Η Τουρκία τεντώνει το σχοινί στο ζήτημα της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, υποδεικνύοντας με ύφος χιλίων πασάδων προς την Ε.Ε. ότι δεν έχει καμιά αρμοδιότητα στον καθορισμό θαλάσσιων συνόρων και συνεπώς ότι οφείλει να μην εμπλέκεται στο ζήτημα και να πάψει να χαρακτηρίζει ως έκνομες τις ενέργειες της Άγκυρας!
Όπως πληροφορείται ο «Φ», οι υποδείξεις της Τουρκίας έγιναν στο πλαίσιο της Επιτροπής Σύνδεσης Ε.Ε.-Τουρκίας από τον ΥΦΥΠΕΞ, αρμόδιο για θέματα Ε.Ε., Φαρούκ Καϊμακτσί, ο οποίος μάλιστα ισχυρίστηκε ότι η επίδειξη αλληλεγγύης προς την Κυπριακή Δημοκρατία καθιστά την Ε.Ε. «ανέντιμο μεσολαβητή»! Συναφείς πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι ο Τούρκος αξιωματούχος ήρθε στις Βρυξέλλες εφοδιασμένος με την απόφαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας και ρητές οδηγίες να υποδείξει προς την Ε.Ε. να σταματήσει να εμπλέκεται στο ζήτημα της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και να καταστήσει σαφές ότι «η Άγκυρα δεν πρόκειται να κάνει πίσω», προβάλλοντας ισχυρισμούς περί «τουρκικών εθνικών συμφερόντων» και περί «ίσων δικαιωμάτων» της ούτω καλούμενης «ΤΔΒΚ».
Ο Φαρούκ Καϊμακτσί ισχυρίστηκε ότι οι ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστούν παραβίαση των δικαιωμάτων της Τουρκίας, στην «υφαλοκρηπίδα της», πρόσθεσε ότι η Ελληνοκυπριακή πλευρά προχωρά μονομερώς στο ζήτημα αυτό και ότι έχει απορρίψει τη δημιουργία μιας αd hoc επιτροπής για τους υδρογονάνθρακες μαζί με τους Τουρκοκυπρίους, ενώ φρόντισε να επαναλάβει την προειδοποίηση της Άγκυρας ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα με στόχο δήθεν τη «σταθερότητα» στην περιοχή!
Την ίδια ώρα πάντως, η Κομισιόν ανέγνωσε τη «σχολιασμένη ημερήσια διάταξη», δίνοντας ουσιαστικά απάντηση στις τουρκικές θέσεις. Το κείμενο, το οποίο εξασφάλισε ο «Φ», υποβλήθηκε προς την Άγκυρα και γραπτώς και «υπογραμμίζει ξανά όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών, τα οποία περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το δικαίωμα συνομολόγησης διμερών συμφωνιών και την εξερεύνηση και εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, περιλαμβανομένης επίσης της Σύμβασης για το Δίκαιο της θάλασσας και επίσης τονίζουν την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών μελών επί των χωρικών τους υδάτων και επί του εναερίου τους χώρου. Προτρέπουμε την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να σεβαστεί την κυριαρχία της Κύπρου επί των χωρικών της υδάτων και τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη», αναφέρει αυτολεξεί το έγγραφο που υποβλήθηκε προς την Άγκυρα και ανέγνωσε ο αναπληρωτής διευθυντής διεύρυνσης, Maciej Popowski, προσθέτοντας ότι «λυπούμαστε για τις δηλώσεις της Τουρκίας επί του προκειμένου».
Η προσπάθεια της Τουρκίας να αφήσει εκτεθειμένη την Κυπριακή Δημοκρατία επεκτάθηκε και στο Κυπριακό, όπου ο Τούρκος ΥΦΥΠΕΞ διατύπωσε τον ισχυρισμό ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά επιχειρεί να ενσωματώσει τους Τουρκοκύπριους ως μειονότητα στο υφιστάμενο κράτος, προσθέτοντας ότι 50 χρόνια συνομιλιών δεν έχουν οδηγήσει πουθενά και παραπέμποντας στις «εκτός κουτιού» συζητήσεις και τις ανεπίσημες επαφές που λαμβάνουν χώρα για επανέναρξη της διαδικασίας λύσης του προβλήματος.
Η διαδικασία ενώπιον της Επιτροπής Σύνδεσης Ε.Ε.-Τουρκίας εξελίχθηκε, όπως αναμενόταν, σε δύο παράλληλους μονολόγους. Η Άγκυρα έλεγε «τα δικά της», στο πλαίσιο των γνωστών πάγιων τουρκικών θέσεων και η Κομισιόν τοποθετήθηκε, εκ μέρους των «28» με βάση το συμπεφωνημένο κοινοτικό λεκτικό, το οποίο περιλαμβάνεται και στο έγγραφο της σχολιασμένης ημερήσιας διάταξης που επιδόθηκε προς την Άγκυρα. Επί του Κυπριακού, το κείμενο της Ε.Ε. «καλωσορίζει τις προσπάθειες του Γ.Γ. του ΟΗΕ για επανάληψη των διαπραγματεύσεων για την επανένωση της Κύπρου», ενώ παράλληλα «επαναλαμβάνει ότι όπως εμφαντικά αναφέρει το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο, παραμένει κρίσιμο όπως η Τουρκία δεσμευθεί και συμβάλει σε μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση, περιλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών (σ.σ θέματα ασφάλειας), στο πλαίσιο του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με τις αρχές επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε. και το κοινοτικό κεκτημένο».
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η Κομισιόν ανέγνωσε μια προς μια τις συμπεφωνημένες αναφορές που σχετίζονται με την Κύπρο, στο πλαίσιο της Επιτροπής Σύνδεσης με την Τουρκία, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 28 Νοεμβρίου, στις Βρυξέλλες.
Στο πλαίσιο των δύο παράλληλων μονολόγων, ο Τούρκος ΥΦΥΠΕΞ, Φαρούκ Καϊμακτσί, ζήτησε τη σύγκληση Συμβουλίου Σύνδεσης Ε.Ε. -Τουρκίας, παραπέμποντας στη Ρουμανική Προεδρία, η οποία αναλαμβάνει τα ηνία της Ε.Ε. από την 1η Ιανουαρίου 2019 – 30 Ιουνίου 2019. Αυτό πάντως που έχει ιδιαίτερη σημασία δεν είναι τόσο η σύγκληση του Συμβουλίου Σύνδεσης, αλλά το γεγονός ότι ο Τούρκος ΥΦΥΠΕΞ ζήτησε όπως στο πλαίσιο αυτό ληφθούν αποφάσεις, με στόχο την έναρξη της διαδικασίας αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε. – Τουρκίας που ως γνωστόν αποτελεί κόκκινο πανί για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Λευκωσία θεωρεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για μια τέτοια αναβάθμιση αποτελεί η εφαρμογή από την Τουρκία της υφιστάμενης Τελωνειακής Ένωσης, στη βασική της μορφή, κάτι που αρνείται να πράξει η Άγκυρα. Επί του προκειμένου, το κείμενο της σχολιασμένης ημερήσιας διάταξης, το οποίο ανέγνωσε η Κομισιόν, «προβαίνει σε ισχυρή προτροπή προς την Τουρκία να τερματίσει χωρίς καθυστέρηση όλους τους περιορισμούς στο εμπόριο, με όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας, σύμφωνα με τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2006. Αυτό περιλαμβάνει ειδικά την άρση των περιορισμών για κυπριακά πλοία και για πλοία άλλων εθνικοτήτων που σχετίζονται με την Κυπριακή Δημοκρατία…», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δύο πρόσωπα απο την Κομισιόν στο Κυπριακό
Δύο διαφορετικά πρόσωπα παρουσιάζει η Κομισιόν σε σχέση με το Κυπριακό, δημιουργώντας εύλογα ερωτηματικά για τη στάση που πραγματικά τηρεί. Με μια απαράδεκτη ενέργεια, η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε και Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φεντερίκα Μογκερίνι εξέδωσε κοινή ανακοίνωση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αποενοχοποιώντας την Τουρκία και σημειώνοντας ότι από κοινού Βρυξέλλες και Άγκυρα «θα συνεχίσουμε να παρέχουμε πλήρη και αποφασιστική υποστήριξη στις προσπάθειες των ηγετών της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας και του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την επίτευξη συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού προβλήματος».
Με άλλα λόγια, η κ. Μογκερίνι ταύτισε τον ρόλο της Ε.Ε στο Κυπριακό με αυτόν της Τουρκίας, διαγράφοντας και παραγράφοντας τις υποχρεώσεις της Άγκυρας για λύση του προβλήματος, όπως αυτές απορρέουν από το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο και τα Συμπεράσματα της Ε.Ε. Αυτά τα θυμήθηκε πάντως ο αναπληρωτής διευθυντής διεύρυνσης της Κομισιόν Maciej Popowski, ο οποίος επικαλούμενος το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο επεσήμανε στην Επιτροπή Σύνδεσης με τη Τουρκία, ότι «παραμένει κρίσιμο όπως η Τουρκία δεσμευθεί και συμβάλει σε μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση, περιλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με τις αρχές επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε και το κοινοτικό κεκτημένο».
Η διγλωσσία της Κομισιόν προκαλεί έντονο προβληματισμό και κυρίως η σπουδή της κ. Μογκερίνι να εκδώσει κοινή δήλωση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου και να ταυτίσει τον ρόλο της Άγκυρας με αυτό των Βρυξελλών, δημιουργώντας την εντύπωση ότι η Τουρκία είναι απλός παρατηρητής και δεν έχει υποχρεώσεις προς την κατεύθυνση λύσης του προβλήματος.
Θετικό χαρτί
Θετικό χαρτί προς αξιοποίηση και προς ενίσχυση των θέσεων της Λευκωσίας, αποτελεί η «σχολιασμένη ημερήσια διάταξη» που ετοίμασε η Κομισιόν, υιοθετήθηκε από τα κράτη-μέλη και παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Σύνδεσης Ε.Ε-Τουρκίας, στις 28 Νοεμβρίου. Το κείμενο, το οποίο εξασφάλισε ο «Φ», καλύπτει, όπως αναφέραμε (βλέπε δίπλα στήλη), τις θέσεις της Λευκωσίας σε σχέση με το ζήτημα της ΑΟΖ και την άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, ενώ καταγράφει την υποχρέωση της Άγκυρας να συμβάλει στην επίλυση του Κυπριακού, παραπέμποντας και στο ζήτημα των εξωτερικών πτυχών, δηλαδή της ασφάλειας. Οι θετικές αναφορές του εγγράφου είναι αποτέλεσμα των συντονισμένων προσπαθειών που καταβλήθηκαν από τη διεύθυνση Κυπριακού του ΥΠΕΞ και από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατόπιν οδηγιών του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη.
Η «σχολιασμένη ημερήσια διάταξη» καλεί μεταξύ άλλων την Τουρκία:
1. Να ενισχύσει τις προσπάθειες για αποτροπή των ροών παρανόμων μεταναστών προς το Αιγαίο αλλά και σε νέες διαδρομές, με ειδική αναφορά στην Κύπρο και την Ιταλία.
2. Να εφαρμόσει τη Συμφωνία Επανεισδοχής παράνομων μεταναστών έναντι όλων των κρατών-μελών, κάτι που η Άγκυρα αρνείται να υλοποιήσει σε σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία.
3. Να συνεργαστεί χωρίς δυσμενείς διακρίσεις με όλα τα κράτη-μέλη στα θέματα που σχετίζονται με τη δικαιοσύνη, την ελευθερία και την ασφάλεια, κάτι που επίσης η Άγκυρα αρνείται να πράξει στην περίπτωση της Κύπρου.
4. Να εκπληρώσει τα κριτήρια του οδικού χάρτη για ελευθέρωση των ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων, έναντι όλων των κρατών-μελών.
5. Να σταματήσει να μπλοκάρει τη συμμετοχή της Κύπρου σε διεθνείς οργανισμούς και μηχανισμούς, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι «η αναγνώριση όλων των κρατών-μελών είναι απαραίτητη συνιστώσα της ενταξιακής διαδικασίας».
Επιπλέον το έγγραφο της Ε.Ε:
6. Υπενθυμίζει την «αντιδήλωση» της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 και τα Συμπεράσματα του 2006 και υπογραμμίζει με «βαθιά απογοήτευση» ότι παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις η Τουρκία δεν έχει εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας έναντι όλων των κρατών-μελών.
7. Υποδεικνύει ότι δεδομένης της απουσίας προόδου στο ζήτημα αυτό, διατηρούνται οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν προς την Άγκυρα από την Ε.Ε (σ.σ πλήρες πάγωμα 8 διαπραγματευτικών κεφαλαίων και απαγόρευση κλεισίματος των εναπομείναντων 34 διαπραγματευτικών κεφαλαίων).
8. Εκφράζει λύπη γιατί η Τουρκία δεν έχει ακόμη εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία.
9. Υπενθυμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε σθεναρά τις έκνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο (σ.σ ΑΟΖ Κυπριακής Δημοκρατίας) και στο Αιγαίο.
Γενικότερα, το κείμενο περιγράφει με τα μελανότερα των χρωμάτων την κατάσταση στους τομείς του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών ελευθεριών στην Τουρκία, με ειδικές αναφορές στην ελευθερία έκφρασης, τα ΜΜΕ και την κατάλυση της ανεξαρτησίας της τουρκικής δικαιοσύνης. Επαναλαμβάνει τη θέση της Ε.Ε ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο και δεν προβλέπεται η προώθηση περαιτέρω διαπραγματευτικών κεφαλαίων προς άνοιγμα ή κλείσιμο.
Παύλος Ξανθούλης, Βρυξέλλες
Πηγή: philenews.com
