τράμπ είτε της Κάμαλα.
Οι διαφορές στη ρητορική των δύο υποψηφίων είναι μεγάλες αναφορικά με την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσουν, χωρίς ωστόσο να είναι βέβαιο το πλέγμα των μέτρων που θα λάβουν ως κυβέρνηση. Για παράδειγμα, οι αυξημένοι δασμοί που υπόσχεται ο Τραμπ για όλες τις εισαγωγές αναμένεται να πλήξουν την Ευρωπαϊκή πολιτική. Στο πεδίο των φόρων των εταιρικών κερδών , η διαφορά είναι τεράστια καθώς η Κάμαλα υπόσχεται να φτάσει τον συντελεστή από το 22% στο 28% ενώ ο Τράμπ θα τους μειώσει. Εταιρείες της «παλιάς οικονομίας» (ενέργεια, τράπεζες κ.α.) θα ευνοηθούν από τον Τράμπ ενώ εταιρείες με καινοτομικά χαρακτηριστικά και «πράσινα» χαρακτηριστικά, ή νέων τεχνολογιών θα ευνοηθούν από την Κάμαλα. Εξαίρεση αποτελεί η Tesla με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα του Ελον Μασκ που στηρίζει τον Τραμπ.
Δύο δεδομένα φαίνεται να διαγράφονται ως πιθανά ενόψει της αυξημένης αβεβαιότητας που κυριαρχεί: η συνέχιση της δημοσιονομικής εκτροπής καθώς τα μέτρα του Τραμπ οδηγούν σε αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ κατά 17 π.μ. ενώ τα μέτρα της Κάμαλα κατά «μόνο» 8 π.μ. κατά την Επιτροπή για τον Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό των ΗΠΑ. Σημειώστε δε ότι με τις ήδη εφαρμοζόμενες πολιτικές του Προέδρου Μπάιντεν, στο τέλος του 2024 το χρέος θα φτάσει το 121% του ΑΕΠ Με δεδομένη δε την αυξημένη αβεβαιότητα, ο φόβος για αρνητικές επιπτώσεις στα διάφορα περιουσιακά στοιχεία οδηγεί σε τιμή ρεκόρ τον χρυσό, στα $2740 /ουγκιά, με την τιμή να πιθανολογείται ότι σύντομα θα ξεπεράσει τα $3000/ουγκιά το επόμενο διάστημα καθώς Κεντρικές Τράπεζες και ιδιώτες τον αγοράζουν ως το ενδεδειγμένο ασφαλές καταφύγιο.
Τα παραπάνω δεδομένα, δεν αποτρέπουν τη συνέχιση της ευφορίας των δεικτών στις διεθνείς αγορές, στη Wall Street, στην Ευρώπη παρά το κλείσιμο 3 εργοστασίων της VW στη Γερμανία και την Ασία. Όμως, στο ελληνικό χρηματιστήριο το σκηνικό είναι διαφορετικό: ο τραπεζικός κλάδος υποχωρεί συμπαρασύροντας και τα άλλα blue chips με τον Γ.Δ. να καταγράφει 5 συνεχόμενες πτωτικές συνεδριάσεις και το ισχυρό όριο των 1400 μονάδων να διασπάται. Με τους διεθνείς οίκους, τη Morgan Stanley και τη Goldman Sachs να αναγγέλλουν χαμηλότερες τιμές στόχους των τραπεζών σε σχέση με εκείνες που είχαν αναγγείλει το Σεπτέμβριο, καθώς θεωρούν ότι η υποχώρηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ θα οδηγήσει σε μείωση του επιτοκιακού περιθωρίου και τελικά της οργανικής κερδοφορίας τους.
Τις επόμενες ημέρες, αναμένεται η αναγγελία των αποτελεσμάτων των αποτελεσμάτων του 9μηνου και οι ανακοινώσεις των διοικήσεων που θα σχολιάσουν τα παραπάνω και θα αναφερθούν στους λόγους για τους οποίους η περαιτέρω αύξηση της τραπεζικής κερδοφορίας θα συνεχιστεί τα επόμενα έτη, όπως προβλέπουν τα επιχειρησιακά σχέδια. Την ίδια ώρα, οι ρευστοποιήσεις των τραπεζών είναι πιθανό να συνδέονται με άλλους λόγους, όπως ενδεχομένως τη στρατηγική διαχειριστών που εκπροσωπούν ισχυρά χαρτοφυλάκια για αύξηση των μετοχικών θέσεων υπέρ των κινεζικών μετοχών σε συνέχεια της αναγγελίας του πακέτου για τόνωση της κινεζικής οικονομίας, προσβλέποντας σε άνοδο των τιμών τους. Στο βαθμό που λαμβάνει χώρα μια τέτοια επιλογή, είναι αναπόφευκτη η μείωση των θέσεων σε άλλες αναδυόμενες αγορές, όπως η ελληνική.
Με τα παραπάνω δεδομένα, το ελληνικό χρηματιστήριο διαμορφώνει συνθήκες που εύλογα μπορούν να το χαρακτηρίσουν ως «υπερπουλημένο», λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι τόσο το ΙΟΒΕ όσο και το ΔΝΤ συνηγορούν ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,3% το 2024 κατά 2,4% το 2025 (άποψη ΙΟΒΕ). Επομένως, μια τεχνική αντίδραση που θα οδηγήσει τον Γ.Δ. και πάλι πάνω από τις 1400 μονάδες είναι ένα σενάριο που έχει αυξημένη πιθανότητα να λάβει χώρα τις επόμενες ημέρες με τις 1411 μονάδες να συνιστούν την πλησιέστερη αντίσταση.
*Σύμβουλος Διοίκησης Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ.
