Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου του Ειρηνικού αποτέλεσε δώρο για την Ευρωπαϊκή Ενωση. Με την απόφαση που πήρε ο Ντόναλντ Τραμπ την πρώτη ημέρα της θητείας του, στην ουσία απέσυρε τις ΗΠΑ από τον αγώνα για το ποιος θα καθορίσει τους κανόνες του παγκοσμίου εμπορίου. Με την Ουάσιγκτον να έχει επικεντρωθεί στην επαναδιαπραγμάτευσή της με τον Καναδά και το Μεξικό, η Ε.Ε. έχει την ευκαιρία να καθορίσει αυτή τα πρότυπα στο πλαίσιο των οποίων θα διεξάγεται το επιχειρείν σε μία σειρά από νέες εμπορικές συμφωνίες. Η Ενωση εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος στον κόσμο και πλέον ανακάμπτει η αυτοπεποίθησή της έπειτα από τη μακρά οικονομική κρίση και την απόφαση της Βρετανίας να την εγκαταλείψει. Τώρα η Ε.Ε. επικεντρώνεται στις εμπορικές συμφωνίες που προσπαθεί να ολοκληρώσει με πολλές ασιατικές χώρες και με τη Λατινική Αμερική, ενώ η εμπορική συμφωνία με τον Καναδά θα τεθεί σε ισχύ τον Σεπτέμβριο. Η Ιαπωνία στράφηκε στις Βρυξέλλες τον Ιούλιο, ώστε να επισφραγίσει τη συμφωνία που θα οδηγήσει στη δημιουργία της μεγαλύτερης εμπορικής ζώνης στον κόσμο. Τον Ιανουάριο ο κ. Τραμπ είχε αφήσει έκθετη την Ιαπωνία όταν είχε αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου του Ειρηνικού (ΤΡΡ). Την αλλαγή του κλίματος αναγνωρίζει η επίτροπος Εμπορίου της Ε.Ε. Σεσίλια Μάλμστρομ, η οποία μέχρι την εκλογή Τραμπ δυσκολευόταν να αποσπάσει τη συγκατάθεση των Ιαπώνων σε ορισμένα δύσκολα σημεία. «Αλλες χώρες αισθάνονται την ανάγκη να αναζητήσουν νέους φίλους και άλλες συμμαχίες, οπότε ναι, έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον για συνεργασία με την Ευρώπη και “άλλες” χώρες», λέει η κ. Μάλμστρομ.
Οι δασμοί εισαγωγής είναι ήδη χαμηλοί μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών, οπότε πλέον οι εμπορικές διαπραγματεύσεις αφορούν περισσότερο τη συμφωνία κοινών προτύπων. Στόχος είναι οι εταιρείες να μπορούν να επιχειρούν ευκολότερα και με μικρότερο κόστος σε διαφορετικές αγορές, αποφεύγοντας την ανάγκη να σχεδιάζουν προϊόντα ειδικά για κάθε αγορά, είτε πρόκειται για αυτοκίνητα είτε για τυριά. Ενώ η Κίνα προσπαθεί να διευρύνει την επιρροή της, η μάχη διεξάγεται κυρίως μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. για το ποιος θα επιβάλει τα δικά του πρότυπα σε αγαθά και σε υπηρεσίες. Οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως το Πεκίνο θα μπορούσε να ανταγωνιστεί την Ευρώπη υπό την προϋπόθεση πως θα υιοθετήσει τη λειτουργία του εμπορίου βασισμένη σε κανόνες τα επόμενα χρόνια. Στο μεσοδιάστημα, όμως, η Ευρώπη πιέζει ώστε να ολοκληρώσει εφέτος εμπορικές συμφωνίες όχι μόνο με την Ιαπωνία, αλλά και με το Μεξικό και τη Λατινική Αμερική, ενώ προχωρούν οι διαπραγματεύσεις με Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και ασιατικές χώρες περιλαμβανομένης της Μαλαισίας και της Ινδονησίας. Η ευρωπαϊκή οικονομία εξακολουθεί να αναπτύσσεται με χαμηλό ρυθμό και το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο μειώθηκε, το 2016, στο 16,8% από 18,8% μια δεκαετία νωρίτερα. Αν η Ε.Ε. δεν καταφέρει να ανατρέψει αυτή την τάση, τότε διακινδυνεύει να χάσει την πρώτη θέση όταν θα αποχωρήσει η Βρετανία το 2019.
Πέρυσι, το μερίδιο των ΗΠΑ στο παγκόσμιο εμπόριο ήταν 15% και της Κίνας 13,4%. Αν εξελιχθούν όλα καλά, τότε οι υπάρχουσες και μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες της Ευρώπης θα συνδέουν αγορές με πληθυσμό άνω των δύο δισ. ανθρώπων που παράγουν σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου ΑΕΠ. Εξαιρούνται οι «παγωμένες» συμφωνίες με τις ΗΠΑ και με την Ινδία. Οι υπάρχουσες εμπορικές συμφωνίες των ΗΠΑ περιλαμβάνουν το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ και λιγότερους από 700 εκατ. ανθρώπους. Στις εμπορικές διαπραγματεύσεις τα κοινά πρότυπα καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τις μεγαλύτερες οικονομίες, οπότε για τις νέες συμφωνίες, οι ευρωπαϊκοί κανόνες θα μπορούσαν να αποτελέσουν το πρότυπο για τα πάντα, από την πώληση αγροτικών προϊόντων μέχρι τους διαγωνισμούς για δημόσιες προμήθειες και την προώθηση προϊόντων ονομασίας προέλευσης όπως η ελληνική φέτα και η γαλλική σαμπάνια.
