Της Εύας Παπαδοπούλου
KAMΠOTZH
Αφού εγκατέλειψα την Κίνα «τρέχοντας» αφήνοντας πίσω μου άγχος και κούραση, έφτασα στο Βιετνάμ το οποίο πραγματικά μου άφησε γλυκές εντυπώσεις. Ταξίδεψα διασχίζοντας το, από το Βορρά μέχρι τον Νότο και έφυγα γοητευμένη από την φυσική ομορφιά της χώρας και την αυθεντικότητα των ανθρώπων.
Ώρα να μπω στο λεωφορείο και να περάσω στην γειτονική Καμπότζη, μια χώρα που μου επιφύλασσε μαγεία και φρίκη ταυτόχρονα.
Στα σύνορα, ευχάριστη έκπληξη, η ζωντανή ατμόσφαιρα με τους θορυβώδεις μικροπωλητές και τον συνωστισμό γύρω απ’ τα μικρομάγαζα.
Σάββατο 19 Ιουλίου 2010
Πρώτη στάση στην Πνομ Πενχ, την πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Καμπότζης, κτισμένη δίπλα στον ποταμό Μεκόνγκ. Μια πόλη τακτοποιημένη και καθαρή αλλά καθόλου βαρετή καθώς τα ιστορικά μνημεία είναι πανταχού παρόντα!
Το υπέροχο Βασιλικό Παλάτι και η εντυπωσιακή Ασημένια Παγόδα, που φιλοξενούν αγαλματίδια του Βούδα διακοσμημένα με πολύτιμους λίθους, είναι δύο από αυτά τα μνημεία. Η Ασημένια Παγόδα πήρε το όνομα της από τα ασημένια πλακάκια που διακοσμούν το δάπεδό της και αριθμούν πέντε χιλιάδες! Ένα μοναδικό θέαμα.
Το δε Βασιλικό Παλάτι, που κτίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, είναι σίγουρα παραφορτωμένο για την δική μου αισθητική. Όμως, τα πολλά και έντονα χρώματά του, το χρυσό στοιχείο που κυριαρχεί στις άπειρες διακοσμητικές λεπτομέρειες αλλά και οι εξαιρετικά προσεγμένοι κήποι του, κάνει την επίσκεψη κάθε ξένου, σχεδόν επιτακτική.
Το ίδιο βράδυ, σε ένα μπαρ είχα την ευκαιρία μετά από 9 ολόκληρους μήνες -με εξαίρεση μία σύντομη και αναπάντεχη συνάντηση στα Ιμαλάια τον Δεκέμβρη – να συναντήσω και να μιλήσω με Έλληνες!
Καθώς έπινα το ποτό μου, ακούω ελληνικά! Δίπλα μου καθόταν η Μαρία, μια 45χρονη δυναμική δικηγόρος με την γλυκύτατη 20χρονη κόρη της Έλενα, φοιτήτρια ιατρικής. Ήταν μόνιμοι κάτοικοι Λονδίνου, αλλά φυσικά έκαναν πλάκα και κουτσομπολιό, με αυθεντικό ελληνικό τρόπο!!
Μπήκα στην κουβέντα τους. Ενθουσιασμός. Ομολογώ ότι κι εγώ ξαφνιάστηκα με την τεράστια χαρά, έως και ανακούφιση -θα την έλεγα- που ένιωσα συνομιλώντας με “συμπατριώτες” τόσες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ελλάδα!
Κυριακή 18 Ιουλίου 2010
Μετά το Μουσείο Πολέμου στο Βιετνάμ ακόμα μια συνάντηση με το απάνθρωπο πρόσωπο των απολυταρχικών καθεστώτων, η επίσκεψη στο «Μουσείο Γενοκτονίας» Τουολ Σλενγκ .
Πρόκειται για σχολείο που το τυραννικό καθεστώς της Καμπότζης είχε μετατρέψει σε φυλακές, οι οποίες έμειναν στην παγκόσμια ιστορική μνήμη για την φρίκη που έζησαν πίσω από τους τοίχους τους, αμέτρητα θύματα της δικτατορίας του Πόλ Πότ.
Η Πνομ Πενχ, έπεσε στα χέρια των Ερυθρών Χμέρ στις 17 Απριλίου 1975. Οι περισσότεροι από τους κατοίκους της, ανεξαρτήτως τάξης, οικονομικής κατάστασης ή μορφωτικού επιπέδου, απομακρύνονται βίαια από τις εστίες τους και εξαναγκάζονται να δουλεύουν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες σε ατέλειωτα χωράφια, στο «αναπτυξιακό πρόγραμμα» του καθεστώτος Πόλ Πότ «Καινούργιος Ανθρώπους».
Το καθεστώς Πολ Ποτ επέβαλε την επιστροφή στην αγροτική οικονομία και κάτω από αυτό το «σύνθημα» δολοφονήθηκαν αμέτρητοι πολίτες που το καθεστώς θεωρούσε “τεμπέληδες”, όπως ονόμαζε τους μορφωμένους ή απλά και χωρίς πολλές εξηγήσεις “πολιτικούς εχθρούς”.
Όπως μας εξήγησαν, εξέταζαν τα χέρια τον κρατουμένων και αν δεν είχαν ρόζους εργατικών χεριών, τους θεωρούσαν μορφωμένους και άρα επικίνδυνους για το νέο κράτος.
Άλλο αποφασιστικό κριτήριο ήταν το χρώμα του δέρματος. Αν κάποιος δεν ήταν ηλιοκαμένος, θεωρούσαν ότι δεν δούλευε στα χωράφια, επομένως ήταν «τεμπέλης».
Στο πρώην γυμνάσιο Tuol Sleng, όπου δημιουργήθηκε το «Μουσείο
Γενοκτονίας» βρίσκει κανείς τις οι φρικτές συσκευές βασανιστηρίων καθώς και φωτογραφίες των θυμάτων της εφιαλτικής περιόδου των Ερυθρών Χμέρ.
Και ενώ ο οδηγός, σε μια συγκλονιστική ξενάγηση, μας περιέγραφε ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από τα μελανότερα σημεία της πρόσφατης ιστορίας της Καμπότζης, αντίκρισα μια εικόνα που δεν θα την ξεχάσω ποτέ: Στον μικρό κήπο στο κέντρο των φυλακών, κάτω από ένα δέντρο, ένας ηλικιωμένος άντρας, κυρτωμένος, μιλούσε στους επισκέπτες για τις δικές του αναμνήσεις από την κτηνωδία!
Ήταν ο μοναδικός επιζών από τα φρικτά βασανιστήρια και παρόλο που τον άφησαν ανάπηρο στην όραση και στην ακοή, παρ΄ όλο που ακρωτηρίασαν τρία δάκτυλα από τα χέρια του, παρ όλο που σχεδόν διέλυσαν το σώμα του, εκείνος επιστρέφει σαν φάντασμα κάθε μέρα στο Μουσείο, στον τόπο του μαρτυρίου του, για να πει την ιστορία του. Για να μην ξεχάσουν ποτέ, ότι συνέβη τότε.
Μουδιασμένη ακολούθησα την ξενάγηση στα «Χωράφια του Θανάτου» με τους ομαδικούς τάφους, τα γνωστά ChoeungEk (The Killing Fields), 15 χιλιόμετρα μακριά από την Πνομ Πενχ στα οποία οι Ερυθροί Χμερ, εκτελούσαν τους κρατουμένους από το Tuol Sleng και τους παράχωναν πρόχειρα σε ρηχά κοιλώματα του εδάφους.
Στα «Χωράφια του Θανάτου» – μνημείο σήμερα αφιερωμένο στα θύματα της θηριωδίας του καθεστώτος- με περίμεναν ακόμα πιο τραγικές εικόνες και περιγραφές.
Καθώς περπατούσαμε στα μονοπάτια, μια ξαφνική τροπική μπόρα αποκαλύπτει γύρω μας ανθρώπινα οστά στα οποία εμείς, χωρίς να έχουμε ιδέα περπατούσαμε πάνω μόλις πριν. Είναι αμέτρητοι οι μαρτυρικοί νεκροί και δεν θα μπορέσουν ποτέ να τους ξεθάψουν όλους.
Δευτέρα 19 Ιουλίου 20101
Με λεωφορείο προς το Σιεμ Ριπ( Siem Reap). Στην διάρκεια της διαδρομής, παρατηρώ την πλούσια βλάστηση και την γοητεία του τροπικού κλίματος, με τις καταιγίδες που εναλλάσσονται αδιάκοπα με ένα λαμπρό ήλιο και απειλητικά σύννεφα. Σε μια στάση του λεωφορείου, δοκιμάζω άλλο ένα μοναδικό έδεσμα: ταραντούλες τηγανητές! Δεν θα μου λείψει αυτή η λιχουδιά σπίτι στα σίγουρα.
Άφιξη στο Σιεμ Ριπ, δημοφιλής τουριστικός προορισμός με μεγάλο αριθμό ξενοδοχείων και εστιατόριων.
Η αρχιτεκτονική που το χαρακτηρίζει, έχει έντονες αποικιοκρατικές και κινεζικές επιρροές, στην Παλιά Γαλλική συνοικία και γύρω από την Παλιά Αγορά.
Στην πόλη, υπάρχουν παραδοσιακές χορευτικές παραστάσεις Apsara, αρκετά εντυπωσιακές, μαγαζιά με χειροποίητα είδη από μετάξι, παραδοσιακά κοσμήματα, καλλωπιστικά προϊόντα, αλλά και μαγαζάκια για ένα καλό μασάζ, στοιχείο ενσωματωμένο εντελώς στην κουλτούρα αυτών των λαών.
Φυσικά δεν έχασα την ευκαιρία να δοκιμάσω το φημισμένο μασάζ κεφαλιού και ποδιών που διαρκεί πάνω από μια ώρα και σε κάνει να αισθάνεσαι αναγεννημένος. Αυτά μαζί με περιποίηση νυχιών στο υπέρογκο ποσό των πέντε δολαρίων!
Τρίτη 20 Ιουλίου 2010
Όλη την ημέρα την πέρασα στην περιοχή Ανγκόρ (Angkor) η οποία είναι γνωστή για τους πολυάριθμους ναούς της. Πάνω από χίλιοι ναοί βρίσκονται μέσα στη ζούγκλα και μπορείς να δεις, απομεινάρια ερειπίων από τούβλα κατάσπαρτα σε ορυζώνες, μέχρι τον υπέροχο ναό Angkor Wat που θεωρείται το μεγαλύτερο ενιαίο θρησκευτικό μνημείο στον κόσμο.
Πολλοί από τους ναούς στο Angkor έχουν αποκατασταθεί. Ο πιο εντυπωσιακός, είναι ο ναός Prohm, όπου τα δέντρα της ζούγκλας, τον «αγκαλιάζουν» σχεδόν ολόκληρο, δημιουργώντας μια μυστικιστική αίσθηση.
Αν μάλιστα έχεις την τύχη να μην υπάρχουν πλήθη τουριστών γύρω σου, τότε μπορείς για λίγο να ονειρευτείς ότι είσαι ο Ιντιάνα Τζόουνς στο κυνήγι του θησαυρού!
Τετάρτη 21 Ιουλίου 2010
Σήμερα η μέρα είναι αφιερωμένη στην «γνωριμία» μου, με το μεγαλύτερο θρησκευτικό κτήριο στον κόσμο, τον φημισμένο ναό Ανγκορ Γατ, ο οποίος έχει γίνει σύμβολο της Καμπότζης και κύριος πόλος έλξης της χώρας για τους επισκέπτες.
Μπρος σ΄ αυτόν τον απίστευτο κτιριακό όγκο δεν χάνεις μόνο τα λόγια σου, αλλά και την ανθρώπινη κλίμακα. Νιώθεις μικροσκοπικός και γεμάτος δέος.
Αλλάζοντας εντελώς τοπίο πήγα “στα σπίτια που πλέουν”. Το πλωτό χωριό που βρίσκεται στην λίμνη Τόνλε Σαπ έχει σπίτια, εκκλησίες, σχολεία, μαγαζιά, μέχρι και γήπεδο μπάσκετ! Άνθρωπος και νερό σε πλήρη αρμονία.
Πέμπτη 22 Ιουλίου 2010
Στο δρόμο για το Μπατταμπάνγκ, πήγαμε σε ένα ορφανοτροφείο – από τα πολλά που υπάρχουν στην Καμπότζη – όπου τα παιδιά διδάσκονται πολλές και διάφορες τέχνες για να δουλέψουν σύντομα.
Το Battambang είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Καμπότζη η οποία ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα και είναι γνωστή κι αυτή για τα ιστορικά μνημεία της.
Εκεί έκανα την πιο παράδοξη βόλτα της ζωής μου. Πήρα τον «σιδηρόδρομο» – δηλαδή ανέβηκα σε μερικές σανίδες με μια μηχανή πάνω σε ένα μονόγραμμο σιδηρόδρομο για να πάω μερικά χιλιόμετρα πιο κάτω!
Στη διάρκεια της διαδρομής συναντήσαμε στον ίδιο σιδηρόδρομο με εμάς , άλλο “βαγόνι” προς την αντίθετη κατεύθυνση. Εμείς που ήμασταν λιγότεροι επιβάτες “χάσαμε” κι έτσι αποβιβαστήκαμε, αποσυναρμολογήσαμε το όχημα, τους αφήσαμε να περάσουν και έπειτα πάλι το ξανασυναρμολογήσαμε και συνεχίσαμε με τον “συρμό” μας.
Επόμενος προορισμός, πέρασμα με λεωφορείο στην Ταϊλάνδη.
Καινούρια λέξη : «Καπ Κουν Καπ» είναι το «ευχαριστώ» για τις γυναίκες και «Καπ Κουν Κραπ» είναι το «ευχαριστώ» για τους άντρες!
Καινούργια γεύση: «Αμόκ». Πρόκειται για παραδοσιακό φαγητό της Καμπότζης, που μαγειρεύεται με ψάρι στον αχνό και γάλα καρύδας. Επίσης γλυκά από ζαχαροκάλαμο, με εξαιρετική γεύση.
Καινούριος ήχος: Παραδοσιακή μουσική από ξυλόφωνο και ένα είδος βιολιού με δυο χορδές. Ήχος ντελικάτος με ενδιαφέρον όχι όμως τόσο, που να θέλω και το CD!
1/ 2/ 15/ 17/ 19/ 21: Υπέροχοι ναοί στο Άνκορ
3: Δωμάτιο βασανισμού στο «Μουσείο Γενοκτονίας» Τούολ Σλενγκ
4: Ψαρεύοντας δίπλα στο πλωτό χωριό
5: Επίσκεψη στο ορφανοτροφείο
6: Εντυπωσιακό κτήριο στο Εθνικό Μουσείο, στο Πνομ Πενχ
7/ 10: Λεπτομέρειες από το πλωτό χωριό
8: Ταραντούλες τηγανίτες, η αλήθεια είναι ότι δεν ζήτησα την συνταγή!
9: Ένα από τα πολλά κτήρια στο παλάτι
11: Πανέμορφη χορεύτρια παραδοσιακών χορών επί το έργο
13: Χρωματίζοντας το μετάξι
14: Μνημείο από ανθρώπινα κρανία, ευρήματα των ανασκαφών στα ‘πεδία θανάτου’ τα γνωστά ChoeungEk (The Killing Fields)
16: Νεκροταφείο με περίτεχνους τάφους
18/ 20: Μονόδρομος σιδηρόδρομος
