Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να εντείνουν τις προετοιμασίες για μια πιθανή σημαντική διακοπή των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου, σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής της ΕΕ που έχει προγραμματιστεί για τη Δευτέρα και την Τρίτη της επόμενης εβδομάδας (30-31 Μαΐου).
Το σχέδιο συμπερασμάτων, το οποίο είναι ακόμη πιθανό να αλλάξει πριν εγκριθεί, αναφέρει ότι πρέπει να υπάρξει ένα συντονισμένο ευρωπαϊκό σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τη διακοπή του φυσικού αερίου, διμερείς συμφωνίες αλληλεγγύης και μια γρήγορη πλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου πριν από τον επόμενο χειμώνα.
«Η ετοιμότητα [για] πιθανές μεγάλες διαταραχές του εφοδιασμού και η ανθεκτικότητα της αγοράς φυσικού αερίου της ΕΕ θα πρέπει να βελτιωθούν, ιδίως μέσω της ταχείας συμφωνίας για διμερείς συμφωνίες αλληλεγγύης και ενός συντονισμένου ευρωπαϊκού σχεδίου έκτακτης ανάγκης», αναφέρεται στο σχέδιο ανακοίνωσης της συνόδου κορυφής.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται επίσης να χαιρετίσουν τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ των διαπραγματευτών της ΕΕ σχετικά με την υποχρεωτική αποθήκευση φυσικού αερίου, η οποία αποσκοπεί στο να είναι τουλάχιστον 85% πλήρης η αποθηκευτική ικανότητα της ΕΕ έως την 1η Νοεμβρίου 2022.
Το γέμισμα των αποθηκών φυσικού αερίου πριν από τον επόμενο χειμώνα θα πρέπει να επιταχυνθεί, σύμφωνα με το σχέδιο, το οποίο μπορεί ακόμη να τροποποιηθεί από τους ηγέτες της ΕΕ όταν συναντηθούν στις Βρυξέλλες την επόμενη εβδομάδα.
Τρεις χώρες της ΕΕ έχουν ήδη αποκοπεί από τις ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου επειδή αρνήθηκαν να πληρώσουν για το φυσικό αέριο σε ρούβλια, όπως τους είχε επιβάλει το Κρεμλίνο. Η Πολωνία και η Βουλγαρία έχασαν την προμήθειά τους στα τέλη Απριλίου, ενώ η προμήθεια της Φινλανδίας διακόπηκε το Σάββατο (21 Μαΐου).
Λόγω των ανησυχιών για περαιτέρω διαταραχές και των επιπτώσεων που είχε αυτό στις ήδη υψηλές τιμές ενέργειας, η Ευρώπη επιδιώκει να διαφοροποιήσει τον εφοδιασμό της με φυσικό αέριο πέραν της Ρωσίας. Στο σχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής τονίζεται η βραχυπρόθεσμη ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών και των διαδρομών εφοδιασμού, καθώς και η διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης σε προσιτές τιμές.
Ωστόσο, οι κυβερνήσεις της ΕΕ δεν έχουν τον πλήρη έλεγχο των τιμών της ενέργειας. Οι εναλλακτικές προμήθειες, όπως το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τις ΗΠΑ, ήταν ιστορικά πάντα πιο ακριβές από το φθηνό αέριο αγωγών που προέρχεται από τη Ρωσία.
Για να βοηθήσει τις χώρες να αξιοποιήσουν τη διαπραγματευτική τους δύναμη στις παγκόσμιες αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου, η ΕΕ έχει δημιουργήσει μια κοινή πλατφόρμα αγοράς φυσικού αερίου, η οποία είναι επίσης ανοικτή για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και τους τρεις συνδεδεμένους εταίρους της Ανατολικής Σχέσης της ΕΕ. Το σχέδιο δήλωσης της συνόδου κορυφής ενθαρρύνει τις χώρες της ΕΕ να χρησιμοποιήσουν αυτή την πλατφόρμα ενόψει της επόμενης χειμερινής περιόδου θέρμανσης.
Διπλασιασμός των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης
Στο σχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής αναφέρεται επίσης η ανάγκη αύξησης της δυναμικότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης.
Σύμφωνα με το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εγκατάλειψη των ρωσικών ορυκτών καυσίμων, το οποίο ονομάστηκε REPowerEU, οι ηγέτες της ΕΕ καλούν σε επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, βελτίωση της εξοικονόμησης ενέργειας και επενδύσεις σε υποδομές και διασυνδέσεις.
Η αύξηση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας «θα απαιτήσει την επιτάχυνση της αδειοδότησης των έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πρέπει να υποστηριχθεί από ένα βιομηχανικό σύμπλεγμα με στόχο τη βελτίωση της καινοτομίας, της ικανότητας, των δεξιοτήτων και των αλυσίδων εφοδιασμού για το υδρογόνο, την ηλιακή ενέργεια, την αιολική ενέργεια, τις αντλίες θερμότητας και τις πρώτες ύλες», αναφέρει το σχέδιο δήλωσης της συνόδου κορυφής.
Η βελτίωση της αδειοδότησης αποτέλεσε βασικό στόχο του σχεδίου REPowerEU που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ δεν έχουν ακόμη υπογράψει το σχέδιο, το οποίο θα επιταχύνει σημαντικά τις αργές και πολύπλοκες εθνικές διαδικασίες για την έγκριση νέων αιολικών και ηλιακών πάρκων.
Η δήλωση της συνόδου κορυφής ζητεί επίσης τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ «ώστε να είναι καλύτερα προσαρμοσμένη για να αντέξει τη μελλοντική αστάθεια των τιμών και [να είναι] πλήρως κατάλληλη για ένα ενεργειακό σύστημα απαλλαγμένο από τις ανθρακούχες εκπομπές».
Η απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου εξακολουθεί να συζητείται
Άλλες διατυπώσεις σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση και τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων είναι παρόμοιες με τα συμπεράσματα που έχουν ήδη εγκριθεί από τους ηγέτες της ΕΕ τους τελευταίους μήνες.
Για παράδειγμα, το σχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής αναφέρει την επανεξέταση της προόδου που έχει σημειωθεί για τη σταδιακή εξάλειψη της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, κάτι που οι ηγέτες έχουν ήδη δεσμευτεί να πράξουν «το συντομότερο δυνατό».
Ωστόσο, από το σχέδιο συμπερασμάτων απουσιάζει η προτεινόμενη σε ολόκληρη την ΕΕ απαγόρευση της εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε σχετική πρόταση στις αρχές Μαΐου, αλλά οι ηγέτες της ΕΕ δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε συμφωνία επ’ αυτής.
Όλα τα μάτια θα είναι στραμμένα στην Ουγγαρία για να δούμε αν η χώρα συμφωνεί να εφαρμόσει την απαγόρευση του πετρελαίου. Η Ουγγαρία δήλωσε αρχικά ότι χρειαζόταν 750 εκατ. ευρώ για να προσαρμόσει την υποδομή διύλισης πετρελαίου και αγωγών της σε κάτι άλλο εκτός από το ρωσικό αργό.
Την περασμένη Δευτέρα (16 Μαΐου), η Βουδαπέστη ανέβασε την τιμή στα 15-18 δισ. ευρώ.
Kira Taylor
Πηγή: www.euractiv.gr
