Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ
Mε μεγάλη λύπη θα επιχειρήσω να επιστήσω την προσοχή των φίλων σε ένα τεράστιο λάθος πολιτικής και ιδεολογικής αξιολόγησης που εδώ και τρία-τέσσερα χρόνια έχει, σκοπίμως ή από κεκτημένη αδράνεια σκέψης, καλλιεργηθεί. Το λάθος αυτό είναι το ότι κατατάσσομε τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ, τον ΣΥΡΙΖΑ του επί πλέον του αρχικού εκλογικού ποσοστού 4%, στην αριστερά. Πρόκειται για σημαντικό λάθος, το οποίο, παράλληλα με την σκοπίμως καλλιεργούμενη από τα νεοσυντηρητικά πολιτικά αντανακλαστικάαποπροσανατολιστική προπαγάνδα , έχει καλλιεργήσει και συνεχίζει να τροφοδοτεί ένα εντελώς άτοπο και ανεδαφικό, αν όχι και φαρσοκωμικό νεοαντικομμουνισμό που στερείται παντελώς πολιτικού και ιδεολογικού ερείσματος.
Από τον σημερινό κυβερνώντα ΣΥΡΙΖΑ το αρχικό αριστερό 4% έχει ήδη αποχωρήσει. Ο σημερινός κυβερνητικός σχηματισμός δεν έχει ίχνος ως εκ τούτου αμιγώς αριστερή ιδεολογία, όπως φαίνεται καθαρότατα και στο wording του που απέχει παρασάγγες από οποιοδήποτε καλοθεμελιωμένο στους κώδικες της παραδοσιακής αριστεράς ιδιόλεκτο. Αντίθετα, στο σημερινό κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ έχει βρει διέξοδο ένα συναισθηματικά συντεταγμένο συνονθύλευμα μικροπουζαντισμού α λα ελληνικά, το οποίο εντάσσεται ανετότερα στον ακροδεξιό παραδοσιακό εθνολαϊκισμό που μεγάλο μέρος της ΝΔ εξακολουθεί να συγκρατεί ακόμη… Ο μη αριστερός αυτός εθνολαϊκισμός δικαιολογεί πλήρως την αγαστή συνεργασία με τους ΑΚΕΛ, εις πείσμα των ουκ ολίγων φαινομενικά συγκρουσιακών διαφορών που συχνά εμφανίζονται να θέτουν σε κίνδυνο την κυβερνητική συγκατοίκηση. Αντίθετα, η άνετη κυβερνητική συνύπαρξη επιβεβαιώνει τα όσα πιο πάνω ισχυρίζομαι. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ έχουν κοινή ιδεολογική βάση που δεν είναι οπωσδήποτε αριστερή αλλά παραδοσιακά παλαιοσυντηρητική, με ενδιάθετο υπόβαθρο φασιστικών αντισυναισθημάτων (ressentiments) που τροφοδοτεί εντατικά η απειλή σύνθλιψης της μικροϊδιοκτησίας και το φάσμα της επεκτεινόμενης ανεργίας. Η σημερινή αποθήκη ΣΥΡΙΖΑ είναι επομένως ιδεολογικά ρευστή και η τυχόν παρουσία ή παραμονή παλαιοαριστερών ή νεοαριστερών ευκαταστάτων τουριστών στις τάξεις της (τύπου Τσακαλώτου ή Σταθάκη κ.α. συναφών) δεν πρέπει να μας παρασύρει. Το μείζον πρόβλημα στη σημερινή Ελλάδα ίσως είναι η απουσία πραγματικής αριστεράς. Το ίδιο όμως ισχύει και σε ολόκληρη την Ευρώπη, μετά τη σύντηξη της σοσιαλδημοκρατίας με τη νεοφιλελεύθερη συντήρηση που έχει συντελεστεί από τις αρχές του ’90.Το ερώτημα όμως είναι ένα: τί μπορεί να σημαίνει ΑΡΙΣΤΕΡΑ σε μια οικονομία υπηρεσιών στο σύγχρονο κόσμο;;;;. Φοβάμαι ότι απάντηση δεν θα είναι για πολύ καιρό δυνατή, με αποτέλεσμα η δημοκρατία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης που νομίζουμε ότι πιστεύουμε ακόμα και κάποιοι ‘άλλοι εξακολουθούν να νομίζουν ότι στηρίζουν να διαβρώνεται συστηματικά από τον νεοφιλελεύθερο αλλά και τον μικροαστικό φασισμό που αμφίπλευρα την ροκανίζουν. Αν χρειαστεί θα επανέλθω αναλυτικότερα.
Οι ποικίλες αντιδράσεις στην προηγούμενη “δοκιμαστική” μου ανάρτηση σχετικά με τον “αριστερό” χαρακτήρα της σημερινής κυβέρνησης και της τρέχουσας κυβερνητικής πλειοψηφίας με υποχρεώνει, όπως είχα άλλωστε δεσμευτεί, να προχωρήσω σε διευρυμένο και συμπληρωματικό σχολιασμό.
Αρχίζω με μιαν θεωρητική “υπόθεση” που ασφαλώς δεν μπορεί να θεωρηθεί υποχρεωτικά τελεσίδικη και καθολικής ισχύος, εφ’ όσον χρησιμεύει απλώς ως εργαλείο διευκόλυνσης της κατανόησης του συνόλου των ισχυρισμών-συλλογισμών που δοκιμαστικά κατέθεσα.
Επειδή το οικονομικο-κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ιστορικά συνεχίζεται η ζωή μας εξακολουθεί να είναι καπιταλιστικό δεν νομίζω ότι ένας εργαλειακός ορισμός της αριστεράς, όπως απαιτείται στην περίπτωσή μας, μπορεί να αγνοεί τρεις βασικές προϋποθέσεις.Σύμφωνα μ’ αυτές η “αριστερά” στις μέρες μας, για να είναι αξιοπρεπής και γνήσια αριστερά πρέπει: 1) Να οργανώνεται και να αναπτύσσεται προεχόντως γύρω από την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της εργασίας (εφ’ όσον βεβαίως δέχεται κανείς ότι η θεμελιώδης διάκριση στο σημερινό οικονομικο-κοινωνικό σύστημα εξακολουθεί να είναι η διάσταση κεφαλαίου-εργασίας, δηλ. καπιταλισμός). 2) Το κύριο έργο της οφείλει ως εκ του προηγουμένου να συνίσταται στην αντίκρουση και στον περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων επί της εργασίας που συνεπάγονται οι πολιτικές που συνδέονται με την κεφαλαιακή συσσώρευση, την εργασιακή εκμετάλλευση και την όποια συναφή επιδείνωση του ευρύτερου περιβάλλοντος των εργαζομένων. Και 3) Όσο κι αν στο σημείο αυτό δεν μπορεί να είναι κανείς κατηγορηματικός, μια σοβαρή αριστερά δεν μπορεί να εμφανίζεται αποδεσμευμένη από τη μαρξική ανάλυση και γλωσσική κωδίκευση, εφ’ όσον, απ’ ότι ξέρουμε εμείς οι αδαείς, δεν έχει μέχρι σήμερα εμφανιστεί άλλη θεωρία προσφορότερη από τον μαρξισμό για την ανάλυση και κατανόηση του καπιταλιστικού συστήματος, από την πλευρά βεβαίως της εργασίας.
Με βάση την υπόθεση αυτή δεν μπορώ επομένως να θεωρήσω τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και της εποχής των Εξαρχείων (4%) ως γνήσιο εκφραστή της αριστεράς στη σημερινή Ελλάδα. Ποτέ δεν υπέταξε την στρατηγική του στα εργασιακά συμφέροντα και ΠΟΤΕ δεν μίλησε με σχετική συνέπεια την μαρξική ιδιόλεκτο. Ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπήρξε μαρξικό κόμμα. Υπήρξε από αρχής αναρχοαυτόνομος πόλος ανομικών αλλά ασυγκρότητων ανησυχιών που οι περιστάσεις απλώς (ταχεία φθορά συστημικών κομμάτων) ώθησαν να καταλάβει την κενή (εκκενωμένη μαζικά από την καταιγιστική φθορά του “όλου” ΠΑΣΟΚ) θέση της αριστεράς στην Ελλάδα, δια μέσου ενός τετριμμένου και πρόχειρου, “εκ των ενόντων” εθνολαϊκού τυχοδιωκτισμού. Όσοι μαρξιστές συμπορεύτηκαν περιστασιακά μαζί του τον έχουν εγκαταλείψει, με κυριότερη περίπτωση την απομάκρυνση του σοβαρού και θεωρητικά εγκρατέστατου μαρξιστή θεωρητικού Γιάννη Μηλιού.
Πολλοί φίλοι αντέδρασαν στην ανάρτησή μου επιμένοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι οπωσδήποτε “αριστερά”. Ας με συμπαθήσουν, αλλά οι φίλοι αυτοί θέλουν η αριστερά στην Ελλάδα να υπάρχει σώνει και καλά ως ο “κακός” της πολιτικής μοίρας του τόπου. Αν είναι έτσι ας την έχουν. Κι ας είναι αυτή που τους αξίζει, εφ’ όσον έτσι την επιθυμούν. Δεν είναι δική μου δουλειά να τους βοηθήσω να κατανοήσουν τί είναι αριστερά και τί δεν είναι. Ο καθένας διαλέγει μόνος του και με βάση τις δικές τους εμπειρίες και ανάγκες το φάντασμα που θα ονειρευτεί…
Άλλοι φίλοι, ειλικρινείς και αναντιρρήτως έντιμοι παλαιοί “αριστεροί”, έστω και αυτονομιζόμενοι, αντέδρασαν διαμαρτυρόμενοι γιατί ”υποτιμώ” τον αριστερό χαρακτήρα της σημερινής κυβέρνησης (που τους έχει βεβαίως τόσο ύπουλα και προδοτικά παγιδεύσει στην σημερινή υποτέλεια και στον σημερινό εξανδραποδισμό). Στους φίλους αυτούς λέω ότι δεν υποτιμώ ποτέ όποιον έχει φτάσει στην εξουσία με τη λαϊκή ψήφο.
Δεν είμαι όμως υποχρεωμένος και να υπολήπτομαι όποιον την προδίδει προκλητικότατα και μάλιστα με αριστερή προκάλυψη. Το ΠΑΣΟΚ έγινε βεβαίως γρήγορα συντήρηση. Αλλά το ΠΑΣΟΚ υπήρξε ΕΓΓΕΝΩΣ και εξ αρχής συνασπισμός κεντροαριστερός και πολυσυλλεκτικός, με δεδομένο και συνεχώς αναπροσαρμοζόμενο σε ευδιάκριτες πολιτικές φάσεις συντεταγμένο πολιτικό λόγο. Υπήρξε κόμμα, όχι συρφετός.
Από αυτό που λέγεται σήμερα ΣΥΡΙΖΑ δεν ξέρουμε τί μπορεί να προκύψει αύριο. Δεν είναι η στιγμή για τέτοιες υποθέσεις. Άλλα φέρνει μια εκλογική ήττα, άλλα μια δεύτερη εκλογική νίκη, άλλα μια τριετής παραμονή στην εξουσία. Εύχομαι ο χτεσινός συρφετός να πάρει κάποια ευανάγνωστη πολιτική μορφή. Αλλά το κενό στην αριστερά ΥΠΑΡΧΕΙ. Και είναι περίεργο που εξακολουθεί να υπάρχει, όταν ο κόσμος της εργασίας έχει σήμερα εξουθενωθεί και εξανδραποδιστεί!!!! Ίσως η αιτία να είναι αυτή. Αλλά εν πάση περιπτώσει, ΑΡΙΣΤΕΡΑ είναι ότι ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ και το πολιτικό της σύστημα. Όχι ό,τι απλώς την ΔΙΑΦΙΛΟΝΙΚΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΥΙΟΘΕΤΗΘΕΙ ΑΠ’ ΑΥΤΗΝ φιλώντας όλες τις κατουρημένες ποδιές και να γίνει κι αυτή για λίγο χαλίφης στη θέση του χαλίφη…..
Χαιρετισμούς στην εξουσία…..
*Επίτιμος Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων
