Υπέρ της επίλυσης των προβλημάτων Ελλάδας – Τουρκίας με βάση τα όσα ορίζει το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της θάλασσας, τάσσεται ο Τούρκος έμπειρος διπλωμάτης Χασάν Γκογκούς, που την περίοδο 2009 – 2011 διετέλεσε πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα και στη συνέχεια ανέλαβε αναπληρωτής υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων έως το 2013.
Με άρθρο του στην ανεξάρτητη ενημερωτική ιστοσελίδα yetkinreport.com, ο Γκογκούς αναφέρεται στο μέλλον των διερευνητικών επαφών Ελλάδας – Τουρκίας, που ξεκίνησαν εκ νέου μετά από διακοπή πέντε ετών.
Τα προβλήματα με την Ελλάδα
Αρχικά ο Τούρκος διπλωμάτης επαναλαμβάνει τις πάγιες τουρκικές θέσεις για τα προβλήματα -σύμφωνα με την Άγκυρα πάντα- στο Αιγαίο Πέλαγος, τα οποία μάλιστα χαρακτηρίζει «αλληλένδετα μεταξύ», όπως τα χωρικά ύδατα, το εύρος του εναέριου χώρου, η υφαλοκρηπίδα, η ΑΟΖ, η αποστρατικοποίηση των νησιών, νησίδες και βραχονησίδες «άγνωστης ιδιοκτησίας».
Αναφορά κάνει και στο δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, βάσει της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, τονίζοντας ωστόσο πως από το 1996 μια τέτοια κίνηση αποτελεί «casus belli» για την Τουρκία. «Αν και η Ελλάδαπαραδέχεται μόνο την ύπαρξη της υφαλοκρηπίδας από αυτά τα προβλήματα, οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν σ’ ένα πακέτο, όχι σε τμήματα. Λόγω της ιδιαίτερης φύσης του Αιγαίου, είναι πρακτικά αδύνατο να επιλυθεί το πρόβλημα της υφαλοκρηπίδας χωρίς να συμφωνηθεί για τα χωρικά του ύδατα» υποστηρίζει ο Γκογκούς.
Τα τρία «εργαλεία»
Αν και είναι λογικό πως δεν θα μπορούσε ν’ απομακρυνθεί από τους μόνιμους ισχυρισμούς της Άγκυρας για το Αιγαίο Πέλαγος, ο έμπειρος διπλωμάτης καταθέτει δημόσια μία άποψη που σίγουρά δεν συνάδει με το πνεύμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», που έχει φέρει αντιμέτωπη την Τουρκία με την Ελλάδα και άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.
Σύμφωνα με τον ίδιο: «Υπάρχουν τρία εργαλεία για την επίλυση των προβλημάτων στο Αιγαίο Πέλαγος, μερικά από τα οποία έχουν μεταφερθεί πρόσφατα στη Μεσόγειο» γράφει, αναφέροντάς τα και αναλύοντας τη θέση του στη συνέχεια: «Ο πρώτος και υγιέστερος τρόπος είναι οι διμερείς συνομιλίες και διάλογος. Οι διαπραγματεύσεις εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό. Η δήλωση ‘Λύσαμε αυτό το ζήτημα με τη συμφωνία που πετύχαμε με τη Λιβύη. Η Ελλάδα δεν είναι μέρος της Ανατολικής Μεσογείου’ δεν είναι ρεαλιστική. Το διεθνές δίκαιο ορίζει ότι σε περίπτωση διαφωνίας σχετικά με τον περιορισμό των θαλάσσιων δικαιοδοσιών, η συμφωνία πρέπει να επιτευχθεί πρωτίστως μέσω διαπραγματεύσεων. Για να εφαρμοστούν τα σύνορα στον χάρτη που δώσαμε στα Ηνωμένα Έθνη στις 18 Μαρτίου 2020, πρέπει να γίνει δεκτό από την Ελλάδα.
Η δεύτερη μέθοδος είναι να καταφύγουμε σε μηχανισμούς τρίτων. Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό εδώ είναι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Για το σκοπό αυτό, οι διάδικοι πρέπει πρώτα να συμφωνήσουν σε ποιους προβληματικούς τομείς και υπό ποιες προϋποθέσεις θα προσφύγουν στο Δικαστήριο. Αυτό απαιτεί μια διαδικασία διαπραγμάτευσης. Η αμοιβαία συμφωνία της Τουρκίας εάν καταναλωθεί από όλες τις άλλες μεθόδους ανάλυσης που υιοθετήθηκαν το 1996 δεν αποκλείει αυτήν τη λύση. Επιπλέον, η Ελλάδα έκανε επιφυλάξεις στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας και στο Διεθνές Δικαστήριο».
Όσον αφορά το τρίτο «εργαλείο» για τη Τουρκία, την «στρατιωτική λύση» σύμφωνα με πολλούς στη γειτονική χώρα, ο ίδιος τάσσεται κατηγορηματικά εναντίον. Γράφει συγκεκριμένα: «Τέλος, ακόμη και η συζήτηση μιας στρατιωτικής λύσης που μπορεί να έρθει στην ημερήσια διάταξη δεν είναι σωστή. Δεν υπάρχει προηγούμενο στην 70ετή ιστορία του ΝΑΤΟ να πολεμήσουν δύο συμμαχικά έθνη. Το διεθνές περιβάλλον δεν θα ήθελε ποτέ να επιτρέψει έναν τέτοιο πόλεμο».
Το ανεξάρτητο Yetkin Report
Ενημερωτικά η ανεξάρτητη ιστοσελίδα Yetkin Report, λειτουργεί από το 2018 από τον Τούρκο δημοσιογράφο Murat Yetkin, που οδηγήθηκε σε παραίτηση από τη θέση του αρχισυντάκτη της εφημερίδας Hürriyet Daily News, λόγω επικριτικών άρθρων κατά του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Η σελίδα δημοσιεύει άρθρα και αναλύσεις για την εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Τουρκίας στα τουρκικά και στα αγγλικά.
*Παναγιώτης Σαββίδης
Πηγή: www.protothema.gr
