Βιβλία του φθινοπώρου ή τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Με σκεπτικισμό αλλα και συγκρατημένη αισιοδοξία κινούνται οι περισσότεροι από τους εκδοτικούς οίκους ενόψει ενός χειμώνα με πολλές άγνωστες παραμέτρους. Οι πωλήσεις την περίοδο του καλοκαιριού δεν ήταν ίσως οι αναμενόμενες (αν και επίσημα στοιχεία, ως γνωστόν, δεν υπάρχουν), ενώ τα διαρκώς αυξανόμενα μέτρα και οι περιορισμοί που επιβάλλονται καθιστούν δύσκολες τις παρουσιάσεις νέων εκδόσεων, ακόμη κι αν ο καιρός επιτρέπει τραπεζάκια έξω και διάθεση να μιλήσουμε για βιβλία. Παρόλα αυτά, εκδότες, συγγραφείς, μεταφραστές, επιμελητές, βιβλιοπώλες και αναγνώστες ευελπιστούμε ότι το βιβλίο θα βγει και πάλι νικητής, αποτελώντας την ποιοτική «εναλλακτική» σε σχέση με άλλες δραστηριότητες που πλήττονται εντονότερα από την πανδημία.

Επιλέξαμε φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την ενδεικτική σταχυολόγηση τάσεων και προτάσεων από 24 εκδοτικούς οίκους. Ιδού μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία που θα συναντήσουμε τους επόμενους μήνες στα φυσικά και ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία.

 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ 

Σημαντική επιστροφή, έπειτα από τέσσερα χρόνια, είναι αυτή του Σωτήρη Δημητρίου με τη νουβέλα Ουρανός απ’ άλλους τόπους (εκδ. Πατάκη). Πρωτοπρόσωπη αφήγηση από άλλους τόπους, τους τόπους όπου οι άνθρωποι πάλεψαν με την πέτρα, τα αυστηρά ήθη, την κλειστή κοινωνία, για να επιβιώσουν κυριολεκτικά μα και ψυχικά. Ο Σωτήρης Δημητρίου επιστρέφει στους πατρογονικούς τόπους και επανασυνδέεται με τους τρόπους της εκφραστικής ακρίβειας των πρώτων του βιβλίων.

Νέο μυθιστόρημα από τη Μαρία Κουγιουμτζή Νύχτες πυρετού και τον Μιχάλη Μοδινό Παραγουάη. Και τα δύο από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Η Κουγιουμτζή γράφει για μια νέα γυναίκα, που μπορεί –σε συνθήκες πυρετού– και διασχίζει τις ζωές των ανθρώπων με τους οποίους ήρθε σε επαφή. Αισθάνεται μέσα από το σώμα τους, διαμορφώνει τις σκέψεις τους, τα αναποδογυρίζει όλα, τα ελευθερώνει εκ μέρους τους, τα αφήνει να εκφράζουν τον εαυτό τους μέσα από τον έρωτα του ανθρώπου για τον άνθρωπο και την ασίγαστη δίψα του σεξ. Το σωστό και το λάθος δεν υπάρχουν, υπάρχει μόνο η ζωή. Ο Μοδινός μοιράζει την αφήγησή του ανάμεσα σε δύο εποχές, δύο ζωές, δύο αποδράσεις, δύο ουτοπίες εντέλει, οι οποίες συγκλίνουν στον ίδιο τόπο, την Παραγουάη, με χρονική απόσταση τριών αιώνων.

Το ζητούμενο στο προηγούμενο βιβλίο του Χάρη Βλαβιανού ήταν να ανασυστήσει, μέσα από τη γραφή των (υποτιθέμενων) ημερολογίων του, τον Αδόλφο Χίτλερ. Στη νέα του νουβέλα Τώρα θα μιλήσω εγώ (εκδ. Πατάκη) πρωτεύοντα ρόλο, στην ανασύσταση της φωνής της αδελφής του, έχει η ενσυναίσθηση και οι μνήμες της παιδική τους ηλικίας. Η Μαρίνα μπαινόβγαινε σε διάφορες κοινότητες απεξάρτησης, σε πόλεις της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, επί τριάντα χρόνια. Αυτή «είναι η ιστορία της και αυτά είναι τα λόγια της».

Ιδιαίτερα φιλόδοξο και πρωτότυπο εμφανίζεται το μυθιστόρημα του Μισέλ Φάις Η ερευνήτρια (εκδ. Πατάκη). Ημερολόγια, όνειρα και επιστολές είναι η πρώτη ύλη της αφήγησης γύρω από την απροσδιόριστη φιγούρα μιας εμμονικής αναγνώστριας του Κάφκα. Στοιχεία νουάρ, δοκιμίου και παρωδίας διαπλέκονται σε μια πρόζα που μεταμορφώνει την αγωνία του κενού σε αγωνία της ύπαρξης.

Μυθιστόρημα αποτελούμενο από τρεις ονειρικές ιστορίες, που εκτυλίσσονται η καθεμιά με φόντο μια αρχαιολογική ανασκαφή και με αφηγήτρια την Αριάδνη, είναι το νέο βιβλίο του Δημήτρη Οικονόμου Το απόκρυφο ημερολόγιο της Αριάδνης (εκδ. Πατάκη). Από την άλλη, η Κατερίνα Μαλακατέ στο νέο της μυθιστόρημα Χωρίς πρόσωπο (εκδ. Μεταίχμιο) θέτει ζητήματα βιοηθικής, μιλά για τη ζωή, τους μητρικούς και πατρικούς δεσμούς, τον έρωτα και τις σχέσεις στην εποχή του διαδικτύου. Η Βίκυ Τσελεπίδου στο μυθιστόρημά της Ο μεγάλος σκύλος (εκδ. Νεφέλη) κινεί τους ήρωές της σε ένα περιβάλλον δυστοπίας, σε χρόνο και χώρο απροσδιόριστο, έχοντας όμως τις ίδιες αγωνίες και προβληματισμούς, που είχε ανέκαθεν ο άνθρωπος, όταν βρεθεί αντιμέτωπος με τον θάνατο και το επέκεινα.

Στο καινούργιο μυθιστόρημα της Βάσιας Τζανακάρη, Αδελφικό (εκδ. Μεταίχμιο) διαβάζουμε την ιστορία δύο νέων ανθρώπων με ορμή και όνειρα για το μέλλον τους, μέχρι τη στιγμή που αντίκρυσαν την αποτυχία τους κατάματα και βρέθηκαν και οι δύο σ’ εκείνο το χωριό έξω από τις Σέρρες, το Αδελφικό, όπου ο θρύλος λέει ότι όσοι πηγαίνουν εκεί λησμονούν τις λύπες τους και διαγράφουν τις άσχημες μνήμες. O Γιώργος Μελισσινός (χειρούργος) και η Μάρω (διορθώτρια σε εφημερίδα και ανύπαντρη μητέρα ενός μωρού), θα συναντηθούν στο Αδελφικό και αναπόφευκτα θα έρθουν αντιμέτωποι με ό,τι τους έχει καθηλώσει σε μια αναμονή ζωής. Οι δυσκολίες μιας ολόκληρης γενιάς, οι αποτυχίες αλλά και το φως της παιδικής (μας) ηλικίας καταγράφονται με θάρρος και συγκίνηση. Από το Αδελφικό δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι μουσικές και κινηματογραφικές αναφορές, κοινός τόπος όλων των βιβλίων της Τζανακάρη, ένα σύμπαν μοναδικό, μέσα στο οποίο κινείται με άνεση και απόλυτο έλεγχο.

Το εξωτερικό έχουν επιλέξει ορισμένοι Έλληνες συγγραφείς, ως τον καμβά της ιστορίας των νέων τους βιβλίων: Ο Νίκος Δαββέτας στο Άντρες χωρίς άντρες (εκδ. Πατάκη) παρακολουθεί τους ήρωές του (πατέρα και γιο) στο Παρίσι της δεκαετίας του ‘60 και του ‘70. Ο Μίνως Ευσταθιάδης στο Κβάντι (εκδ. Ίκαρος) τοποθετεί τα ίχνη της δολοφονία ενός άγνωστου άντρα στους δρόμους της Μονμάρτης. Τέλος, η Αργυρώ Μαντόγλου, αναπόφευκτα βάζει τον ήρωά της στο Άμστερνταμ, μιας και στο μυθιστόρημα Τρικυμίες παθών: Τα νεανικά χρόνια του Κοραή στο Άμστερνταμ (εκδ. Κλειδάριθμος) αναφέρεται στον Αδαμάντιο Κοραή.

Έπειτα από το βραβευμένο Κήτος, το επόμενο διάστημα αναμένουμε την κυκλοφορία της νουβέλας της Ούρσουλας Φωσκόλου Η Παναγία των εντόμων (εκδ. Κίχλη).

Μυθιστόρημα με πολιτική χροιά και τίτλο Η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού – Μια παλιά ιστορία (εκδ. Πατάκη) αναμένουμε από την Έλενα Χουζούρη. Αθήνα, Οκτώβριος 1989. Ένα ανώνυμο τηλεφώνημα πληροφορεί τον δημοσιογράφο Δημήτρη Κ. για την εν ψυχρώ εκτέλεση, από αστυνομικές δυνάμεις ενός 27χρονου αναρχικού, του «Άτακτου», πυροδοτώντας σειρά απρόβλεπτων και ανεξέλεγκτων καταστάσεων.

Με ένα ιστορικό μυθιστόρημα επανέρχεται και η Ισμήνη Καπάνταη. Τίτλος του Το βρωμερόν ύδωρ της λήθης (εκδ. Ίκαρος). Μια ιστορία που διαδραματίζεται στην Αθήνα, πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους ύστερα από τη δολοφονία του Καποδίστρια.

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ & ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ

Ένας τόμος όπου συγκεντρώθηκαν όλα τα διηγήματα της Έλλης Αλεξίου αναμένεται να κυκλοφορήσει σύντομα. Τα διηγήματα (1923-1983) με πρόλογο της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου, επίμετρο του Θανάση Θ. Νιάρχου και παράρτημα που περιλαμβάνει τρία κείμενα: του Φ. Πολίτη, του Μ. Αυγέρη και της Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη, θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Με ενδιαφέρον περιμένουμε επίσης την έκδοση με διηγήματα του Αργύρη Χιόνη και τίτλο Ο λαβύρινθος και άλλες αθησαύριστες ιστορίες (Κίχλη). Προλογικό σημείωμα & σχόλια από τον Κυριάκο Ραμολή και το επίμετρο από τη Γιώτα Κριτσέλη.

Συλλογές διηγημάτων αναμένουμε από τους: Νίκο Παναγιωτόπουλο Ανήσυχα άκρα (εκδ. Μεταίχμιο), Κοραή Δαμάτη Αφορμές (εκδ. Βακχικόν), Ανδρέα Νικολακόπουλο Αποδοχή κληρονομιάς (εκδ. Ίκαρος), Λευτέρη Ξανθόπουλο Warum (και άλλες ιστορίες) (εκδ. Καστανιώτη), Γιάννη Ευσταθιάδη Ανοιχτό μικρόφωνο (εκδ. Μελάνι) και Μαριάννα Τζιαντζή Το αηδόνι του τρένου (και άλλες ιστορίες) (εκδ. Καστανιώτη).

Το πρώτο τους βήμα στην πεζογραφία κάνουν οι: Θοδωρής Παπαϊωάννου Από την αρχή (εκδ. Ίκαρος), Φοίβος Οικονομίδης Βορράς (εκδ. Εστία), Τατιάνα Κίρχοφ Ιστορίες που (δεν) είπα στον ψυχολόγο μου (εκδ. Πόλις), Γιάννης Μπαλαμπανίδης Largo (εκδ. Πόλις).

ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙΣ

Οι προσεγμένες επανεκδόσεις των βιβλίων του Μένη Κουμανταρέα συνεχίζονται με τη συλλογή διηγημάτων Η γυναίκα που πετάει (εκδ. Πατάκη), ενώ έκπληξη προκάλεσε η μεταφορά των δικαιωμάτων των βιβλίων του Κώστα Ταχτσή στις εκδόσεις Ψυχογιός. Τρίτο στεφάνι, Τα ρέστα, Η γιαγιά μου η Αθήνα, καθώς και η ποιητική συλλογή Καφενείο το Βυζάντιο είναι οι τέσσερις πρώτοι τίτλοι που θα εκδοθούν.

Επανέκδοση και για το βιβλίο του Κώστα Ακρίβου Ιστορία ενός οδοιπόρου: Στρατής Δούκας (εκδ. Μεταίχμιο). Ο Ακρίβος τοποθετεί τον Στρατή Δούκα στη θέση του αφηγητή ο οποίος και αυτοβιογραφείται με τη χάρη της απλότητας και του μέτρου.

Το εμβληματικό βιβλίο της Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου (1801-1832) Αυτοβιογραφία επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, με σχόλια και πλαισιωτικά κείμενα της Κατερίνας Σχινά.

Από τη νεότερη πεζογραφία, θα κυκλοφορήσει μια αναθεωρημένη έκδοση από το μπεστ σέλερ της Βικτόρια Χισλοπ, Το νησί (εκδ. Ψυχογιός) καθώς και το πρώτο βιβλίο του Θάνου Κάππα Πικρούτσικα-πικρούτσικα (εκδ. Εστία) επαυξημένο με επιπλέον υλικό. Τέλος, το πρώτο βιβλίο της Στέργιας Κάββαλου Αλτσάιμερ Trance θα επανεκδοθεί από το Βακχικόν.

 ΠΟΙΗΣΗ 

Το επόμενο διάστημα περιμένουμε την κυκλοφορία της δέκατης ποιητικής συλλογής της Μαρίας Λαϊνά με τίτλο Ό,τι έγινε (εκδ. Πατάκη), καθώς και αυτή του ακαταπόνητου Τίτου Πατρίκιου με τίτλο Ο δρόμος και πάλι – Έντεκα νέα ποιήματα (εκδ. Κίχλη).

Ποιητικές συλλογές αναμένουμε από τους: Δήμητρα Κωτούλα «…Θα ήσουν παντελώς ανυπεράσπιστος…» – Τα ποιήματα της Λευκής Σελίδας (εκδ. Πατάκη), Αντώνη Φωστιέρη Θάνατος ο δεύτερος (εκδ. Καστανιώτη), Γιώργο Καράμπελα Το αγόρι και ο άγγελος (εκδ. Βακχικόν), Γιώργο Αλισάνογλου Κυψέλες (εκδ. Κίχλη), Μαριγώ Αλεξοπούλου Νυχθημερόν (εκδ. Πόλις), Παναγιώτη Ιωαννίδη Ρινόκερως (εκδ. Καστανιώτη), Γιάννη Λειβαδά Ρουτίνες (Κουκούτσι).

Μια ανθολογία της Αμερικανίδας ποιήτριας Ελίζαμπεθ Μπίσοπ, με τίτλο Ποιήματα αναμένουμε το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Gutenberg. Την επιλογή των ποιημάτων και τη μετάφραση έχει κάνει ο Διονύσης Καψάλης.

Νέα μετάφραση για το Κοράκι του Έντγκαρ Άλαν Πόε από τον Γιώργο Αλισάνογλου και τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Επίσης, αναμένουμε την ανθολογία ποιημάτων του Αμερικανού Ρέιμοντ Κάρβερ, με τίτλο Εκεί που είχαν ζήσει (εκδ. Κίχλη). Μετάφραση και επίμετρο από τον Άκη Παπαντώνη.

Τέλος, το έπος του Τούρκου Ναζίμ Χικμέτ Ανθρώπινα τοπία της πατρίδας μου –μεταφράζεται ολόκληρο για πρώτη φορά στα ελληνικά (500 σελίδες)– σε μετάφραση Αριστοτέλη Μητράρα από τις εκδόσεις Βακχικόν συμπληρώνει ένα κενό χρόνων στη βιβλιογραφία.

 ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ 

Σύντομα θα βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία το καινούργιο μυθιστόρημα του Ντον Ντε Λίλλο Η σιωπή (εκδ. Gutenberg), σε μετάφραση της Ζωής Μπέλλα-Αρμάου. Στη Σιωπή κυριαρχούν η απώλεια του πραγματικού χρόνου και της διαχείρισης της μνήμης, μια διαφορετική βίωση του περιβάλλοντος χώρου και των σχέσεων με τα πρόσωπα και τα πράγματα. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στις 20 Οκτωβρίου, ταυτόχρονα με την αμερικανική έκδοση.

Βραβευμένα αλλά και υποψήφια μυθιστορήματα στις διάφορες λίστες κάθε χρόνο, είναι αυτά που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον μεγάλου μέρους των αναγνωστών. Σημειώνουμε ορισμένα: Πέτερ Χάντκε Η κλέφτρα των φρούτων (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Gutenberg) και Η δεύτερη μάχαιρα (μτφρ. Σπύρος Μοσκόβου, εκδ. Εστία), Γιόκο Ογκάουα Η αστυνομία της μνήμης (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Πατάκη), Ta-Nehisi Coates Ο χορευτής του νερού (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Ίκαρος), Λάρα Πρέσκοτ Όσα κρατήσαμε κρυφά (μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής, εκδ. Μεταίχμιο), Όσιαν Βουόνγκ Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι (μτφρ. Έφη Φρυδά, εκδ. Gutenberg), Φερνάντο Αραμπούρου Τα χρόνια της βραδύτητας (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Πατάκη), Μανουέλ Βίλας Ορδέσα (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), Έντα Ο’ Μπράιαν Κορίτσι (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου, εκδ. Κλειδάριθμος), Καζούο Ισιγκούρο Ένας καλλιτέχνης του ρέοντος κόσμου (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Ψυχογιός) και Άμος Οζ Η γυναίκα που γνώρισα (μτφρ. Λουίζα Μιζάν, εκδ. Καστανιώτη).

Αναμένουμε επίσης, το νέο βιβλίο της Έμιλι Στ. Τζον Μάντελ, μετά το υποβλητικό δυστοπικό της μυθιστόρημα Σταθμός Έντεκα (Ίκαρος, 2016). Το Γυάλινο ξενοδοχείο (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Ίκαρος) είναι τοποθετημένο σε ένα σταυροδρόμι δύο φαινομενικά ετερόκλητων γεγονότων: τη μαζική οικονομική κατάρρευση στη Νέα Υόρκη και τη εξαφάνιση μιας γυναίκας από ένα πλοίο στην ακτή της Μαυριτανίας.

Ο Βιβλιοπώλης του Σελινούντα (Κριτική, 2019) του Ρομπέρτο Βεκιόνι ήταν από τα βιβλία που ξεχώρισαν και αγαπήθηκαν. Το επόμενο διάστημα αναμένουμε άλλο ένα μυθιστόρημα του Βεκιόνι με τίτλο Ο έμπορος του φωτός (κι αυτό σε μετάφραση του Δημήτρη Παπαδημητρίου) από τις εκδόσεις Κριτική.

Ο Σεμπάστιαν Μπάρυ επανέρχεται με τη φιλόδοξη συνέχεια του σπουδαίου του μυθιστορήματος Μέρες δίχως τέλος και τίτλο Χίλια φεγγάρια. Η μετάφραση είναι της Μαρίας Αγγελίδου για τις εκδόσεις Ίκαρος.

Συνέχεια και για την Άλι Σμιθ, με αυτό το δεύτερο μυθιστόρημα, τον Χειμώνα (μτφρ. Μιλτιάδης Αργυρόπουλος, εκδ. Καστανιώτη) του περίφημου «Κουαρτέτου των Εποχών» – μιας σειράς μυθιστορημάτων με χαλαρή διασύνδεση που ξεκίνησε με το διάσημο πλέον Φθινόπωρο. Η Σμιθ ρίχνει ένα εύθυμο βλέμμα στη ζοφερή μας εποχή, όπου η αλήθεια δεν παίζει πλέον κανέναν ρόλο στη διαμόρφωση της εκάστοτε πολιτικής.

Με το νέο του βιβλίο Άνδρας με κόκκινο μανδύα (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο), ο Τζούλιαν Μπαρνς μάς ξεναγεί στο Παρίσι της Μπελ Επόκ, αφηγούμενος τη ζωή μιας ιδιαίτερης και έντονης προσωπικότητας, του πρωτοπόρου της ιατρικής Σάμιουελ Πότσι. Από την άλλη, η Αννί Ερνό, χαμηλόφωνα αλλά δυναμικά στο αφήγημα Μια γυναίκα (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Μεταίχμιο) αναζητά το νόημα της ύπαρξης της μητέρας της, σε ένα τρυφερό και συνάμα σκληρό, άκρως συγκινητικό φόρο τιμής σε κάθε γυναίκα.

Με ενδιαφέρον αναμένουμε και τους δύο παρακάτω τίτλους, σύγχρονης γαλλικής πεζογραφίας. Τίτλοι επιλεγμένοι με προσοχή και φροντίδα από τις εκδόσεις Στερέωμα: Αλεξί Ραγκουνιό Νιλς (μτφρ. Μανώλης Πιμπλής): Δανία, 1943. Ο Νιλς Ρασμούσεν, σκηνοθέτης του θεάτρου στο προπολεμικό Παρίσι και στενός φίλος και συνεργάτης του θεατρικού συγγραφέα Ζαν Φρανσουά Κανονιέ, μπαίνει στην αντίσταση και γίνεται ένας από τους πιο τολμηρούς σαμποτέρ. Διχασμένος ανάμεσα στο συναίσθημα και τις επιταγές της ηθικής του, θέτει στους αναγνώστες το κρίσιμο ερώτημα: «Κι εσείς, τι θα κάνατε στη θέση μου;»

Adrien Bosc Καπιτέν (μτφρ. Ανδρέας Παππάς). Στις 24 Μαρτίου 1941 το πλοίο «Capitaine-Paul-Lemerle» αποπλέει από τη Μασσαλία με προορισμό την Αμερική και πρώτο σταθμό τη Μαρτινίκα. Επιβάτες είναι κάθε λογής και εθνικότητας αποσυνάγωγοι: Γερμανοί κομμουνιστές, εβραίοι υπό διωγμόν, «απάτριδες», Ισπανοί που πολέμησαν κατά του Φράνκο. Επίσης, επιχειρηματίες με αδιαφανείς δραστηριότητες, αλλά και λόγιοι και καλλιτέχνες που εγκαταλείπουν τη Γαλλία του Βισύ, όπως ο Κλωντ Λεβί-Στρως, ο Αντρέ Μπρετόν, ο Βιφρέντο Λαμ, ο Βικτόρ Σερζ, η Άννα Ζέγκερς, και άλλοι.

Νέοι τίτλοι και από τις ολοκαίνουργιες εκδόσεις Loggia. Ετοιμάζεται και θα κυκλοφορήσει σύντομα το βιβλίο του Τζον Κίιν Αντιαφηγήσεις (διηγήματα και νουβέλες), σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού.

Αν και ο κανόνας λέει πως όσο μεγαλύτερη επιτυχία κάνει έξω ένα βιβλίο, τόσο πιο γρήγορα γίνεται και η μετάφρασή του, στην περίπτωση της Μάγκι Νέλσον δεν συνέβη αυτό. Πέντε χρόνια έπειτα από την κυκλοφορία του βιβλίου στις Ηνωμένες Πολιτείες, Οι αργοναύτες (μτφρ. Μαρία Φακίνου, εκδ. Αντίποδες) βρίσκουν τον δρόμο τους και προς τους Έλληνες αναγνώστες.

ΚΛΑΣΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑ/ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΑ

Σημαντικά βιβλία θα επανεμφανιστούν στα ράφια των βιβλιοπωλείων φέτος τον χειμώνα, ορισμένα, μάλιστα, από αυτά θα έχουμε τη δυνατότητα να τα διαβάσουμε σε νέες μεταφράσεις. Το εμβληματικό μυθιστόρημα του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ Ο φύλακας στη σίκαλη καθώς και το μυθιστόρημα του Χάινριχ Μπελ Απόψεις ενός κλόουν, είναι δύο τέτοιες περιπτώσεις. Τη νέα μετάφραση του Φύλακα έχει κάνει η Αθηνά Δημητριάδου, για τις εκδόσεις Πατάκη και του Κλόουν ο Δημήτρης Δημοκίδης (επίμετρο Αλεξάνδρα Ρασιδάκη), για τις εκδόσεις Πόλις. Να σημειώσουμε ότι την πρώτη μετάφραση τόσο του Φύλακα όσο και του Κλόουν, έχει κάνει η Τζένη Μαστοράκη.

Στην Orbis Literæ, την εμβληματική σειρά του Gutenberg, θα προστεθεί το σπουδαιότερο ίσως μυθιστόρημα του Χανς Φαλάντα Λύκος ανάμεσα σε λύκους (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου). Πώς ξεκίνησε η σταδιακή διάβρωση μιας ολόκληρης χώρας από τη ναζιστική ιδεολογία; Πώς κατέρρευσαν η κοινωνία, ο πολιτισμός και η οικονομία έπειτα απ’ την ταπεινωτική ήττα της Γερμανίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την συνθήκη των Βερσαλλιών; Ο Φαλάντα δεν μένει στα ερωτήματα αλλά δίνει και τις δικές του τολμηρές απαντήσεις.

Το μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου Η χρονιά θανάτου του Ρικάρντο Ρέις (εκδ. Καστανιώτη) επανεκδίδεται και κυκλοφορεί σε νέα μετάφραση της Αθηνάς Ψυλλιά.

Για χρόνια εξαντλημένο και εκτός κυκλοφορίας, επανεκδίδεται το σπουδαίο μυθιστόρημα του Τζον Ντος Πάσος Manhattan Transfer (μτφρ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου) από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Οι ζυμώσεις και οι κοινωνικές ανακατατάξεις στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1920. Η γέννηση μιας πόλης: το μυθιστορηματικό ισοδύναμο της εμβληματικής ταινίας του Γκρίφιθ.

Την εμφάνισή τους θα κάνουν επίσης οι τίτλοι: Άντα (μτφρ. Μυρτώ Αναγνωστοπούλου) του Ναμπόκοφ, Η Λότε στη Βαϊμάρη (μτφρ. Θεόδωρος Παρασκευόπουλος) του Τόμας Μαν, Άτλας (μτφρ. Δημήτρης Καλοκύρης, Αχιλλέας Κυριακίδης) του Μπόρχες (σε συνεργασία με τη Μαρία Κοδάμα), Η κομψότητα του σκαντζόχοιρου (νέα μτφρ. Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη) της Μυριέλ Μπαρμπερί. Όλα από τις εκδόσεις Πατάκη.

Στις ίδιες εκδόσεις και στη νέα τους προσεγμένη σειρά «Sub Rosa» θα έχουμε την ευκαιρία να διαβάσουμε πρώτη φορά στα ελληνικά, το τελευταίο μυθιστόρημα του Χέρμαν Μέλβιλ, Ο μεγάλος απατεώνας. Η μετάφραση είναι του Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου και το επίμετρο της Ελένης Κεχαγιόγλου.

Επίσης, στην «Κλασική σειρά» των εκδόσεων Μίνωας αναμένουμε την Έμμα της Τζέιν Όστεν, σε μετάφραση της Αργυρώς Μαντόγλου και το Φόρος τιμής στην Καταλονία του Τζόρτζ Όργουελ, σε μετάφραση του Αλέξη Καλοφωλιά.

Άλλη μια ανθολογία διηγημάτων του Φραντς Κάφκα, με τίτλο Γιοζεφίνε η αοιδός & άλλα μικρά και μεγάλα πεζά θα προστεθεί στον μακρύ κατάλογο των μεταφρασμένων έργων του στα ελληνικά. Τούτη τη φορά, ανθολόγος και μεταφράστρια η Μαργαρίτα Ζαχαριάδου (επίμετρο Κατερίνα Καρακάση), για τις εκδόσεις της Κίχλης.

Το επόμενο διάστημα αναμένουμε και τον τέταρτο τόμο από τα Άπαντα του Χ.Φ. Λάβκραφτ. Τον μεταφραστικό μαραθώνιο συνεχίζει ο Κυριάκος Χαλκόπουλος για τις εκδόσεις Οξύ.

Το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού δείχνει να έχει αναζωπυρωθεί για τα βιβλία του Τζέιμς Μπόλντουιν. Προσεχώς αναμένουμε το μυθιστόρημα Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει (μτφρ. Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις).

Αναμένουμε, επίσης το επόμενο διάστημα, το σπουδαίο μυθιστόρημα του Ρομαίν Γκαρύ Η υπόσχεση της αυγής (εκδ. Στερέωμα), σε νέα μετάφραση της Μαρίας Παπαδήμα, η οποία έχει γράψει το επίμετρο και το χρονολόγιο, καθώς επίσης και το αφήγημα του Σάμιουελ Μπέκετ Αυτοί που έχουν χαθεί (εκδ. Εστία) σε μετάφραση και με επίμετρο του Θωμά Συμεωνίδη.

Το μυθιστόρημα της Τρούντι Κάντερ Κάποια κορίτσια, κάποια καπέλα και ο Χίτλερ (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, εκδ. Κλειδάριθμος) μας ταξιδεύει από τη Βιέννη της δεκαετίας του ’30, στην Πράγα και το Λονδίνο, ακολουθώντας τις περιπέτειες της Τρούντι και του συντρόφου της κατά τη σκοτεινή περίοδο της επέλασης των γερμανικών στρατευμάτων.

Στη σειρά της «Aldina» του Gutenberg θα προστεθεί άλλος ένας τίτλος του Τζον Γουίλιαμς. Το πέρασμα του μακελάρη (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου) τοποθετείται κάπου μεταξύ 1870-1890, με κεντρικό χαρακτήρα έναν απόφοιτο του Χάρβαρντ, ο οποίος αποφασίζει να γνωρίσει την αμερικανική ενδοχώρα. Προσλαμβάνει δύο κυνηγούς και έναν μεταπράτη, και μαζί με μια νεαρή πόρνη, αποτελούν μια ομάδα εξόρμησης για κυνήγι βουβαλιών.

Άλλο ένα διήγημα του Φώκνερ με τίτλο Κόκκινα φύλλα έχει μεταφράσει ο Γιάννης Παλαβός για τις εκδόσεις Κίχλη, ενώ ένα ακόμη βιβλίο του Γιόζεφ Ροτ, το Μυθιστόρημα των εκατό ημερών (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου) θα κυκλοφορήσει από την Άγρα.

Επανέκδοση και για το μυθιστόρημα του Ορχάν Παμούκ Χιόνι, στη μετάφραση της Στέλλας Βρετού για τις εκδόσεις Πατάκη καθώς και για το μυθιστόρημα του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ Τρώγοντας ζώα, στη μετάφραση της Στέλλας Κάσδαγλη, για τις εκδόσεις Κέδρος.

Νέος Στήβεν Κίνγκ αναμένεται στις αρχές Δεκεμβρίου με τίτλο Μόνο αν μυρίζει αίμα (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Κλειδάριθμος). Το βιβλίο περιέχει τέσσερα διηγήματα με τα οποία επιστρέφει στο κλασικό ύφος γραφής και θεματολογίας του.

Σπουδαίο δείγμα καλής αστυνομικής λογοτεχνίας είναι το βιβλίο του Friedrich Ani Η μέρα χωρίς όνομα – Μια υπόθεση για τον Γιάκομπ Φρανκ (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Gutenberg).

 ΔΟΚΙΜΙΑ / ΜΕΛΕΤΕΣ 

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – ΤΕΧΝΕΣ

Αν και ειδικευμένο, το προηγούμενο βιβλίο του Σπύρου Κιοσσέ, η Εισαγωγή στη δημιουργική ανάγνωση και γραφή του πεζού λόγου, σημείωσε μια ανέλπιστα καλή πορεία και έβαλε ξανά στο τραπέζι ζητήματα, κάπως παραμελημένα. Με το καινούργιο βιβλίο –το οποίο συνυπογράφει με την Ελένη Χατζημαυρουδή– Η λογοτεχνία στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση – Ερμηνευτική, κριτική και δημιουργική προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων (εκδ. Κριτική) κάνει προτάσεις, δίνει λύσεις και προσεγγίζει (και) με την ιδιότητα του διδάσκοντα, πλήθος ζητημάτων μέσα από πλούσιο θεωρητικό υπόβαθρο και πλήθος παραδειγμάτων, κυρίως από τα υπάρχοντα σχολικά εγχειρίδια.

Το βιβλίο του Γιώργου Παναγιωτίδη Δημιουργική Γραφή και Λογοτεχνία από τις εκδόσεις Το Μέλλον, θα συνεισφέρει στο διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον των αναγνωστών για ζητήματα γύρω από τη γραφή και τα μεγάλα λογοτεχνικά κείμενα.

Η Κλεοπάτρα Λυμπέρη παρουσιάζει τέσσερα κείμενα για τον Νίκο Καρούζο στο βιβλίο της Νίκος Καρούζος: Συναντήθηκα με το θαύμα σαν φίλος (εκδ. Ίκαρος), τα οποία δεν παραμένουν αυστηρά στα λογοτεχνικά χωράφια, αλλά επιχειρούν να ανιχνεύσουν μυστικιστικές θεάσεις ενός σημαντικού ποιητή.

Μεταπολεμική ποίηση, πολιτική ποίηση και δημιουργική πρόσληψη της καλβικής ποίησης είναι οι τρεις άξονες που ενορχηστρώνουν τα περιεχόμενα του βιβλίου της Αγγέλας Γιώτη Μεταπολεμικές δοκιμές πολιτικού λυρισμού. Συνομιλίες με τον Κάλβο. Παλαμάς-Καρυωτάκης, Σεφέρης-Σικελιανός, Ρίτσος-Λεοντάρης (εκδ. Αλεξάνδρεια).

Τέλος, αναμένουμε το συνοπτικό δοκίμιο του Σάμιουελ Μπέκετ Για τον Προυστ (μτφρ. Θωμάς Συμεωνίδης, εκδ. Εστία) καθώς και μια δίτομη βιογραφία του Προυστ από τον Ζαν-Υβ Tadie για τις εκδόσεις Τραυλός.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

Η Λένα Διβάνη, επανέρχεται συνδυάζοντας ξανά την ιδιότητα της ιστορικού με αυτή της πεζογράφου. Το πικρό ποτήρι – Ο Καποδίστριας, η Ρωξάνδρα και η Ελλάδα (εκδ. Πατάκη), δεν είναι μια τυπική βιογραφία, είναι η διαδρομή προς τη δόξα και τον θάνατο του πρώτου Έλληνα κυβερνήτη, του Ιωάννη Καποδίστρια – από τη γέννησή του στα ενετοκρατούμενα Επτάνησα ως τον τραγικό θάνατό του στο Ναύπλιο.

Το βιβλίο της βρετανίδας Σου Πράιντουξ Φρίντριχ Νίτσε: Η βιογραφία (μτφρ. Νίνα Μπούρη, εκδ. Πατάκη) είναι μια μελέτη όχι τόσο της σκέψης του φιλοσόφου όσο της καθημερινότητας αυτού του εκκεντρικού και πολύ βασανισμένου ανθρώπου. Επίσης, μια βιογραφία για τον Σπινόζα, της Ρεμπέκα Γκόντστάιν αναμένουμε από τις εκδόσεις Τραυλός.

Μυθιστορηματική βιογραφία του Πάμπλο Πικάσο, το βιβλίο του Λουκ Τζίροντ Κούμερ Η μπλε περίοδος (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Κλειδάριθμος). Τα πρώτα καλλιτεχνικά και ερωτικά σκιρτήματα και η επίδρασή τους στη μετέπειτα δημιουργική του πορεία εξετάζονται με τρόπο πειστικό και ευθύβολο.

Αυτοβιογραφία του Σωτήρη Σπαθάρη με τίτλο «Τα απομνιμονέματά μου» αναμένουμε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Ανέκδοτα αυτοβιογραφικά κείμενα του λαϊκού καλλιτέχνη, με εισαγωγή, επιμέλεια και επεξηγηματικά σχόλια του Γιάννη Κόκκωνα.

Πολύκροτη και πολυαναμενόμενη η αυτοβιογραφία του Γούντι Άλεν Σχετικά με το τίποτα. Αναμένεται αρχές Νοεμβρίου, σε μετάφραση Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Η αυτοβιογραφία της Ντέμπορα Φέλντμαν Unorthodox – Η σκανδαλώδης απόρριψη της χασιδικής μου καταγωγής (μτφρ. Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, εκδ. Παπαδόπουλος), η οποία μεταφέρθηκε και στο Netflix αναμένεται σύντομα στους πάγκους των βιβλιοπωλείων για τους φανατικούς της σειράς και όχι μόνο.

Άλλη μια βιογραφία, για μια αμφιλεγόμενη μορφή της σύγχρονης ιστορίας, με τίτλο Μάργκαρετ Θάτσερ – Ζωή, πολιτική πορεία και υστεροφημία (εκδ. Παπαδόπουλος) υπογράφει ο Σερ Ντέιβιντ Κάναντιν, καθηγητής Ιστορίας στο Princeton University, με εξειδίκευση στις βιογραφίες πολιτικών και ιστορικών προσώπων. Η μετάφραση είναι του Γιάννη Βογιατζή και το επίμετρο της ελληνικής έκδοσης υπογράφει η Σώτη Τριανταφύλλου.

Η συλλογή κειμένων που συγκροτεί τον τόμο Η ζωή μου όλη. Καθημερινές ιστορίες δούλων από την αρχαιότητα (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), με τη μεγάλη της ποικιλία είναι μια άτυπη και ευρύτερη βιογραφία εκείνων των ανθρώπων και ταυτόχρονα δίνει στους αναγνώστες την ευκαιρία να ξεφύγουν από μια αφηρημένη και γενική αντίληψη της δουλείας και να έρθουν σε επαφή με τις εμπειρίες και τις τύχες συγκεκριμένων δούλων. Εισαγωγή – μετάφραση – σχόλια από τον Κώστα Βλασόπουλο & την Ευτυχία Μπαθρέλλου.

Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΜΑΣ

Με ενδιαφέρον περιμένουμε και έναν τόμο με επιλογή συνεντεύξεων του Θανάση Βαλτινού και τίτλο Το γράψιμο έχει έναν μυστικό χαρακτήρα… όπως ο έρωτας (επιλογή συνεντεύξεων 1972-2018) (εκδ. Εστία). Το επίμετρο και τη φιλολογική επιμέλεια υπογράφει ο Κωστής Δανόπουλος.

Πέντε κείμενα του Ζακ Ρανσιέρ που θέτουν το ερώτημα για τη φύση της εικόνας και την εργασία της τέχνης βρίσκονται στο βιβλίο Το πεπρωμένο των εικόνων (μτφρ. – επιμ. Θωμάς Συμεωνίδης, εκδ. Στερέωμα).

Στα ίδια (περίπου) ερωτήματα μ’ αυτά που θέτει και ο Ρανσιέρ, απαντά με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο ο Θάνος Αλεξανδρής στο βιβλίο του Του οσίου Αλμοδόβαρ ανήμερα (εκδ. Κάκτος). Κείμενα του Αλεξανδρή από το Penthouse και την Athens Voice όπου παρουσιάζονται οι συνήθειες, τα πάθη και τα ήθη των εκάστοτε τηλεοπτικών αστέρων. Το σχεδόν αλμοδοβαρικό σύμπαν που προκύπτει, είναι ένα παλίμψηστο καψούρας και άνομων πράξεων του γλεντιού, της νύχτας και του πάθους.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι εκδόσεις Μεταίχμιο εγκαινιάζουν μια νέα σειρά βιβλίων με τίτλο «Διακόσια χρόνια από την Επανάσταση: Οι πρωταγωνιστές – Τα καθοριστικά ζητήματα». Υπεύθυνος της σειράς είναι ο καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης. Στη σειρά εντάσσονται πέντε βιβλία με τους Πρωταγωνιστές και ακόμα πέντε με τα Καθοριστικά ζητήματα της Επανάστασης. Οι τέσσερις πρώτοι τίτλοι της σειράς είναι οι εξής: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: Ο στρατιωτικός ηγέτης της Ελληνικής Επανάστασης, του Ιάκωβου Δ. Μιχαηλίδη, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης: Ο ηγέτης της Μάνης στην Ελληνική Επανάσταση, του Αθανάσιου Συροπλάκη, Ιωάννης Καποδίστριας: Ο αμνός της Παλιγγενεσίας των Ελλήνων, των Θάνου Μ. Βερέμη και Ιάκωβου Δ. Μιχαηλίδη και 1814-1821: Η προετοιμασία μιας επανάστασης, Πρωταγωνιστές – Γεγονότα – Συγκυρίες, του Στέφανου Καβαλλιεράκη.

Ρίζες και θεμέλια – Οδόσημα της Ιστορίας του Ελληνισμού (εκδ. Πατάκη) είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου της Μαρίας Ευθυμίου, το οποίο προέκυψε (και αυτό) μέσα από τις συζητήσεις που είχε με τον δημοσιογράφο Μάκη Προβατά.

Ο Λόρενς Ρις για το νέο του βιβλίο Το Ολοκαύτωμα – Μια νέα ιστορία (μτφρ. Μενέλαος Αστερίου, εκδ. Πατάκη), επί είκοσι πέντε χρόνια συναντούσε επιβιώσαντες και δράστες του Ολοκαυτώματος. Στο βιβλίο συνδυάζει τις μαρτυρίες τους με την πλέον πρόσφατη επιστημονική έρευνα και προτείνει μια νέα ιστορία για το Ολοκαύτωμα, μέσα από μια συναρπαστική αφήγηση που περιλαμβάνει πολλές αδημοσίευτες προηγουμένως μαρτυρίες, τις οποίες αντιπαραβάλλει με την εξέταση της διαδικασίας με την οποία το ναζιστικό κράτος λάμβανε αποφάσεις.

Ο Ζαν-Μισέλ Ρέι στο βιβλίο του H αυτοκτονία της Γερμανίας. Με αφορμή τον Μωϋσή του Τόμας Μαν (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Στερέωμα) προσεγγίζει τη συνεισφορά του Ιουδαϊσμού στον Γερμανικό πολιτισμό, δίνοντας έμφαση στις συνέπειες που είχαν και στο πεδίο της κουλτούρας οι διώξεις κατά των Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς.

Την (εξαιρετικά δομημένη) αγόρευση της δικηγόρου Χρύσας Παπαδοπούλου στη δίκη της Χρυσής Αυγής –πού ήδη έχει αφήσει ιστορία– αναμένουμε σε έναν τόμο με τίτλο Ένα κομμάτι χαρτί και λίγο μελάνι από τις εκδόσεις Πόλις.

Ο Νίκος Μπελαβίλας στο βιβλίο του Ιστορία της πόλης του Πειραιά. 19ος και 20ός αιώνας (εκδ. Αλεξάνδρεια) συνοψίζει για τον Πειραιά πολύ εύστοχα: «Η ζωή και η εξέλιξη της πόλης του Πειραιά είναι και θα είναι δεμένη διαχρονικά με το λιμάνι της. Από τις πλούσιες συνοικίες των αστών του 19ου αιώνα ως τις ταλαιπωρημένες από τη φτώχεια και τη βιομηχανική ρύπανση γειτονιές των κάθε λογής πολεμικών προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του ως σήμερα, ο Πειραιάς είναι συγκροτημένος ως μία ενιαία πόλη, παρά τις συγκλονιστικές ταξικές αντιθέσεις που χωρίζουν την κοινωνία του».

Πηγή: bookpress.gr