Του Δημήτρη Κούρκουλα
Η ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υιοθέτησε ψήφισμα με το οποίο ζητείται να συσταθεί ειδικό διεθνές Δικαστήριο για να δικαστεί το έγκλημα της επίθεσης κατά της Ουκρανίας. Το ψήφισμα εγκρίθηκε με ευρύτατη πλειοψηφία.
Η ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε την αποχή και δεν ακολούθησε το 90% των ευρωβουλευτών που υπερψήφισαν την πρόταση, ανάμεσά τους και πολλά μέλη του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου τεκμηρίωσε τη στάση του κόμματός του ως εξής: «Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπέρ της παραπομπής των εγκλημάτων πολέμου της βάρβαρης ρωσικής εισβολής στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και όχι σε κάποιο Ειδικό Δικαστήριο που εξασθενεί το κύρος και τη νομιμοποίηση του Διεθνές Ποινικού Δικαστηρίου».
Εμεινα πραγματικά άναυδος. Πώς είναι δυνατόν το 90% των ευρωβουλευτών να υπονομεύει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο – ΔΠΔ (International Criminal Court), έναν θεσμό που αποτελεί ιστορική κατάκτηση της διεθνούς κοινότητας χάρη στις πρωτοβουλίες και την επιμονή της Ευρωπαϊκής Ενωσης και παρά την αντίθεση των μεγάλων δυνάμεων, συμπεριλαμβανόμενης της Ρωσίας, της Κίνας και των ΗΠΑ; Για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία ιδρύθηκε ένα μόνιμο διεθνές Δικαστήριο ενώπιον του οποίου θα λογοδοτούν όσοι έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου, κατά της ανθρωπότητας ή το έγκλημα της γενοκτονίας χωρίς να απαιτείται ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η δικαιοδοσία του ΔΠΔ δεν περιορίζεται μόνο στους πολίτες των κρατών που έχουν επικυρώσει το Καταστατικό του. Επεκτείνεται και σε πολίτες χωρών που δεν αναγνωρίζουν το ΔΠΔ, όπως η Ρωσία, εάν τα εγκλήματα για τα οποία κατηγορούνται έχουν τελεσθεί στο έδαφος χώρας που έχει αναγνωρίσει τη δικαιοδοσία του στο έδαφός της, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Ουκρανίας.
Για ποιον λοιπόν λόγο η συντριπτική πλειοψηφία των ευρωβουλευτών ζητάει τη δημιουργία «ειδικού» δικαστηρίου; Μήπως ο κ. Κούλογλου έχει δίκιο ότι κάτι τέτοιο θα εξασθενούσε τη νομιμοποίηση και το κύρος του ήδη υπάρχοντος Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου;
Η γνωμάτευση που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και συντάχθηκε από έγκριτους διεθνολόγους ευρωπαϊκών πανεπιστημίων δίνει την ξεκάθαρη απάντηση: το ΔΠΔ έχει μεν αρμοδιότητα για τα τρία προαναφερθέντα εγκλήματα (πολέμου, κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονία) αλλά για το τέταρτο και εξαιρετικά σημαντικό έγκλημα της επίθεσης, δηλαδή της εισβολής σε μια άλλη χώρα, η δικαιοδοσία του ΔΠΔ περιορίζεται στις χώρες που έχουν προσχωρήσει σε αυτό. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο μπορεί να δικάσει όσους έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου στο ουκρανικό έδαφος αλλά δεν μπορεί να δικάσει Ρώσους για το πολύ ευρύτερο έγκλημα της επίθεσης. Αυτό το ξεκάθαρο νομικό συμπέρασμα ήταν που οδήγησε την πλειοψηφία του Ευρωκοινοβουλίου να ζητήσει τη σύσταση ειδικού Δικαστηρίου για το έγκλημα της επίθεσης.
Οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ το γνώριζαν ή όφειλαν να το γνωρίζουν. Αντί όμως να συνταχθούν με αυτούς που θέλησαν να καλύψουν το υπάρχον νομικό κενό στη δίωξη και καταδίκη των εγκληματιών εισβολέων, επέλεξαν να υπονομεύσουν αυτή την προσπάθεια και να παραπλανήσουν την κοινή γνώμη για τα κίνητρα και τις συνέπειες της στάσης τους.
Λίγες μόνο ημέρες μετά το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης ζήτησε με ομόφωνο ψήφισμά της ακριβώς ό,τι και η Ευρωβουλή: να ιδρυθεί ειδικό δικαστήριο για να δικάσει όσους έχουν τελέσει το έγκλημα της επίθεσης. Το ψήφισμα διευκρινίζει μάλιστα ότι η δημιουργία του ειδικού δικαστηρίου δεν θα επηρεάσει τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.
Να περιμένουμε κάποια πειστικότερη απάντηση από τους ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που εξέθεσαν τους εαυτούς τους, το κόμμα τους και τη χώρα μας ή μήπως ματαιοπονούμε;
TA NEA 02-02-2023
