Του Γεωργίου Κ. Στεφανάκη*
Ι. Την αφήγηση αλλά και την αξία της Ιστορίας καθορίζει ο Θουκυδίδης. Εξηγεί ότι: …«… εκθέτει τα γεγονότα εν στάθμη απολύτου ευθυδικίας …»… ώστε η διήγηση να είναι …«… κτήμα ες αεί δια τους εν ομοίαις περιστάσεσιν ευρεθησομένους πολιτικούς άνδρας …»…
● Απ΄ό,τι έχει γνωσθεί κρίσιμες πτυχές παραμένουν αδιερεύνητες. Ήτοι:
ΙΙ. α΄ Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος (29.5.1453) ως ηγέτης πολυ-εθνικής, πολυ-πολιτιστικής Αυτοκρατορίας.
Κυρίως, τότε, ηττήθηκαν ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία. Ήταν ο πυρήνας της Αυτοκρατορίας.
β΄ Ο νικητής Μωάμεθ Β΄ αντιμετώπιζε κίνδυνο. Τον της ένωσης των δυτικών χριστιανών προς απελευθερωτική Σταυροφορία.
γ΄ Εξοβέλισε τον κίνδυνο επί θρησκευτικού πεδίου.
● Οι ηττηθέντες ήταν Ορθόδοξοι. Οι τυχόν επίδοξοι ελευθερωτές καθολικοί. Μεταξύ τους υπήρχε “Σχίσμα” (αγεφύρωτο μέχρι του 1996 !!!).
Έξυπνος ο Μωάμεθ όξυνε την διάσταση. Ανέδειξε στην Πατριαρχία ως Γεννάδιο Β΄ τον φανατικότερο των αντικαθολικών. Τον Γεώργιο Σχολάριο. Του παρέσχε ισχύ με την χορήγηση προνομίων, αναφορικά προς τον ιδιωτικό βίο των χριστιανών.
● Ουσιαστικά καθιερώθηκε διαρχία. Ο Πατριάρχης, η Εκκλησία είχαν δικαιοδοσία επί του ιδιωτικού βίου των ορθοδόξων. Ο Σουλτάνος, η οθωμανική διοίκηση (είχαν) εξουσία επί ζητημάτων κρατικής κυριαρχίας.
Η κατάσταση αποδίδεται στο “Χρονικόν του Μωρέως” στιχ. 2386 επ. …«… έθα είναι οι χριστιανοί σ΄όλην την οικουμένην, τον νόμον και τες αγωγές, αι συμφωνίες τες κλειούσιν …»…
Το νόημα είναι σαφές: οι ορθόδοξοι αποφεύγουν την δικαιοσύνη του “Κατή”. Αυτοδιοικούνται.
Ανάλογο παράδειγμα αποτελούν τα “Αμπελάκια”. Ήκμασαν στα τέλη της δουλείας ως αυτόνομη οικονομική οντότητα στο παγκόσμιο εμπορικό στερέωμα.
Ακόμη διεθνής ήταν η παρουσία των υποδούλων στην άσκηση εμπορικής ναυτιλίας.
● Η Ορθοδοξία απ΄αρχής διέπει τον ιδιωτικό βίο των υποδούλων. Ο Διον. Ζακυνθινός έχει χαρακτηρίσει την Εκκλησία: “Ορθόδοξο Εκκλησιαστικό Κράτος του Ελληνικού Έθνους”. Ορθότερο είναι: των Απανταχού Ορθοδόξων Χριστιανών. Αυτό κηρύσσει ο Ρήγας και είναι η κλήση χαρακτηριστική …«… Βούλγαροι και Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί, Αράπηδες και Άσπροι να ζώσωμεν σπαθί …»… Ανάσταση της Ορθόδοξης αλλά και Πολυεθνικής Αυτοκρατορίας προσδοκά ο Ρήγας. Όχι απλή των Ελλήνων απελευθέρωση (!!!).
ΙΙΙ. Θεωρητικώς το κέντρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού έπρεπε να είναι στην έδρα του Πατριάρχη των απανταχού ορθοδόξων. Αλλά ο Πατριάρχης είναι αιχμάλωτος των Οθωμανών. Η απόδειξη είναι πλήρης. Η επανάσταση εκσπά, αρχικά, στην Μολδοβλαχία υπό τον Αλεξ. Υψηλάντη. Αμέσως ο αιμοσταγής Μαχμούτ καλεί τον Πατριάρχη. Τον καλεί ως “εγγυητή” της νομιμοφροσύνης των υποδούλων. Και ο Πατριάρχης εξαναγκασμένος απευθύνει “ανάθεμα” στους εξεγερμένους. Καταδικάζει αδιάστικτα την στάση. Αργότερα η επανάσταση εκσπά (και) στην Πελοπόννησο. Ο Πατριάρχης θα μαρτυρήσει, τότε, την 10.4.1821, επί της αγχόνης.
● Κρίσιμο είναι πως ασφαλέστερα, έτσι και λυσιτελέστερα, υπηρετείται η Ορθοδοξία στο Άγιον Όρος, ιδρυμένο ήδη το 963 μ.Χ.
Εκεί η σύναξη των Ορθοδόξων είναι διεθνής (!). Σημειούται – εντόνως – η παρουσία των Ρώσων. Ο Τσάρος στο Όρος διατηρεί στρατό υπό μοναχικό κάλυμμα.
● Είναι αναγκαία για την Ιστορία του Γένους η μελέτη των μοναστικών αρχείων ώστε πλήρως ν΄αναδειχθεί αυτή η συμβολή στην τελική απομάκρυνση των Οθωμανών από την Χερσόνησο του Αίμου, έτσι και από την Ελλάδα.
IV. Ανακοινώσεις διάφορες για την 200ετηρίδα αφήνουν ανεξέταστα τα άνω. Έτσι, όμως, όπως εξελίσσονται οι έρευνες δεν θ΄αναδείξουν πόρισμα ως …«… κτήμα ες αεί …»… για τους σημερινούς πολιτικούς.
● Και είναι σήμερα το πόρισμα αναγκαίο. Η Τουρκία ουδέποτε αποδέχθηκε ιστορικό μας δικαίωμα ανάκτησης εδαφών τα οποία (οι Τούρκοι) κατείχαν ως κατακτητές (!!!).
●● Η συμπεριφορά τους είναι κραυγαλέα: Ζητούν το Αιγαίο μας ως Γαλάζια Πατρίδα τους.
*Πρόεδρος του Ιδρύματος της Ιστορίας Ελευθερίου Βενιζέλου
