Ισραήλ, 3 Μαίου 2022. Μιλώντας στην κρατική τελετή για τον εορτασμό της Ημέρας Μνήμης στο Western Wall, ο Πρόεδρος του Ισραήλ Isaac Herzog κάλεσε για ενότητα.
«Οι γιοι και οι κόρες μας, που έπεσαν για να υπερασπιστούν το κράτος μας, πολέμησαν μαζί και έπεσαν μαζί. Δεν ρώτησαν, ούτε τους ρώτησε κανείς, ποιος είναι δεξιός και ποιος αριστερός. Ποιος ήταν θρήσκος. Ποιος ήταν κοσμικός. Ποιος ήταν Εβραίος και ποιος δεν ήταν Εβραίος. Ούτε η θλίψη έθεσε αυτά τα ερωτήματα, σε αυτούς ή σε εσάς», λέει.
«Έπεσαν ως Ισραηλινοί, υπερασπιζόμενοι το Ισραήλ. Στα νεκροταφεία τα επιχειρήματα σιωπούν. Ανάμεσα στις ταφόπλακες, ούτε ένας ήχος. Μια σιωπή που απαιτεί να εκπληρώσουμε, μαζί, την μοναδική τους ετοιμοθάνατη επιθυμία: την ανάσταση του Ισραήλ. Το κτίριο του Ισραήλ. Ενωμένοι, συμπαγείς, υπεύθυνοι ο ένας για τον άλλον. Γιατί είμαστε όλοι αδελφές και αδέρφια»,
Σύμφωνα με τον παραδοσιακό Ιουδαϊσμό, οι γυναίκες είναι προικισμένες με μεγαλύτερο βαθμό «binah» (διαίσθηση, κατανόηση, ευφυΐα) από τους άνδρες. Οι ραβίνοι το συμπέραναν από την ιδέα ότι η γυναίκα «χτίστηκε» (Γένεση 2,22-Genesis 2,22) αντί να «σχηματιστεί» (Γένεση 2,7-Genesis 2,7), και η εβραϊκή ρίζα του «χτίζω» έχει τα ίδια σύμφωνα με τη λέξη «binah». Έχει ειπωθεί ότι οι μητριάρχες ((Sarah, Rebecca, Rachel και Leah)) ήταν ανώτεροι από τους πατριάρχες (Abraham, Isaac και Jacob) στην προφητεία. Ορισμένες παραδοσιακές πηγές προτείνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο κοντά στο ιδανικό του Θεού από τους άνδρες.
David Paskin [Τorah-Sefaria]
Με αυτή την εισαγωγή από τη Torah αντιλαμβάνεται κανείς γιατί η κοινωνία του Ισραήλ δεν έχει ανάγκη από διαφημίσεις για την ισότητα του άνδρα και της γυναίκας στο σπίτι, στην συναγωγή, στην εργασία, στις επιχειρήσεις. Το αυτονόητο δεν χρειάζεται διαφήμιση και έχει ενδιαφέρον να εξετάσουμε από που εκπορεύεται η επικοινωνία του αυτονόητου, δηλαδή της ισότητας του άνδρα και της γυναίκα και σε τι αποσκοπεί.
— Clockwork Orange Magazine (@kportocali) May 3, 2022
Στο Ισραήλ οι ίδιες μητέρες που έφεραν στο κόσμο τα μωρά τους –από τον περυσινό εορτασμό της Ημέρας της Ανεξαρτησίας (14 Μαίου 1948) στο Ισραήλ γεννήθηκαν 191.000 νέα μωρά, σύμφωνα με το CBS-Central Bureau of Statistics- κυκλοφορούν στους κεντρικούς δρόμους της χώρας με τα αυτόματα κρεμασμένα στους ώμους ενώ οι ίδιοι ώμοι λίγο αργότερα θα φιλοξενούν τις πιο κομψές γυναικείες τσάντες.
Στο Ισραήλ επίσης δύσκολα θα υπάρξει επισιτιστική κρίση. Οι κεντρικές λαικές αγορές τόσο Tel Aviv και την Ιερουσαλήμ όσο και στις άλλες πόλεις έχουν όλα τα καλά που προσφέρει η εγχώρια αγροτική παραγωγή. Την ίδια στιγμή εντύπωση προκαλεί γιατί στην Ελλάδα εισάγουμε πορτοκάλια και λεμόνια και τα δικά μας σαπίζουν στα χωράφια.
Στην πραγματικότητα, η θέση της γυναίκας στο halakhah (Εβραϊκό Δίκαιο) που χρονολογείται από τη βιβλική περίοδο είναι από πολλές απόψεις καλύτερη από τη θέση της γυναίκας σύμφωνα με το αστικό δίκαιο των ΗΠΑ μόλις πριν από έναν αιώνα. Πολλές από τις σημαντικές φεμινίστριες ηγέτες του 20ου αιώνα ((Gloria Steinem, για παράδειγμα) ήταν Εβραίοι, και ορισμένοι σχολιαστές έχουν προτείνει ότι αυτό δεν είναι τυχαίο: ο σεβασμός που δόθηκε στις γυναίκες στην εβραϊκή παράδοση ήταν μέρος της εθνοτικής τους κουλτούρας.
Στον παραδοσιακό Ιουδαϊσμό, οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες των γυναικών είναι διαφορετικές από τις υποχρεώσεις των ανδρών, αλλά όχι λιγότερο σημαντικές (στην πραγματικότητα, κατά κάποιο τρόπο, οι ευθύνες των γυναικών θεωρούνται πιο σημαντικές, όπως θα δούμε).
Η ισότητα ανδρών και γυναικών ξεκινά από το υψηλότερο δυνατό επίπεδο: τον Θεό. Στον Ιουδαϊσμό, σε αντίθεση με τον Χριστιανισμό, ο Θεός δεν θεωρήθηκε ποτέ ως αποκλειστικά αρσενικός. Ο Ιουδαϊσμός πάντα υποστήριζε ότι ο Θεός έχει αρσενικές και θηλυκές ιδιότητες. Ο Θεός δεν έχει, φυσικά, σώμα. Επομένως, η ίδια η ιδέα ότι ο Θεός είναι αρσενικό ή θηλυκό είναι προφανώς παράλογη. Αναφερόμαστε στον Θεό χρησιμοποιώντας αρσενικούς όρους απλώς για λόγους ευκολίας, επειδή τα Εβραϊκά δεν έχουν ουδέτερο φύλο.
Και ο άνδρας και η γυναίκα δημιουργήθηκαν κατ’ εικόνα Θεού. Σύμφωνα με πολλούς Εβραίους μελετητές, ο «άνδρας» δημιουργήθηκε «αρσενικό και θηλυκό» (Γένεση 1,27-(Genesis 1,27)) με διπλό φύλο, και αργότερα διαχωρίστηκε σε αρσενικό και θηλυκό.
Σύμφωνα με τον παραδοσιακό Ιουδαϊσμό, οι γυναίκες είναι προικισμένες με μεγαλύτερο βαθμό «binah» (διαίσθηση, κατανόηση, ευφυΐα) από τους άνδρες. Οι ραβίνοι το συμπέραναν από την ιδέα ότι η γυναίκα «χτίστηκε» (Genesis 2,22) αντί να «σχηματιστεί» (Genesis 1,27), και η εβραϊκή ρίζα του «χτίζω» έχει τα ίδια σύμφωνα με τη λέξη «binah». Έχει ειπωθεί ότι οι μητριάρχες (Sarah, Rebecca, Rachel και Leah) ήταν ανώτεροι από τους πατριάρχες (Abraham, Isaac και Jacob) στην προφητεία. Ορισμένες παραδοσιακές πηγές προτείνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο κοντά στο ιδανικό του Θεού από τους άνδρες.
Οι γυναίκες κατέχουν θέσεις σεβασμού στον Ιουδαϊσμό από τους βιβλικούς χρόνους. Η Miriam θεωρείται μια από τις απελευθερωτές του λαού του Ισραήλ, μαζί με τους αδελφούς της Moses και Aaron. Ένας από τους Δικαστές (Deborah) ήταν γυναίκα. Επτά από τους 55 προφήτες της Βίβλου ήταν γυναίκες.
Οι Δέκα Εντολές απαιτούν σεβασμό τόσο για τη μητέρα όσο και για τον πατέρα. Σημειώστε ότι ο πατέρας έρχεται πρώτος στην Έξοδο 20,11, (Exodus 20,11,) αλλά η μητέρα έρχεται πρώτη στο Λευιτικό 19,3-(Leviticus 19,3).
Υπήρχαν πολλές λόγιες γυναίκες. Το Talmud και αργότερα τα ραβινικά γραπτά μιλούν για τη σοφία της Berurya, της συζύγου του ραβίνου Meir. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι απόψεις της για το halakhah (Εβραϊκό Νόμο) έγιναν αποδεκτές σε σχέση με εκείνες των ανδρών συγχρόνων της. Στην ketubah (συμβόλαιο γάμου) του γιου του Rabbi Akiba, η σύζυγος υποχρεούται να διδάξει στον σύζυγο Τorah.
Πολλοί ραβίνοι κατά τη διάρκεια των αιώνων είναι γνωστό ότι συμβουλεύονται τις συζύγους τους για θέματα του εβραϊκού νόμου που σχετίζονται με τον ρόλο της γυναίκας, όπως οι νόμοι του kashrut και οι περίοδοι των γυναικών.
Τα δικαιώματα των γυναικών στον παραδοσιακό Ιουδαϊσμό είναι πολύ μεγαλύτερα από ό,τι ήταν στον υπόλοιπο δυτικό πολιτισμό μέχρι αυτόν τον αιώνα. Οι γυναίκες είχαν το δικαίωμα να αγοράζουν, να πουλούν και να κατέχουν περιουσία και να συνάπτουν τα δικά τους συμβόλαια, δικαιώματα που οι γυναίκες στις χριστιανικές χώρες (συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ) δεν είχαν μέχρι πριν από περίπου 100 χρόνια. Στην πραγματικότητα, οι Proverbs 31,10-31, που διαβάζονται στους εβραϊκούς γάμους, μιλάνε επανειλημμένα για την επιχειρηματική οξυδέρκεια ως χαρακτηριστικό που πρέπει να εκτιμηθεί ειδικά στις γυναίκες (v. 11, 13, 16, και 18).
Οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα να συμβουλεύονται για το γάμο τους. Το συζυγικό σεξ θεωρείται δικαίωμα της γυναίκας και όχι του άνδρα. Οι άντρες δεν έχουν το δικαίωμα να χτυπούν ή να κακομεταχειρίζονται τις γυναίκες τους, δικαίωμα που αναγνωριζόταν από το νόμο σε πολλές χριστιανικές χώρες μέχρι πριν από μερικές εκατοντάδες χρόνια. Σε περιπτώσεις βιασμού, μια γυναίκα θεωρείται γενικά ότι δεν συναίνεσε στη σεξουαλική επαφή, ακόμα κι αν της άρεσε, ακόμα κι αν συναίνεσε μετά την έναρξη της σεξουαλικής πράξης και αρνήθηκε τη διάσωση!
Αυτό έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη δυτική κοινωνία, όπου ακόμη και σήμερα τα θύματα βιασμού πρέπει συχνά να ξεπεράσουν την υποψία του κοινού ότι «το ζήτησαν» ή «το ήθελαν». Ο παραδοσιακός Ιουδαϊσμός αναγνωρίζει ότι οι αναγκαστικές σεξουαλικές σχέσεις στο πλαίσιο του γάμου αποτελούν βιασμό και δεν επιτρέπονται. Σε πολλές πολιτείες της Δύσης, ο βιασμός εντός γάμου εξακολουθεί να μην αποτελεί εγκληματική πράξη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στον παραδοσιακό Ιουδαϊσμό, ο πρωταρχικός ρόλος της γυναίκας είναι ως σύζυγος και μητέρα, φύλακας του νοικοκυριού. Ωστόσο, ο Ιουδαϊσμός σέβεται πολύ τη σημασία αυτού του ρόλου. Το Talmud λέει ότι όταν ένας ευσεβής άντρας παντρεύεται μια κακιά γυναίκα, ο άντρας γίνεται πονηρός, αλλά όταν ένας πονηρός άντρας παντρεύεται μια ευσεβή γυναίκα, ο άντρας γίνεται ευσεβής. Οι γυναίκες εξαιρούνται από όλες τις θετικές εντολές («θα πρέπει» σε αντίθεση με το «δεν πρέπει») που σχετίζονται με τον χρόνο (δηλαδή εντολές που πρέπει να εκτελούνται συγκεκριμένη ώρα της ημέρας ή του έτους), επειδή τα καθήκοντα της γυναίκας καθώς η σύζυγος και η μητέρα είναι τόσο σημαντικές που δεν μπορούν να αναβληθούν για να εκπληρώσουν μια εντολή. Σε τελική ανάλυση, δεν μπορεί να αναμένεται από μια γυναίκα να ρίχνει απλώς ένα μωρό που κλαίει όταν έρθει η ώρα να εκτελέσει μια εντολή.
Είναι αυτή η εξαίρεση από ορισμένες εντολές που οδήγησε στη μεγαλύτερη παρανόηση του ρόλου της γυναίκας στον Ιουδαϊσμό. Πρώτον, πολλοί άνθρωποι κάνουν το λάθος να πιστεύουν ότι αυτή η εξαίρεση είναι απαγόρευση. Αντίθετα, παρόλο που οι γυναίκες δεν είναι υποχρεωμένες να εκτελούν θετικές εντολές με βάση το χρόνο, γενικά επιτρέπεται να τηρούν τέτοιες εντολές εάν το επιθυμούν. Δεύτερον, επειδή αυτή η εξαίρεση μειώνει τον ρόλο των γυναικών στη συναγωγή, πολλοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι οι γυναίκες δεν έχουν κανένα ρόλο στην εβραϊκή θρησκευτική ζωή. Αυτή η εσφαλμένη αντίληψη προέρχεται από τη λανθασμένη υπόθεση ότι η εβραϊκή θρησκευτική ζωή περιστρέφεται γύρω από τη συναγωγή. Δεν είναι έτσι. Περιστρέφεται γύρω από το σπίτι, όπου ο ρόλος της γυναίκας είναι εξίσου σημαντικός με τον άνδρα.
Για να κατανοήσουμε τον περιορισμένο ρόλο των γυναικών στη ζωή της συναγωγής, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη φύση των εντολών στον Ιουδαϊσμό και τον διαχωρισμό ανδρών και γυναικών.
Ο Ιουδαϊσμός αναγνωρίζει ότι είναι στη φύση της ανθρωπότητας να επαναστατεί ενάντια στην εξουσία. Έτσι, κάποιος που κάνει κάτι επειδή του έχει δοθεί εντολή θεωρείται με μεγαλύτερη αξία από εκείνον που κάνει κάτι επειδή το επιλέγει. Αυτός που απέχει από το χοιρινό επειδή είναι εντολή έχει μεγαλύτερη αξία από εκείνον που απέχει από το χοιρινό επειδή δεν του αρέσει η γεύση. Επιπλέον, οι εντολές, τα βάρη και οι υποχρεώσεις που δόθηκαν στον εβραϊκό λαό θεωρούνται ως προνόμιο και όσο περισσότερες εντολές υποχρεούται κανείς να τηρεί, τόσο πιο προνομιούχος είναι.
Επειδή οι γυναίκες δεν είναι υποχρεωμένες να εκτελούν ορισμένες εντολές, η τήρηση αυτών των εντολών δεν «μετράει» για ομαδικούς σκοπούς. Ενώ μια γυναίκα πρέπει να προσεύχεται τη σιωπηλή όρθια προσευχή όπως ακριβώς κάνει ένας άντρας, δεν χρειάζεται να προσεύχεται την πλήρη προσευχή της συναγωγής που προσεύχεται ένας άντρας. Έτσι, η εθελοντική παρουσία μιας γυναίκας στις καθημερινές λατρευτικές εκδηλώσεις δεν υπολογίζεται σε ένα minyan (τα 10 άτομα που είναι απαραίτητα για την απαγγελία ορισμένων προσευχών), η εθελοντική απαγγελία ορισμένων προσευχών μιας γυναίκας δεν υπολογίζεται για λογαριασμό της ομάδας (άρα οι γυναίκες δεν μπορούν να διευθύνουν τις λειτουργίες) και η εθελοντική ανάγνωση μιας γυναίκας από την Τorah δεν υπολογίζεται στην υποχρέωση της κοινότητας να διαβάζει από την Τorah.
Επιπλέον, επειδή οι γυναίκες δεν είναι υποχρεωμένες να εκτελούν τόσες εντολές όπως οι άνδρες, οι γυναίκες θεωρούνται λιγότερο προνομιούχες. Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να κατανοήσει κανείς την ευλογία του άνδρα που ευχαριστεί τον Θεό που «δεν με έκανε γυναίκα». Η προσευχή δεν δείχνει ότι είναι κακό να είσαι γυναίκα, αλλά μόνο ότι οι άνδρες αισθάνονται τυχεροί που έχουν το προνόμιο να έχουν περισσότερες υποχρεώσεις.
Κάτι άλλο που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ο χωρισμός ανδρών και γυναικών κατά την προσευχή. Σύμφωνα με τον Εβραϊκό Νόμο, οι άνδρες και οι γυναίκες πρέπει να χωρίζονται κατά τη διάρκεια της προσευχής, συνήθως με έναν τοίχο ή κουρτίνα που ονομάζεται mechitzah ή με την τοποθέτηση των γυναικών σε ένα μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου. Υπάρχουν δύο λόγοι για αυτό: πρώτον, το μυαλό σας υποτίθεται ότι είναι στην προσευχή, όχι στο όμορφο κορίτσι που προσεύχεται κοντά σας. Δεύτερον, πολλές παγανιστικές θρησκευτικές τελετές την εποχή που δόθηκε η Τorah στο Σινά περιλάμβαναν σεξουαλική δραστηριότητα και όργια, και ο χωρισμός εμποδίζει ή τουλάχιστον αποθαρρύνει ακόμη και τη σκέψη για τέτοια πράγματα. Ένας τέτοιος χωρισμός στη σημερινή συναγωγή είχε γίνει και εδώ και πολύ καιρό στον Ναό.
Ο Ιουδαϊσμός είναι κάτι που διαπερνά κάθε πτυχή της ζωής, από την ώρα που ξυπνάνε το πρωί μέχρι την ώρα που πηγαίνουν για ύπνο, από το τι τρώνε και το πώς ντύνονται μέχρι το πώς κάνουν τις επιχειρήσεις. Οι υπηρεσίες προσευχής είναι μόνο ένα μικρό, αν και σημαντικό, μέρος της εβραϊκής θρησκείας.
Πηγή: kourdistoportocali.com
