Οι καθοριστικές παρεμβάσεις από Αμερικανούς και Ζοζέπ Μπορέλ το βράδυ της Τετάρτης ήταν μεν καταλυτικές προκειμένου να μην καταρρεύσει η διαδικασία της άτυπης πενταμερούς, βοήθησαν ώστε τη δεδομένη στιγμή να μην προχωρήσει περαιτέρω η τουρκική απαίτηση στα θέματα της κυριαρχίας και της λύσης δύο κρατών, αλλά δεν έχουν αποτρέψει τον κίνδυνο. Θα χρειαστεί πάρα πολύ τρέξιμο για να πετύχει η Λευκωσία να θέσει εκτός των συζητήσεων για το Κυπριακό τις απαιτήσεις των Τούρκων.
Η τουρκική πλευρά, κρίνοντας εκ των υστέρων, είχε έναν συγκεκριμένο στόχο πηγαίνοντας στη Γενεύη: Να βάλει μπροστά στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ένα χαρτί με τις απαιτήσεις της στο Κυπριακό. Γι’ αυτό και ο Ερσίν Τατάρ αφού έκανε την τοποθέτησή του κατά την έναρξη της πενταμερούς, φρόντισε να έχει μαζί του αντίγραφα για να τα μοιράσει σε όλους τους παρευρισκόμενους, ώστε να έχουν την εικόνα της κατάθεσης των θέσεών του.
Σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις που έκανε η Λευκωσία, είτε για ελιγμούς είτε για αιφνιδιασμό με άλλη πρόταση, Ερσίν Τατάρ και Μεβλούτ Τσαβούσογλου πήγαν απευθείας, χωρίς να ελίσσονται, προς συγκεκριμένη κατεύθυνση. Να θέσουν μπροστά στον ΓΓ ΟΗΕ την απαίτηση για χωριστή κυριαρχία των Τουρκοκυπρίων και λύση δύο κρατών. Και επειδή δεν είχαν την ψευδαίσθηση ότι θα περνούσε αυτό που ήθελαν, η επόμενη τους κίνηση είναι να μπλοκάρουν τη διαδικασία. Πλέον η στρατηγική της τουρκικής πλευράς θα είναι: είτε αποδοχή της κυριαρχίας, είτε συνέχιση του αδιεξόδου. Γνωρίζοντας ότι η επίρριψη ευθυνών, τουλάχιστον μέσω ΟΗΕ, δεν θα γίνει ποτέ.
Είναι γεγονός ότι μετά τα τηλεφωνήματα του Νίκου Χριστοδουλίδη προς τους τέσσερις από τους πέντε του Συμβουλίου Ασφαλείας (η Βρετανία ήταν μέρος της διαδικασίας) υπήρξαν συγκεκριμένες κινήσεις προς την πλευρά του ΓΓ ΟΗΕ και την Τουρκία. Μίλησε με ΗΠΑ, Γαλλία, Ρωσία και Κίνα καθώς και με τον Ζοζέπ Μπορέλ. Η πρώτη κίνηση όλων ήταν να διαμηνύσουν δημόσια πως η μόνη αποδεκτή λύση του Κυπριακού είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.
Οι Αμερικανοί αλλά και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προχώρησαν σε παρεμβάσεις τους προς την πλευρά της Τουρκίας με συγκεκριμένα μηνύματα. Ιδιαίτερα έντονος ο Ζοζέπ Μπορέλ στο μήνυμά του προς τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου με το οποίο, μεταξύ άλλων τον προειδοποιούσε για τις παρενέργειες που θα έχει για την ίδια την Τουρκία σ’ ό,τι αφορά τις επικείμενες αποφάσεις της ΕΕ. Στην απάντησή του ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έδειξε να είναι ενοχλημένος από τις επισημάνσεις Μπορέλ. Η αμερικανική πλευρά κινήθηκε και προς τον ΓΓ ΟΗΕ.
Οι παρεμβάσεις και οι δημόσιες τοποθετήσεις που συνεχίζονται, απέτρεψαν τη δεδομένη στιγμή τον κίνδυνο είτε αποδοχής των τουρκικών απαιτήσεων είτε πλήρους εκτροχιασμού των προσπαθειών στο Κυπριακό. Κινήσεις οι οποίες εκνεύρισαν τους Τούρκους αλλά και έβαλαν κάποια όρια στον Αντόνιο Γκουτέρες.
Το ερώτημα αφορά τη συνέχεια και κατά πόσο οι χώρες αυτές και η ΕΕ θα συνεχίσουν με τον ίδιο ζήλο να λειτουργούν αποτρεπτικά έναντι των τουρκικών απαιτήσεων. Αλλά και ποια θα είναι η αντίδραση όλων αυτών όταν η Τουρκία προχωρήσει (κάτι που όλοι αναμένουν) σε νέες κινήσεις είτε στο Βαρώσι είτε στην κυπριακή αποκλειστική οικονομική ζώνη. Πράξεις τις οποίες η τουρκική πλευρά θα επιχειρήσει να δικαιολογήσει επικαλούμενη το συνεχιζόμενο αδιέξοδο στο Κυπριακό και την άρνηση των Ελληνοκυπρίων να αποδεχθούν τη χωριστή κυριαρχία των Τουρκοκυπρίων.
Η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καθίσταται εκ των πραγμάτων και πάλι κρίσιμη για την Κύπρο. Γι’ αυτό θα χρειαστεί πολύ τρέξιμο το επόμενο διάστημα, προκειμένου να εξηγηθούν επακριβώς οι θέσεις της Λευκωσίας τόσο στο Κυπριακό όσο και στα ευρωτουρκικά, υπό το πρίσμα και του αποτελέσματος στην άτυπη πενταμερή. Σε πρώτη φάση ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, σκοπεύει να κινηθεί στοχευμένα προς εκείνες τις χώρες εταίρους της Κύπρου στην ΕΕ, οι οποίες είναι μεν υποστηρικτικές ή δεν είναι εναντίον, αλλά στις συνόδους κρατούν σιωπηρή στάση.
Βεβαίως το τρέξιμο θα συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, αφού στην καλύτερη των περιπτώσεων η σύγκληση μιας άτυπης πενταμερούς δεν θα πρέπει να αναμένεται πριν τον ερχόμενο Σεπτέμβρη. Άρα το 2-3 μήνες που είπε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών αποτελούσε περισσότερο το χρονικό πλαίσιο που έχουν τα μέρη ώστε να δουλέψουν με την προσωπική του απεσταλμένη για να δοθεί η δυνατότητα επανάληψης της άτυπης πενταμερούς με καλύτερους οιωνούς την επόμενη φορά.
Η Τζέιν Χολ Λουτ παραμένει στη θέση της ως ειδική απεσταλμένη του ΓΓ ΟΗΕ και σύντομα αναμένεται να προγραμματίσει τον νέο κύκλο ταξιδιών της προς τα εμπλεκόμενα μέρη. Έχοντας ήδη ζήσει την πρώτη εμπειρία του πώς τα μέρη στο Κυπριακό συμπεριφέρονται όταν βρεθούν στο ίδιο τραπέζι για να συζητήσουν ή να διαπραγματευτούν.
Δύσκολη μάχη εντός ΣΑ ΟΗΕ
Ο Αντόνιο Γκουτέρες θα ετοιμάσει και θα παραδώσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας δύο εκθέσεις που αφορούν την Κύπρο. Η μια έκθεση είναι αυτή που αφορά την ανανέωση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών. Η δεύτερη έκθεση θα αφορά τις Καλές Υπηρεσίες του στο Κυπριακό.
Σ’ αυτή τη δεύτερη του έκθεση για το Κυπριακό, θα καταγράψει τα όσα είχαν συμβεί τον Απρίλη στη Γενεύη και ποιο είναι το αποτέλεσμα. Καταγραφή των όσων είχαν συμβεί σημαίνει και αναφορά στις τοποθετήσεις των εμπλεκομένων μερών κυρίως των δύο κοινοτήτων. Ορατό το ενδεχόμενο ο ΓΓ ΟΗΕ να συμπεριλάβει, έστω και μέσα στο πλαίσιο της περιγραφής γεγονότων, αναφορά στην τουρκική πρόταση για αναγνώριση χωριστής κυριαρχίας.
Ως γνωστό η πρόταση Τατάρ απαιτούσε από τον ΓΓ ΟΗΕ να απευθυνθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας και να ζητήσει, ουσιαστικά, κατάργηση όλων των προηγούμενων αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο και υιοθέτηση ενός νέου ψηφίσματος με το οποίο να αναγνωρίζεται χωριστή κυριαρχία στο καθεστώς των κατεχομένων.
Η Λευκωσία θα χρειαστεί να δώσει μια δύσκολη μάχη εντός του ΣΑ ΟΗΕ προκειμένου να αποφευχθούν αναφορές οι οποίες θα κλειδώσουν το Κυπριακό πάνω σε μια άλλη βάση, και με τη σφραγίδα του διεθνούς οργανισμού.
Εκτός επιστολής προς ΓΓ η… κυριαρχία
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε ανακοινώσει την Πέμπτη, με το πέρας της άτυπης διάσκεψης, ότι προτίθεται σύντομα να στείλει επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Επιστολή στην οποία θα απαντά σε πολλά από τα όσα λέχθηκαν στη διάρκεια των συναντήσεων στη Γενεύη.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα θα απαντά στους περισσότερους ισχυρισμούς που αναπτύχθηκαν από τουρκικής πλευράς στη διάρκεια της πενταμερούς. Κυρίως θα απαντά σε ζητήματα που αναδείχθηκαν από τον Ερσίν Τατάρ που αφορούν τις σχέσεις των δύο κοινοτήτων και γεγονότα ου παρελθόντος.
Η πρόταση με την οποία ο Ερσίν Τατάρ απαιτούσε αναγνώριση κυριαρχίας, φαίνεται πως θα μείνει εκτός επιστολής. Κι αυτό γιατί εάν στην επιστολή του ο ΠτΔ τοποθετηθεί, κάνοντας ονοματική αναφορά στην τουρκική απαίτηση, ουσιαστικά μπαίνει στη λογική της συζήτησης του θέματος. Κι αυτό είναι το τελευταίο που θέλει να πράξει η Λευκωσία, δηλαδή να δώσει πάτημα στην τουρκική πλευρά να αρχίσει να συζητείται η τουρκική πρόταση για αναγνώριση χωριστής κυριαρχίας.
Στόχος της Λευκωσίας είναι να αποφύγει με κάθε τρόπο κινήσεις ή ενέργειες που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν είτε από την τουρκική είτε οποιανδήποτε άλλη πλευρά ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά συζητά το θέμα της κυριαρχίας.
Κλειδί θα αποτελέσουν οι επόμενες επισκέψεις της Τζέιν Χολ Λουτ και το πώς η ίδια θα επιχειρήσει να διαχειριστεί το όλο θέμα. Εάν δηλαδή θα μπει στη λογική της συζήτησης του θέματος ή όχι. Πάντως, ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών κατά τις συζητήσεις που έγιναν στη Γενεύη δεν φρόντισε να καθαρίσει το τραπέζι από την τουρκική πρόταση, αλλά αντίθετα έδωσε το δικαίωμα σε Τατάρ και Τσαβούσογλου να την κρατάνε εκεί, ακόμα κι αν χρειαστεί να περιμένουν προς το τέλος των συζητήσεων.
Πηγή : philenews.com
