Το πιο εντυπωσιακό στην περίπτωση της ακύρωσης από την Αυστραλία της αγοράς από τη Γαλλία 12 υποβρυχίων, είναι η σιωπή του προέδρου Εμμ. Μακρόν.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Οφείλω να ομολογήσω ότι θα αισθανόμουν πολύ μεγάλη έκπληξη, αν τελικά η Αυστραλία, στη φάση που βρίσκονται σήμερα οι σχέσεις της με την Κίνα, αγόραζε γαλλικά υποβρύχια. Ίσως δε για τον ίδιο λόγο, μέχρι που γράφονται οι γραμμές αυτές, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, δεν έχει σχολιάσει μια σοβαρή ακύρωση πώλησης γαλλικού στρατιωτικού υλικού σε μια αγγλοσαξωνικής κουλτούρας μεγάλη χώρα.
Ας δούμε όμως μια σειρά από γεγονότα που αρκετοί λαλίστατοι σχολιαστές – αναλυτές είτε αγνοούν είτε επιδεικτικά παρακάμπτουν.
Την 11η Νοεμβρίου 2011, ήτοι πριν μια δεκαετία, ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, μιλώντας στο αυστραλιανό κοινοβούλιο, με αφορμή επίσκεψη του στη χώρα αυτή, δήλωνε ξεκάθαρα ότι οι ΗΠΑ «στο εξής θα στρέψουν την προσοχή τους στο τεράστιο δυναμικό της περιοχής Ασίας – Ειρηνικού, γιατί εκεί παίζεται το μέλλον». Και από την άποψη αυτή, ο Αμερικανός πρόεδρος άφηνε να γίνει πλήρως κατανοητό ότι η Αμερική το μέλλον αυτό δεν θα το άφηνε έρμαιο στις κινεζικές προθέσεις και διαθέσεις. «Δεν θα είναι η Αμερική το παρελθόν και η Κίνα το μέλλον» έλεγε ο Μπ.Ομπάμα.
Τα παραπάνω λόγια, σίγουρα ο Εμμ. Μακρόν τα γνώριζε από πρώτο χέρι και με περισσότερες λεπτομέρειες ίσως. Δεν είχαν ειπωθεί τυχαία στην Αυστραλία. ‘Όπως αυτό συμβαίνει με τις περίφημες τεκτονικές πλάκες, κάποιες από τις οποίες ήδη έγιναν αισθητές στην Αυστραλία, οι γεωπολιτικές αναταράξεις αργούν να προκαλέσουν σεισμούς. Δέκα χρόνια μετά την ομιλία στην Καμπέρα, εδώ είμαστε. Ο «άξονας» που επιδίωκε ο Ντόναλντ Τραμπ και στη συνέχεια ο Τζο Μπάιντεν, βρίσκεται πίσω από την απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αυστραλίας να δημιουργήσουν ένα μέτωπο αντίστασης στην Κίνα που ονομάζεται “AUKUS”.Ενα μέτωπο το οποίο ήδη προκαλεί τεράστιο ενδιαφέρον και που σίγουρα θα ενισχυθεί,με χώρες όπως η Ινδία για παράδειγμα. Κινούμενη ετσι από τη μεγάλη στρατηγική της αλλαγή, η Αμερική παραμελεί την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή – όπως μόλις είδαμε στο Αφγανιστάν – προκειμένου να συγκεντρώσει καλύτερα τις προσπάθειές της στην κινεζική πρόκληση.
Από αυτή την οπτική γωνία, όσοι παρακολουθούν την πορεία της γεωπολιτικής, γνωρίζουν από καιρό ότι η Αυστραλία βρίσκεται μέσα στο καζάνι των παγκόσμιων εντάσεων για καλά.
Πέρα δε από την ζωτική γεωγραφική την θέση, γενικότερα, η Αυστραλία, ενσωματώνει το δυτικό δίλημμα απέναντι στο Πεκίνο: πώς να συνεχίσει τις συναλλαγές με μια χώρα που απαιτεί πολιτική υποταγή από τους εταίρους της; Η Αυστραλία πραγματοποιεί περισσότερο από το ένα τρίτο του εμπορίου της με την Κίνα. Αλλά δεδομένου ότι απέκλεισε τη Huawei από το δίκτυο 5G το 2018 και ζήτησε ανεξάρτητη έρευνα για την προέλευση του Covid-19 το 2020, το Πεκίνο της επέβαλε αντίποινα, με τιμωρητικούς δασμούς. Νιώθει, δικαίως, ότι απειλείται.
Το τριμερές σύμφωνο που συνήψε με την Ουάσινγκτον και το Λονδίνο έχει νόημα. Ειδικά επειδή δεν αφορά μόνο τα υποβρύχια αλλά και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την τεχνητή νοημοσύνη, τους κβαντικούς υπολογιστές…
Με τον τρόπο που η Αυστραλία βλέπει την κατάστασή της και την ασφάλειά στην εύφλεκτη περιοχή, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσφέρουν, κατά της Κίνας, εγγύηση ασφάλειας πιο καθησυχαστική από αυτή της Γαλλίας. Το υποβρύχιο με πυρηνική ενέργεια που προτείνει η Ουάσινγκτον είναι πιο μυστικό, οι πύραυλοι κρουζ Tomahawk είναι πιο αποτρεπτικοί από τον γαλλικό εξοπλισμό. Η απογοήτευση και ο θυμός των ηγετών του Παρισιού μετά την προσβολή της Καμπέρας δικαιολογούνται. Αλλά είναι επίσης κατανοητό ότι η Αυστραλία θέλει να εξοπλίσει το ναυτικό της με τον καλύτερο εξοπλισμό.
Κατά τα άλλα, οι ΗΠΑ θέλουν να ανακτήσουν χαμένο έδαφος στην περιοχή και το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει ότι παρά το Brexit, διαθέτει ακόμη ακόμα σοβαρά γεωπολιτικά ατού.
Υπό τις πιο πάνω συνθήκες, οι οποίες κάθε άλλο παρά ακίνητες είναι, εάν η Γαλλία απορρίφθηκε, είναι επειδή θεωρήθηκε ως ένας αδύναμος κρίκος – σε κάθε περίπτωση πιο αδύναμος από την αμερικανική-βρετανική εναλλακτική λύση και επειδή η θέση της απέναντι στην Κίνα φαινόταν πολύ ήπια. Στα χαρτιά, όμως, θα ήταν ο τέλειος συνεργάτης για το AUKUS. Είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που είναι παρούσα στον Ινδο-Ειρηνικό, χάρη στις εδαφικές της κτήσεις (Πολυνησία, Νέα Καληδονία, Ρεουνιόν κ.λπ.), όπου κατοικούν 1,6 εκατομμύρια Γάλλοι πολίτες. Αναπτύσσει μόνιμη στρατιωτική παρουσία εκεί και η θαλάσσια οικονομική ζώνη της, με 9 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι σημαντική. Έχει δημιουργήσει από καιρό συνεργασίες με την Ιαπωνία, την Ινδία και την Αυστραλία.
Το πισωγύρισμα που μόλις υπέστη έχει βλάψει το κύρος της. Ωστόσο, δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τη στρατηγική.
Αν η Γαλλία πραγματικά θέλει μια πολιτική και αμυντική Ευρώπη, τώρα έχει μια μεγάλη ευκαιρία. Τα ξόρκια και τα αντιαμερικανικά αναθέματα μόνον τους εχθρούς της ΕΕ εξυπηρετούν.
