Του Χρίστου Χ. Λιάπη*
Για το ήθος και το σπάνιο αίσθημα τιμής που διέκρινε τον πρώην Πρωθυπουργό της Ιαπωνίας, Σίνζο Άμπε ο οποίος δολοφονήθηκε άδικα και άνανδρα, είχα γράψει σε ανύποπτο χρόνο τον Σεπτέμβριο του 2020.
«Ο ιπποτισμός είναι ένα λουλούδι όχι λιγότερο αυτοφυές στο χώμα της Ιαπωνίας απ´ ότι το εθνικό της έμβλημα, η ανθισμένη κερασιά. Ούτε είναι αυτός ένα αποξηραμένο δείγμα κάποιας αρετής παμπάλαιης….». Αυτά τα λόγια, με τα οποία ξεκινά το βιβλίο του «Μπουσίντο, ο Κώδικας των Σαμουράι», ο Ινάζο Νιτόμπε, περιέγραφαν ανάγλυφα την απόφαση του πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε, να παραιτηθεί εξαιτίας της επιδείνωσης της υγείας του, ζητώντας μάλιστα συγγνώμη από τα βάθη της καρδιάς του από τους πολίτες επειδή δεν στάθηκε ικανός να εκπληρώσει τα καθήκοντά του.
Ο παραιτηθείς δύο φορές, το 2007 και το 2020, Ιάπωνας πρωθυπουργός που υπέκυψε στα τραύματα της δολοφονικής επίθεσης, έπασχε από ελκώδη κολίτιδα, μια χρόνια φλεγμονώδη νόσο του εντέρου που επηρεάζει έντονα την καθημερινή λειτουργικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ιάπωνας ηγέτης ο οποίος είχε οδηγηθεί πάλι σε παραίτηση το 2007, για τους ίδιους λόγους υγείας είχε δηλώσει: «Ήθελα να πολεμήσω την ασθένειά μου και να θεραπευτώ. Δεν ήμουν σε τέλεια κατάσταση από πλευράς υγείας και πρέπει να παίρνω πολιτικές αποφάσεις, πολύ σημαντικές. Δεν μπορώ να κάνω ούτε ένα λάθος στις αποφάσεις μου και οφείλω να είμαι αντάξιος της εμπιστοσύνης του λαού και για αυτό αποφάσισα να παραιτηθώ».
«Πάνω από όλα η τιμή και το χρέος», όπως ορίζει το μπουσίντο. «Τόλμη,περιφρόνηση στο θάνατο, να ‘σαι έτοιμος κάθε στιγμή να πεθάνεις….Γεναιοδωρία, η οικονομία είναι μία από τις μορφές της ανανδρίας», όπως συνεχίζει στους αφορισμούς του ο ίδιος, πατροπαράδοτος κώδικας τιμής των πολεμιστών σαμουράι.
«Άνθη κερασιάς / κάτω από το δέρμα / λεπταίνει η άνοιξη, χειμώνας». Όπως επιχειρεί να τραγουδήσει ένα χαϊκού.
Όμως, όπως γράφει ο «δικός μας» Νίκος Καζαντζάκης, «Η καρδιά της Ιαπωνίας δεν ειναι, όπως λέει το γιαπωνέζικο τραγούδι το άνθος της κερασιάς. Η καρδιά της Ιαπωνίας είναι το ο όρος Φίτζι: φωτιά ακατάλυτη πειθαρχικά κουκουλωμένη με απάτητα χιόνια. Όταν ο στρατηγός Αράκι έστελνε στη μάνα του που πέθαινε ένα κομματάκι χαρτί όπου είχε ζωγραφίσει το όρος Φίτζι, για να της πει πως δεν μπορεί να έρθει να την αποχαιρετήσει γιατί το χρέος του το στρατιωτικό τον κρατούσε μακριά της, σίγουρα η ετοιμοθάνατη μάνα θα κατάλαβε μονομιάς το νόημα της ζωγραφιάς. Γιατί το Φίτζι είναι στην ψυχική γλώσσα του Γιαπωνέζου το ιερό ιδεόγραμμα που θα πει: Χρέος».
*Ψυχίατρος – Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών
Πρόεδρος ΔΣ ΚΕΘΕΑ
Μέλος Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας
