Του Βασίλη Κ. Φούσκα*
Το κυπριακό ζήτημα, για άλλη μια φορά στην ιστορία του, περνάει περίοδο έντασης. Το προσχέδιο ενός νέου Συντάγματος ήδη υπάρχει και η μέριμνα τώρα των ΝΑΤΟϊκών και Ευρωπαίων ιθυνόντων είναι στο στάδιο των ζυμώσεων, στρατολογώντας μαζικά τμήματα του ελληνικού, τουρκικού, ελληνοκυπριακού και τουρκοκυπριακού πολιτικού κατεστημένου προκειμένου να δημοσιοποιήσουν έπειτα τη συμφωνία και να γίνουν τα επόμενα πολιτικά βήματα για την υιοθέτηση ενός νέου Συντάγματος – εάν είναι δυνατόν, αυτή τη φορά, χωρίς δημοψήφισμα.
Ποια είναι τα βασικά σημεία αυτού του σχεδίου; Αν τα θέλετε αυτούσια, μην πάτε μακριά. Απλώς διαβάστε τη συμφωνία του Ντέιτον για τη Βοσνία, θέστε τις δύο περιπτώσεις στο πλαίσιο των νοηματικών αναλογιών με τις οποίες κρίνει ο Δυτικός αυτοκρατορικός εγκέφαλος ή, ακόμα, ελάτε στη Βοσνία να δείτε, ιδίοις όμμασι, πώς λειτουργούν τα πράγματα και προς τα πού οδεύουν. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη (υπο-/δυσ-)λειτουργεί επί τη βάσει μιας απίστευτης όσο και δαπανηρής γραφειοκρατίας.
Διαθέτει δύο αυτόνομες κυβερνητικές οντότητες, την Ομοσπονδία Κροατών και Βοσνίων, από τη μια μεριά, και τη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας (ΣΔΒ) από την άλλη. Και οι δύο οντότητες συγκροτούν ένα κράτος αλλά έχουν δικούς τους πρωθυπουργούς, υπουργούς και κοινοβούλια. Η Ομοσπονδία απαρτίζεται από δέκα καντόνια και 147 δημαρχιακά συμβούλια, δημιουργώντας έτσι τέσσερα επίπεδα εξουσιών και πολλαπλά δικαιώματα αρνησικυρίας (βέτο).
Η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας (ΣΔΒ) ενώ απολαμβάνει ένα ιδιαίτερο καθεστώς ημι-αυτονομίας, όλες οι καίριες αρμοδιότητες του κράτους, δηλαδή τα θέματα οικονομικής, νομισματικής και εξωτερικής πολιτικής (αν κι εδώ το θέμα είναι πιο περίπλοκο) καθορίζονται ουσιαστικά σε επίπεδο ομοσπονδίας, όπου δεσπόζει η συμμαχία Βοσνίων και Κροατών.
Η προεδρία του ενιαίου κράτους είναι τριμελής (Βόσνιος, Κροάτης, Σέρβος) και ασκείται εκ περιτροπής κάθε τέσσερα χρόνια. Επίσης, το Συνταγματικό Δικαστήριο αποτελείται από εννέα μέλη, εκ των οποίων μόνο τα δύο προέρχονται από τη ΣΔΒ, ενώ τρεις δικαστές ορίζονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και δεν πρέπει να είναι ούτε Βόσνιοι ούτε από κανένα γειτονικό κράτος της Βοσνίας.
Ολα αυτά, βέβαια, είχαν καθοριστεί με τη συμφωνία του Ντέιτον το 1995. Στην ουσία, η Βοσνία είναι ένα προτεκτοράτο του ΝΑΤΟ και η οικονομία της έχει εισέλθει πλήρως στον αστερισμό της νεο-φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης με τη νομισματική της πολιτική να καθορίζεται από το περίφημο Currency Board (Νομισματικό Συμβούλιο).
Αυτό, έχοντας σταθεροποιήσει το βοσνιακό μάρκο έναντι του ευρώ, έχει επιβάλει με τις ευλογίες της Γερμανίας και της ΕΚΤ μια απίστευτη πολιτική λιτότητας. Κεντρική Τράπεζα στην ουσία δεν υπάρχει. Η επίσημη ανεργία σε όλη τη συνομοσπονδία φτάνει το 40%. Η εργοστασιακή και παραγωγική υποδομή έχει εξαφανιστεί και το δεσπόζον στοιχείο σε όλες τις πόλεις είναι οι υπηρεσίες και οι τράπεζες κάθε λογής, όπως δηλαδή και στα καθ’ ημάς.
Ταυτόχρονα, να μην το ξεχνάμε, η συμφωνία του 1995 παγίωσε τον εθνοκρατισμό, δηλαδή την εθνοτική διαίρεση των λαών της περιοχής. Αποτέλεσμα αυτού ήταν και είναι η παράλυση της ενιαίας κρατικής δομής με τον πολλαπλασιασμό των βέτο και η ακήρυχτη επιθυμία της Δύσης να διαλύσει τη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας και να τη συγχωνεύσει στον βοσνιακό-κροατικό συνασπισμό.
Αυτές οι υπόνοιες οδηγούν την ηγεσία των Σέρβων της Βοσνίας να απειλεί με δημοψήφισμα για πλήρη ανεξαρτητοποίηση και πιθανή ένωση με τη Σερβία. Το προσχέδιο «επίλυσης» του Κυπριακού που είναι έτοιμο (μόνο λεπτομέρειες συζητιούνται) αντλεί αποκλειστικά από το αποτυχημένο και περίπλοκο… συνταγματογράφημα της Βοσνίας. Το κράτος θα είναι ενιαίο και θα απαρτίζεται από δύο συνιστώντα κράτη, το ελληνοκυπριακό και τουρκοκυπριακό.
Θα υπάρχει εκ περιτροπής πρόεδρος και επταμελές Συνταγματικό Δικαστήριο (τρεις Ελληνοκύπριοι, τρεις Τουρκοκύπριοι και ένας ξένος) και μερικά εδάφη θα δοθούν πίσω στους Ελληνοκυπρίους – αν και η Τουρκία είναι ακόμη διστακτική για να επιστρέψει τη Μόρφου. Οι έποικοι θα μείνουν και μόνο 25% των Ελληνοκυπρίων θα μπορεί να αγοράσει γη και να επιστρέψει στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος.
Ο κανόνας θα είναι η εξαγορά περιουσιών και γης που πριν από το 1974 και πριν από το 1963-64 ανήκαν σε Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους. Το δικαίωμα αρνησικυρίας θα είναι ενισχυμένο, η παράλυση του κράτους θα είναι ο κανόνας και οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής θα αποχωρούν σταδιακά, σε βάθος χρόνου. Η Αγγλία δεν πρόκειται να εκχωρήσει έδαφος των βάσεών της στο ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος. Ο ξένος παράγοντας θα νομιμοποιεί τον ρυθμιστικό ρόλο του και η Κύπρος θα γίνει και επίσημα προτεκτοράτο του ΝΑΤΟ, με την Τουρκία να επεκτείνει πλέον την κυριαρχία της και στον Νότο του νησιού και, άρα, στη σημερινή ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο εθνοκρατισμός-ρατσισμός θα ενισχυθεί.
Κι όλα αυτά θα παρουσιαστούν σαν ένα «αντι-εθνικιστικό και ρεαλιστικό σχέδιο επανένωσης των δύο λαών» και σαν «βιώσιμη και δίκαιη λύση». Οι πολιτικές ελίτ της Κύπρου και της Ελλάδας έχουν σχεδόν καθολικά στρατολογηθεί στο ΝΑΤΟϊκό σχέδιο «επανένωσης» της Κύπρου. Λίγες είναι οι δημοκρατικές δυνάμεις της Αριστεράς που αντιστέκονται στη νέα ρατσιστική-ΝΑΤΟϊκή διχοτόμηση του νησιού, και όταν τα επιχειρήματα της Δεξιάς και της νεο-αποικιοκρατίας φθίνουν, καταφεύγουν στο γνωστό: «μα οι απόψεις σας ταυτίζονται με αυτές των εθνικιστών», περνώντας έτσι από την ιστορική και επιστημονική ανάλυση στην πολιτική προβοκάτσια.
Αλλά ξέρουμε πως όλα τούτα δεν είναι παρά σχέδια των εργοδοτών τους, δηλαδή του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε./ΕΚΤ. Κανένας και καμία πολιτικός δεν μιλάνε πλέον τη γλώσσα της αλήθειας. Στη σημερινή εποχή, ο ρόλος του πολιτικού είναι πώς να πουλήσει το προϊόν της… εταιρείας του στην αγορά, πώς θα ξεγελάσει τον «καταναλωτή», δηλαδή τον ψηφοφόρο του, για να αυξήσει τα κέρδη της εταιρείας του που του προσφέρει μάλλον έναν καλό μισθό (σε ευρώ). Είμαι μόνο περίεργος να δω τι τερτίπι θα επινοηθεί για να αποφευχθεί το δημοψήφισμα για το νέο Συνταγματικό έκτρωμα που μας έρχεται.
* Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου και συγγραφέας (με Αλεξ Τάκη) του «Ο Καρλ Μαρξ στη Λευκωσία»
Πηγή: mignatiou.com
