Με πρόστιμα συνολικού ύψους 80,7 εκατ. ευρώ σε δέκα κατασκευαστικές εταιρείες έκλεισε ο πρώτος κύκλος της πολύκροτης υπόθεσης του «καρτέλ των εργολάβων», που για μια περίοδο 23 ετών, από το 1989 έως το 2012, διαπιστώθηκε ότι νόθευαν τους διαγωνισμούς για μια σειρά μεγάλων δημόσιων έργων και μάλιστα συγχρηματοδοτούμενων από κοινοτικούς πόρους. Χθες η Επιτροπή Ανταγωνισμού (Ε.Α.) εξέδωσε την πολυαναμενόμενη απόφαση για τις επιχειρήσεις που είχαν υπαχθεί στη διαδικασία της διευθέτησης οφειλών –δηλαδή παραδοχή ευθύνης με «ανταμοιβή» τη μείωση του προστίμου κατά 15% από όσο θα επιβαλλόταν με την κλασική διαδικασία– και στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου αναμένεται να εκδοθεί η απόφαση που αφορά τις παραβάσεις ξένων κατασκευαστικών ομίλων. Η σχετική διαδικασία και για αυτή την ομάδα επιχειρήσεων ολοκληρώθηκε ενώπιον της Ε.Α. και η ήδη ληφθείσα απόφαση βρίσκεται στο στάδιο της σύνταξης.
Αν και παραβάσεις στο δίκαιο περί ανταγωνισμού εντοπίστηκαν από την έρευνα της Ε.Α. να έχουν γίνει σε διάφορους κύκλους έργων (1989-2000, 2001-2002, 2005-2012), πρόστιμα επιβλήθηκαν μόνο για την περίοδο 2005-2012, καθώς για τις προηγούμενες περιόδους η σχετική εξουσία της Αρχής έχει παραγραφεί. Ετσι, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» οι παραβάσεις που διαπιστώθηκαν συνολικά ήταν 34, επιβλήθηκαν τελικά πρόστιμα για 11 εξ αυτών.
Σύμφωνα με την ομόφωνη απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού πρόστιμα επιβλήθηκαν στις ακόλουθες εταιρείες: α) ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ 38.495.453 ευρώ β) J&P ΑΒΑΞ Α.Ε.18.320.193 ευρώ, γ) ΤΕΡΝΑ Α.Ε. 18.611.695 ευρώ, δ) ΑΕΓΕΚ Κατασκευαστική Α.Ε. 532.859 ευρώ, ε) ΙΝΤΡΑΚΑΤ 4.300.493 ευρώ, στ) ΘΕΜΕΛΗ Α.Ε. 110.953 ευρώ, ζ) ΕΡΕΤΒΟ Α.Ε. 110.953 ευρώ, η) ΕΚΤΕΡ Α.Ε. 99.858 ευρώ, θ) Χριστ. Δ. Κωνσταντινίδης 110.953 ευρώ και ι) ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε. 8.899 ευρώ.
Καθοριστικό ρόλο στο καρτέλ είχε και η εταιρεία Τεχνική Ολυμπιακή, όμως απηλλάγη πλήρως της καταβολής προστίμου, καθώς αποκάλυψε σημαντικά στοιχεία για τη δράση του. Αυτή, μάλιστα, ήταν η πρώτη φορά που εφαρμόσθηκε με επιτυχία το λεγόμενο πρόγραμμα επιείκειας (δηλαδή αποκάλυψη κρίσιμων στοιχείων για τη δράση καρτέλ από εμπλεκόμενη εταιρεία με ανταμοιβή την επιβολή μειωμένου προστίμου ή την πλήρη απαλλαγή από αυτό).
Το τελευταίο δεν αποτελεί το μοναδικό ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της εν λόγω υπόθεσης. Αποτελεί την υπόθεση όπου επιβάλλεται το μεγαλύτερο πρόστιμο συνολικά, αλλά περιλαμβάνει και το μεγαλύτερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί σε μία εταιρεία, αυτή στην ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ ύψους 38,49 εκατ. ευρώ. Μέχρι τώρα το μεγαλύτερο πρόστιμο που είχε επιβληθεί ποτέ ήταν στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία ύψους 31,4 εκατ. ευρώ.
Η εν λόγω υπόθεση αποτέλεσε, επίσης, την αιτία για να θεσμοθετηθεί στην Ελλάδα η διαδικασία διευθέτησης οφειλών και αποτελεί τη δεύτερη –μετά την υπόθεση των εταιρειών Hondos– αλλά ουσιαστικά την πρώτη μεγάλη, όπου εφαρμόζεται η πρακτική αυτή. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι λόγω της συμμετοχής τους στη διευθέτηση οφειλών οι εταιρείες δεν τυγχάνουν μόνο του ευεργετήματος του μειωμένου προστίμου, αλλά αίρονται και οι ποινικές ευθύνες. Ο «αυτοκαθαρισμός» από τις ποινικές ευθύνες που επέρχεται με τη συμμετοχή στη διαδικασία διευθέτησης αποτελεί άλλωστε προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς για δημόσιες συμβάσεις. Για τον λόγο αυτό άλλωστε εντάχθηκαν στη διαδικασία ακόμη και εταιρείες οι οποίες βρέθηκαν μεν ένοχες, αλλά δεν τους επιβλήθηκε πρόστιμο λόγω παραγραφής. Το τελευταίο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της υπόθεσης είναι ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της η ελληνική Ε.Α. έκανε δεκτά μερικώς αιτήματα αδυναμίας πληρωμής δύο εταιρειών και μείωσε περαιτέρω το πρόστιμό τους.
Το θετικό για το ελληνικό Δημόσιο, πέρα από το γεγονός ότι αποκαλύφθηκαν παράνομες πρακτικές και επιβλήθηκαν κυρώσεις, είναι ότι επειδή οι παραβάσεις διαπιστώθηκαν από τις ελληνικές αρχές οι Βρυξέλλες δεν θα προχωρήσουν σε περικοπή κονδυλίων.
Σε ανακοίνωσή της η ΕΛΛΑΚΤΩΡ χαρακτηρίζει άδικη την απόφαση για την ΑΚΤΩΡ. Η J & P Αβαξ και η ΤΕΡΝΑ Α.Ε. αναφέρουν σε ανακοινώσεις τους ότι συμμετείχαν στη διευθέτηση οφειλών για να μην παραταθεί η νομική και οικονομική αβεβαιότητα στην εταιρεία, ενώ η δεύτερη προσθέτει ότι «το κλείσιμο της συγκεκριμένης υπόθεσης είναι προς το συμφέρον και της ίδιας της χώρας».
