Του Χρίστου Αλεξόπουλου
Η σύγχρονη πραγματικότητα σε συνδυασμό με την κατεύθυνση της δυναμικής, που αναπτύσσει, αναδεικνύει πολλά ζωτικής σημασίας ερωτήματα, ως προς τις επιπτώσεις της στο μέλλον και τον ρόλο της πολιτικής σε αυτή την πορεία.
Μερικά από τα πολλά παραδείγματα τόσο σε εθνικό όσο και σε υπερεθνικό επίπεδο, που οδηγούν στην εξαγωγή γενικεύσιμων συμπερασμάτων, είναι πολύ χαρακτηριστικά όχι μόνο για την κατεύθυνση της διαχείρισης της πραγματικότητας από τα διάφορα κοινωνικά συστήματα αλλά και για την αξιολόγηση του ρόλου της πολιτικής στην διαμόρφωση των ποιοτικών στοιχείων των κοινωνιών του μέλλοντος.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (World Health Organisation) το 95% των εμβολίων κατά του κορωνοϊού (Covid-19) έχουν δεσμευθεί για 10 χώρες (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Κίνα, Ρωσία, Ισραήλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία, Καναδά).
Είναι εμφανές, ότι και σε παγκόσμιο επίπεδο η αλληλεγγύη συνδέεται άμεσα με την ύπαρξη και προώθηση εθνικών συμφερόντων και όχι με τον προσανατολισμό σε ένα σύστημα κοινωνικών αξιών, που υπηρετεί την βιωσιμότητα της ανθρώπινης οντότητας σε πλανητικό επίπεδο.
Είναι επίσης λυπηρό με πολύ αρνητικές προεκτάσεις φαινόμενο ο τρόπος αξιοποίησης των δυνατοτήτων της τεχνολογίας και ιδιαιτέρως της ψηφιακής, ο οποίος δείχνει, ότι η ατομική ελευθερία και τα προσωπικά δεδομένα του πολίτη έχουν μόνο επικοινωνιακό βάρος και ανάλογη «αξία».
Οι κυβερνήσεις της Ολλανδίας και του Καναδά σε συνεργασία με αεροπορικές εταιρείες και αεροδρόμια συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Known Traveller Digital Identity» (Ψηφιακή ταυτότητα για γνωστούς ταξιδιώτες, KTDI), το οποίο στοχεύει στην πραγματοποίηση των μετακινήσεων των πολιτών χωρίς διαβατήρια και στην υποκατάσταση των παραδοσιακών ελέγχων με την ψηφιακή αποτύπωση και τον αντίστοιχο έλεγχο του προσώπου τους με ταυτόχρονη πρόσβαση σε πληροφορίες για προσωπικά δεδομένα, τα οποία βέβαια θα έχουν συλλεχθεί από τα κράτη, που συμμετέχουν σε αυτό το πρόγραμμα.
Από το ερχόμενο καλοκαίρι (το 2021) θα μετακινηθούν 10.000 Καναδοί και Ολλανδοί ταξιδιώτες από τα αεροδρόμια Amsterdam Schiphol, Toronto Pearson και Montreal Trudeau για να δοκιμασθεί στην πράξη η λειτουργικότητα αυτού του προγράμματος.
Πρέπει δε να σημειωθεί, ότι με την οπτική του προγράμματος KTDI συμπορεύονται η Interpol, η Αμερικανική υπηρεσία εθνικής ασφάλειας και η Βρετανική National Crime Agency (Zeit online, «Digitale Identität-können Sie die bald vergessen?», 14.1.2021).
Στην Ελλάδα στις 14.1.2021 πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις φοιτητών στην Αθήνα, στην Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα κατά της δημιουργίας ειδικού αστυνομικού σώματος για την αποφυγή παράνομων δραστηριοτήτων στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Εκτός από τις διαδικασίες εισόδου και εξόδου στα ΑΕΙ εγκαθίσταται σύστημα με κάμερες και ζώνες επιτήρησης και κέντρο λήψης σημάτων σε όλα τα ΑΕΙ συνδεδεμένο με την ΕΛ.ΑΣ.
Δημιουργείται σώμα φύλαξης, που θα υπάγεται στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και θα στελεχώνεται από αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ και ειδικούς φρουρούς. Επίσης θα προσληφθούν 1.000 αστυνομικοί (tanea online, «7 ανατροπές στην ανώτατη εκπαίδευση – οι αλλαγές που έρχονται», 15.1.2021).
Εκείνο, που δεν γίνεται από το πολιτικό σύστημα, είναι η αναζήτηση των αιτίων των παράνομων δραστηριοτήτων στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, όπως είναι η διακίνηση ναρκωτικών ή οι καταλήψεις και η αντιμετώπιση τους στο κοινωνικό πεδίο, στο οποίο «εκτρέφονται», όταν δεν λειτουργεί ένα σύστημα κοινωνικών αξιών και πολιτική οπτική, που υπηρετούν ανθρώπινες και όχι καταναλωτικές ανάγκες μαζοποιημένων κοινωνιών, ενώ ταυτοχρόνως προωθούν την κοινωνική συνοχή και τον δημοκρατικό διάλογο.
Επίσης προς την ίδια κατεύθυνση, της μη διερεύνησης και αντιμετώπισης των κοινωνικών αιτίων κινείται και η διαχείριση του απαράδεκτου και λυπηρού ξυλοδαρμού ενός σταθμάρχη του Μετρό από δύο ανήλικους 15 και 17 ετών, επειδή τους συνέστησε να φορέσουν μάσκες.
Σίγουρα είναι τραγικό το συμβάν. Όμως εάν δεν αντιμετωπισθούν τα γενεσιουργά αίτια, τα οποία έχουν σχέση με το μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης και τις αξίες, που το διέπουν, η οπτική της καταστολής δεν θα επιφέρει κοινωνικών διαστάσεων αλλαγή συμπεριφοράς και στάσης στο ατομικό πεδίο.
Ούτε θα συμβάλλουν στην ριζική αντιμετώπιση αυτής της ποιότητας προβλημάτων οι αυστηρότερες ποινές για τις βιαιοπραγίες σε βάρος πολιτών κατά την διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων τους, όπως προανήγγειλε ο Υπουργός Δικαιοσύνης.
Η λειτουργική πολιτική διαχείριση της δυναμικής, που δρομολογεί η πραγματικότητα, προϋποθέτει διαφορετικό προσανατολισμό και οπτική από το πολιτικό σύστημα.
Είναι ζωτικής σημασίας ανάγκη να κατανοηθεί και να γίνει βασικό σημείο προσανατολισμού, ότι η πολιτική είναι εργαλείο και όχι ο άνθρωπος. Αυτό σημαίνει, ότι η πολιτική επικοινωνία και γενικότερα ο δημόσιος διάλογος στοχεύουν στην ενεργοποίηση του ορθολογισμού και στην οικοδόμηση ισχυρών κοινωνικών κινημάτων με θεσμικό ρόλο, ώστε να συνειδητοποιείται και να αναλαμβάνεται η κοινωνική ευθύνη τόσο από το πολιτικό σύστημα όσο και από τους πολίτες.
Αυτός ο προσανατολισμός θα συμβάλλει στην σύνδεση της πολιτικής με το ανθρώπινο και το κοινωνικό συμφέρον στην δυναμική προβολή τους στο μέλλον, ενώ παράλληλα θα λειτουργήσει θετικά για την συρρίκνωση της μονοδιάστατης λογικής του ατομικού συμφέροντος, που στηρίζεται στον ανταγωνισμό και στην διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Ταυτοχρόνως θα καλλιεργηθεί και η οπτική της ενσυναίσθησης, ώστε οι πολίτες να είναι σε θέση να κατανοούν τους συμπολίτες τους και την ζωτικής σημασίας ανάγκη για την συρρίκνωση των ανισοτήτων και την οικοδόμηση κοινωνικής συνοχής.
Επίσης οι πολιτικές αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται σε λειτουργικό χρόνο και να στηρίζονται σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, στο πλαίσιο του οποίου η ευημερία δεν εξαντλείται στα όρια του βιολογικού χρόνου μιας ή δύο γενεών.
Παράλληλα επιβάλλεται ο συνυπολογισμός των επιπτώσεων των πολιτικών επιλογών και αποφάσεων στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης οντότητας και στο αξιακό πλαίσιο της κοινωνικής λειτουργίας, ώστε να διασφαλίζονται λειτουργικές συνθήκες στην βίωση της πραγματικότητας από τους πολίτες ως ατόμων και ως μελών μιας κοινότητας, η οποία υπερβαίνει τα εθνικά όρια και έχει πλανητικές διαστάσεις.
Στην σύγχρονη εποχή η αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση των κοινωνιών οριοθετούν την ποιότητα των συνθηκών ζωής και τον βαθμό ευημερίας σε πλανητικό επίπεδο. Αυτό επιβάλλει την πρόσδωση παγκοσμίων διαστάσεων λειτουργίας στην πολιτική διαχείριση της πραγματικότητας και την διαμόρφωση ανάλογης εμβέλειας συστήματος πλανητικής διακυβέρνησης, το οποίο στοχεύει στην προώθηση και πραγμάτωση της παγκόσμιας ευημερίας. Ειδάλλως οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, οι κοινωνικές αναταράξεις και οι περιφερειακές συγκρούσεις θα ευδοκιμούν σε όλο το εύρος της παγκόσμιας κοινότητας.
Τέλος είναι βασική προϋπόθεση για μια βιώσιμη και ενσυνείδητη πορεία προς το μέλλον η απαλλαγή από την λογική της κοινωνίας του θεάματος ως εργαλείου για την αναζήτηση νοήματος από τους πολίτες, η οποία τους καθιστά ευάλωτους στην χειραγώγηση και ταυτοχρόνως τους απομακρύνει από την ουσιαστική ανάληψη της δημοκρατικής ευθύνης, που τους αναλογεί.
Η δυναμική της εξέλιξης στην προοπτική του χρόνου θα γίνεται όλο και πιο σύνθετη και ο σχεδιασμός και η διαχείριση της θα μπορεί να στηριχθεί σε πολίτες, οι οποίοι πληρούν τις νοητικές και αξιακές προϋποθέσεις για την διεκπεραίωση των ρόλων τους ως ατομικών και συλλογικών υποκειμένων.
Το θέμα είναι, οι αναγκαίες αλλαγές στον προσανατολισμό του πολιτικού συστήματος και η αξιολόγηση του ρόλου της πολιτικής στην διαμόρφωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των κοινωνιών του μέλλοντος να γίνουν σε λειτουργικό χρόνο.
Η πραγματικότητα εξελίσσεται με μεγάλη ταχύτητα και μετασχηματίζεται συνεχώς με αποτέλεσμα να δημιουργείται μεγάλη ρευστότητα, η οποία θα γίνεται όλο και πιο δύσκολα διαχειρίσιμη στο μέλλον, εάν δεν αναπτυχθεί ανάλογη δυναμική στην πολιτική λειτουργία με σημείο αναφοράς το ανθρώπινο και το κοινωνικό συμφέρον σε πλανητικό επίπεδο.
Πηγή: metarithmisi.gr
