Ανθεκτικές υποδομές κράτους και ανάπτυξη… Της Μαριέττας Γιαννάκου

269

Της Μαριέττας Γιαννάκου*

Τα βασικά γεγονότα της τελευταίας διετίας –εθνική ασφάλεια, πανδημία και φυσικές καταστροφές– μας υποδεικνύουν ότι η βιωσιμότητα του κράτους είναι συνάρτηση της ανθεκτικότητας των υποδομών. Οι Ενοπλες Δυνάμεις ανταποκρίθηκαν επαξίως στον ρόλο τους και ένα νέο πρόγραμμα εξοπλισμών θα τις ενισχύσει επιχειρησιακά έναντι νέων προκλήσεων. Το σύστημα δημόσιας υγείας και το υγειονομικό προσωπικό αντιμετώπισαν με επάρκεια τη μεγαλύτερη κρίση δημόσιας υγείας κατά τον τελευταίο αιώνα.

Η ενίσχυση με νέες υποδομές υγείας και ένα καλύτερο σύστημα διαχείρισης θα επιφέρουν σημαντικές βελτιώσεις. Οι φυσικές καταστροφές με τη μορφή megafires ή πλημμυρικών φαινομένων καταδεικνύουν την ανάγκη επανασχεδιασμού των σχεδίων αντιμετώπισης, αλλά και διαφοροποίησης των διαθέσιμων μέσων. Τα παραπάνω έχουν ένα αυτονόητο κόστος για την οικονομία. Στην περίπτωση της χώρας μας έρχονται να επιδεινώσουν μια οικονομία καθημαγμένη από την κρίση χρέους και την ύφεση.

Η επάνοδος σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης είναι μονόδρομος και αυτοσκοπός, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του δημόσιου χρέους και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων τα οποία προέκυψαν. Επιπλέον χρειάζεται να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος για να χρηματοδοτηθεί η αποκατάσταση και ενίσχυση των υποδομών, οι οποίες δοκιμάστηκαν ή καταστράφηκαν τα τελευταία έτη.

Το τρέχον οικονομικό έτος φαίνεται ότι θα επιτύχουμε ισχυρή ανάπτυξη έως 4,5-5% ΑΕΠ. Σημαντική θα είναι η συμβολή του τουρισμού, ενός κλάδου που εμφάνισε απρόσμενα θετική έκπληξη το καλοκαίρι και φαίνεται ότι θα προσεγγίσει σε σημαντικό βαθμό τα έσοδα της χρονιάς-ρεκόρ 2019. Η κατανάλωση επίσης κινείται ικανοποιητικά, ενώ ένας άλλος κλάδος ο οποίος υπέστη μεγάλες απώλειες, η οικοδομή, φαίνεται ότι ανακάμπτει.

Στην προσπάθεια αυτή διαθέτουμε ορισμένα πολύ ισχυρά όπλα. Πρόκειται για την ισχυρή χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, η οποία είναι εξασφαλισμένη για τα επόμενα χρόνια. Τα εργαλεία αυτά ταυτίζονται με ένα πολύτιμο σχέδιο δράσης, το οποίο καθοδηγεί την εθνική πολιτική σύμφωνα με τις εμβληματικές προτεραιότητες της Ε.Ε. για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, την καινοτομία και τη μακροοικονομική σταθερότητα, την άρση των δια-περιφερειακών ανισοτήτων και την κοινωνική συνοχή.

Είναι ευτυχής η συγκυρία, γιατί η οικονομική κρίση μάς έκανε όλους σοφότερους και μετριοπαθέστερους. Κατανοήσαμε ότι η επίκληση «μαγικών ράβδων» είναι παραπλανητική, ενώ η λογική των ακροτήτων εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Αποδεχόμεθα ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση αποτελεί το ασφαλές πλαίσιο για τη θεραπεία των χρόνιων υστερήσεων και ότι οι δαπάνες του κράτους δεν είναι αντικείμενο πλειοδοσίας, αλλά συστηματικού ελέγχου και εξορθολογισμού, προκειμένου να εξοικονομηθούν πόροι για υποδομές και καλύτερες υπηρεσίες για τους φορολογούμενους πολίτες.

Κατά συνέπεια, δεν χρειάζεται κάποιος να ανακαλύψει ξανά τον τροχό. Χρειάζεται, όμως, συστηματική προσπάθεια σε επίπεδο κυβέρνησης, δημόσιας διοίκησης και υπεύθυνος έλεγχος από την αντιπολίτευση. Η επιτυχία της σημερινής κυβέρνησης θα εξασφαλίσει καλύτερες προοπτικές για όσους διεκδικήσουν την εξουσία στο μέλλον. Βρισκόμαστε όλοι στο ίδιο καράβι άλλωστε.

Εν τέλει θέλω να επισημάνω τρία σημεία.

Πρώτον, η έμφαση στα μεγάλα έργα δεν πρέπει να σημαίνει ότι αποδέκτες της χρηματοδότησης θα είναι μόνον οι μεγάλες επιχειρήσεις. Η ελληνική οικονομία πάντοτε διατηρεί μια βάση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ενώ θα πρέπει να αναδείξουμε και μια νέα γενεά επιχειρηματιών από τις νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις.

Δεύτερον, πρέπει να επενδύσουμε στη νέα γενεά. Παράλληλα με τις απώλειες λόγω του brain drain, οι γεννημένοι μετά το 2000 αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και τους μισθολογικούς πόρους που θα τους επιτρέψουν να ξεκινήσουν τη ζωή τους. Με έναν συνδυασμό πολιτικών για την απασχόληση και την εκπαίδευση, πρέπει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για να δώσουμε αυτοπεποίθηση στους νέους, να τους ενσωματώσουμε κοινωνικά και πολιτικά, ώστε να πρωτοστατήσουν στις επόμενες δεκαετίες υπέρ της βιωσιμότητας του κράτους.

Τρίτον, πρέπει να αποκατασταθεί η κοινωνική συνοχή. Η κρίση διηύρυνε τις κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες οι οποίες προϋπήρχαν, παρά τις δεκαετίες ανάπτυξης. Ιδιαίτερα για τις ευάλωτες ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, οι μονογονεϊκές οικογένειες ή όσοι βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας, πρέπει να εξασφαλιστούν η ισότιμη πρόσβαση στις απαραίτητες υπηρεσίες πρόνοιας, αλλά και τα κίνητρα για να βελτιώσουν αποφασιστικά την προσωπική τους κατάσταση.

*Βουλευτής Επικρατείας Ν.Δ., αντιπρόεδρος Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης ΝΑΤΟ

Πηγή: efsyn.gr