Του Θανάση Φροντιστή
Ως καθηγητή στη Σχολή Σκηνοθεσίας του Εθνικού Θεάτρου, την οποία έχει ο ίδιος δημιουργήσει, οι μαθητές του τον κατηγόρησαν για «αυταρχική συμπεριφορά». Στην επιστολή παραίτησής του, στην οποία περισσεύουν η γενναιότητα και το ήθος, ο γνωστός σκηνοθέτης και πρώην Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου ζητάει συγγνώμη από τις μαθήτριες και τους μαθητές του. Να τι γράφει στην επιστολή του:
«Ζητώ συγγνώμη αν τυχόν πλήγωσα κάποιες ή κάποιους από σας – η όποια αυστηρότητά μου δεν έκρυβε τίποτα περισσότερο από έγνοια και αγωνία, ώστε να αποκτήσετε τα απαραίτητα εφόδια για τη μελλοντική σας πορεία…»
Ο λόγος που προκάλεσε την παραίτηση του Στάθη Λιβαθινού, δηλ. «η αυταρχική συμπεριφορά», με γύρισε μερικές δεκαετίες πίσω στη δική μου ζωή. Όταν έπαιζα ρόλους στις παραστάσεις του Δημοτικού Σχολείου του χωριού μου και όταν σκηνοθετούσα παραστάσεις στο Γυμνάσιο….
Στα γυμνασιακά μου αλλά και τα φοιτητικά μου χρόνια, σχεδόν όλοι οι Καθηγητές μας ήταν αυταρχικοί, μέχρι που σήκωναν και χέρι μερικοί. Όσοι δεν ήταν αυταρχικοί αλλά ήθελαν να είναι ευχάριστοι στους σκληρούς πάντα μαθητές/ φοιτητές, που ήθελαν να ανδρωθούν στην εφηβική τους ηλικία, κατέληγαν να γίνονται περίγελως των μαθητών. Ορισμένοι από αυτούς τους τελευταίους, ήταν άριστοι στο αντικείμενο διδασκαλίας τους. Κι όμως, οι μαθητές θυμούνται πάντα με συμπάθεια τους αυταρχικούς Καθηγητές. Εγώ, πάντως, αυτούς θυμάμαι πιο πολύ με σεβασμό. Γιατί, μετά τα θρανία, συνειδητοποιούμε αυτό που έγραψε στους μαθητές του ο Στάθης Λιβαθινός, ότι δηλ. εκείνη η σκληρότητα ήταν από έγνοια και αγωνία ώστε να αποκτήσουμε τα απαραίτητα εφόδια για τη ζωή…Πιστεύω, ότι ο Στάθης Λιβαθινός είναι ένας μεγάλος Σκηνοθέτης κι αυτό, παρόλο που δεν ήμουνα ανάμεσα σε εκείνους που χειροκρότησαν την Αντιγόνη του στην Επίδαυρο, το 2016.
Αθήνα, μέσα της δεκαετίας του ’50. Δύσκολοι καιροί για έναν φτωχό επαρχιώτη νέο που θέλει να σπουδάσει στην Αθήνα. Βρήκα όμως, μετά από δυσκολίες , μια νυχτερινή δουλειά, που μου έδωσε τη δυνατότητα και να σπουδάζω την ημέρα. Στην Ανωτάτη Εμπορική, τότε. Η λατρεία μου για το θέατρο βρήκε επιτέλους διέξοδο. Αρκετά τα θέατρα τότε. Στην κορυφή τους όμως, το Εθνικό. Σ’ αυτό, μια φορά κάθε εβδομάδα, έβλεπα καταπληκτικές παραστάσεις και το καλοκαίρι, στην Επίδαυρο ή στο Ηρώδειο, έβλεπα το αγαπημένο μου είδος: Αρχαία Τραγωδία και Κωμωδία. Δεν είναι τυχαίο, ότι ένα από τα τρία θεατρικά μου έργα, που έχουν ανέβει και στη σκηνή, είναι η Τραγωδία για το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, η ΚΟΡΗ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ. Στα χνάρια της τραγωδίας του Αισχύλου «Οι Πέρσες».
Τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, κυρίαρχη μορφή στο Εθνικό ήταν ο Αλέξης Μινωτής. Κατά τη γνώμη μου, Μέγας Ηθοποιός και Μέγας Σκηνοθέτης. Μετά από εκείνον, εγώ δεν είδα ξανά τον μεγαλειώδη ρόλο ζωής του «Οιδίπους Τύραννος». Ορισμένοι τον είχαν κατηγορήσει ως εξαιρετικά αυταρχικό. Ορισμένοι άλλοι όμως είχαν δηλώσει ότι «έμαθαν πολλά απ’ αυτόν». Οι μαθητές του Στάθη Λιβαθινού αποφάσισαν ότι ήταν αυταρχικός. Και εκείνος, από ευαισθησία και ευθύνη, παραιτήθηκε. Προσωπικά, ως άνθρωπος που κάτι σκαμπάζω από θέατρο, θα περίμενα έστω έναν μαθητή ή όλοι μαζί να βγουν και να πουν: «Αυταρχικός. Ναι. Όμως μάθαμε πολλά απ’ αυτόν». Το ίδιο δεν βγήκε κανένας να πει και για έναν άλλο σημαντικό θεατράνθρωπο, τον Γιώργο Κιμούλη, που κι εκείνος κατηγορήθηκε για αυταρχισμό. Είναι φαίνεται η μόδα της εποχής, όλοι, δίκαιοι και άδικοι, να ρίχνονται στο λάκκο των λεόντων. Κρίμα!
