Του Ανδρέα Δρυμιώτη*
Την Πέμπτη 21 Οκτωβρίου, ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε την πρόθεσή του να διεκδικήσει την προεδρία του ΚΙΝΑΛ. Από εκείνη την ημέρα η αρθρογραφία ασχολείται με το θέμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα «ΝΕΑ» της 23ης Οκτωβρίου υπάρχουν 15 σχετικά άρθρα! Η κοινή συνισταμένη όλων των αρθρογράφων είναι ότι ο ΓΑΠ επιδιώκει «να δικαιωθεί» γιατί θεωρεί ότι αδικήθηκε από τα γεγονότα. Πουθενά όμως δεν βρήκα ποια και πώς θα είναι «η δικαίωσή του».
Ελάτε να αναλύσουμε τα πιθανά ενδεχόμενα, ακολουθώντας την «what if» μεθοδολογία. Ας ξαναθυμηθούμε περιληπτικά τα γεγονότα, ώστε να θεμελιώσουμε την επιχειρηματολογία:
– 4/10/2009: Ο ΓΑΠ, αφού υπόσχεται ότι «λεφτά υπάρχουν», κερδίζει πανηγυρικά τις εκλογές με 43,92% και 160 έδρες. Υπόσχεται να μοιράσει αμέσως 2 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά τελικά μοιράζει μόνο το ένα, παρά το γεγονός ότι ο απερχόμενος Κώστας Καραμανλής έχει προειδοποιήσει ότι η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας δεν είναι καθόλου καλή. Ετσι χάνεται πολύτιμος χρόνος (εφτά μήνες) και φθάνουμε στον Απρίλιο του 2010, όταν πλέον η Ελλάδα δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές και προσφεύγει στην Ε.Ε., χωρίς χρόνο και χωρίς καμία διαπραγματευτική ισχύ. Αυτό ήταν ένα πολύ μεγάλο λάθος.
– 23/4/2010: O ΓΑΠ από το Καστελλόριζο, ανακοινώνει την προσφυγή μας στον μηχανισμό στήριξης Ε.Ε. – ΔΝΤ και από τότε αρχίζει η περιπέτεια της Ελλάδας.
– 31/10/2011: Ο ΓΑΠ προτείνει στην Ε.Ε. τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι στο ευρώ και γίνεται ο κακός χαμός στη Νίκαια που οδηγεί στην παραίτησή του από την πρωθυπουργία.
Στο σημείο αυτό θα σας κάνω μια αποκάλυψη. Η ιδέα για το δημοψήφισμα σφηνώθηκε στο κεφάλι του ΓΑΠ, στην Ανοικτή Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ τον Μάιο του 2010, όταν ο τότε πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, στην ομιλία του είπε περίπου (σημ. γράφω από μνήμης) τα εξής: Η κυβέρνηση έχει ανάγκη από επαναβεβαίωση, αλλά όχι με εκλογές. Αμέσως μετά ο ΓΑΠ ανέθεσε στον υπουργό Εσωτερικών Χάρη Καστανίδη να διαμορφώσει εκλογικό νόμο για δημοψήφισμα. Στις συζητήσεις που ακολούθησαν, του έστειλα ένα πολύ διακριτικό e-mail (1/8/2011): «Καλό μήνα, Με την ευκαιρία της συζήτησης για το δημοψήφισμα, βρήκα το ακόλουθο γνωμικό το οποίο είναι εξαιρετικά επίκαιρο και είπα να το μοιραστώ μαζί σας: “How far would Moses have gone, if he had taken a poll in Egypt?” Harry S. Truman». Πιστεύω ότι ο υπαινιγμός ήταν πολύ σαφής. Δυστυχώς, το θέμα προχώρησε, ο νόμος ψηφίστηκε στις 5 Οκτωβρίου 2011 και η συνέχεια γνωστή.
Στις εκλογές του 2015, κατέβηκε με δικό του κόμμα, το ΚΙΔΗΣΟ, το οποίο συγκέντρωσε 152.557 ψήφους (2,47%) και δεν μπήκε στη Βουλή. Το 2019 εξελέγη βουλευτής με το ΚΙΝΑΛ.
Αυτή είναι εν συντομία η ιστορία. Η υποψηφιότητά του ειλικρινά με ξεπερνά και ομολογώ ότι προσπάθησα αλλά δεν μπόρεσα να βρω απολύτως τίποτα θετικό για τον ίδιο αλλά και για τον τόπο. Εξηγούμαι. Υπάρχουν μόνο δύο ενδεχόμενα: Να εκλεγεί ή να μην εκλεγεί.
Ξεκινάμε από την αποτυχία, γιατί είναι ευκολότερη η ανάλυση. Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική και ανεπανόρθωτη. Είναι σαν να παίζει τα ρέστα του, έχοντας στο χέρι ένα αμφιβόλου αξίας χαρτί. Θα είναι ο απόλυτος και πλήρης ευτελισμός. Θα σας το περιγράψω περιφραστικά με ένα παράδειγμα. Ολα αυτά τα χρόνια που παρακολουθώ τις εκλογές, έχουν ψηφιστεί 9 διαφορετικοί εκλογικοί νόμοι με σημαντικές διαφορές μεταξύ τους. Ολοι όμως έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό που κανένας δεν διανοήθηκε να αλλάξει. Είναι η διάταξη που λέει ότι οι αρχηγοί κόμματος και πρώην πρωθυπουργοί δεν έχουν ανάγκη από σταυρό. Αυτόματα παίρνουν όλες τις ψήφους του κόμματός τους. Αυτή η διάταξη υπάρχει ακριβώς για να προστατεύσει τους θεσμούς. Φανταστήκατε τι ευτελισμός θα ήταν για κάποιον που διετέλεσε πρωθυπουργός να μην εκλεγεί ούτε βουλευτής; Ή ακόμα για έναν αρχηγό κόμματος να παίρνει λιγότερους σταυρούς από τους βουλευτές του; Ακριβώς για τον λόγο αυτό υπάρχει η διάταξη αυτή ώστε να μην κινδυνεύουν οι πρώην και οι νυν να ταπεινωθούν. Μου είναι λοιπόν πολύ δύσκολο να καταλάβω γιατί ο ΓΑΠ πήρε αυτό το ρίσκο θέτοντας τον εαυτό υπό την κρίση των ψηφοφόρων. Εκτός φυσικά αν είναι απολύτως βέβαιος ότι θα κερδίσει, πράγμα που κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει. Αισίως λοιπόν φθάνουμε στο δεύτερο ενδεχόμενο: Να κερδίσει την προεδρία είτε από τον πρώτο γύρο είτε από τον δεύτερο.
Εστω, λοιπόν, ότι εκλέγεται πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ / ΠΑΣΟΚ ή όπως αλλιώτικα θα το ονομάσει ο ΓΑΠ. Από πού έως πού δικαιώνεται; Πρωθυπουργός διετέλεσε με 43,92% και τώρα θα είναι αρχηγός ενός κόμματος που παλεύει να πάρει διψήφιο ποσοστό στις επόμενες εκλογές. «Από δικαστής, κλητήρας», που λέει και ο σοφός λαός μας. Για να δικαιωθεί θα πρέπει να ξαναγίνει πρωθυπουργός και δη επιτυχημένος πρωθυπουργός. Με τα σημερινά πολιτικά δεδομένα οι πιθανότητες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι μηδενικές.
Μένει μόνο η περίπτωση να φιλοδοξεί να γίνει ρυθμιστικός παράγων σε μια κυβέρνηση συνεργασίας λόγω της απλής αναλογικής. Και πάλι έχουμε δύο ενδεχόμενα. Να πιστεύει ότι θα συνεργαστεί είτε με τη Ν.Δ. είτε με τον Σύριζα. Με τη Ν.Δ. το αποκλείω κατηγορηματικά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το επιτελείο του (βλέπε Θοδωρής Λιβάνιος κ.ά.) ξέρουν πολύ καλά τι επιδιώκουν και θα πάνε αμέσως σε εκλογές με την ενισχυμένη αναλογική για να εξασφαλίσουν αυτοδυναμία και μια δεύτερη τετραετία. Είμαι διατεθειμένος να βάλω στοίχημα από τώρα ότι σε καμία περίπτωση η Ν.Δ. δεν θα επιδιώξει οποιαδήποτε συνεργασία, αλλά θα οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές με ενισχυμένη αναλογική, ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ. Αρα αυτό το ενδεχόμενο δεν βρίσκεται στο τραπέζι.
Μένει, λοιπόν, μόνο η περίπτωση συνεργασίας με τον Σύριζα που εμφανίζεται σαν το πλέον πιθανό ενδεχόμενο, αφού στο διάγγελμά του ο ΓΑΠ χρησιμοποίησε τη φράση «προοδευτική διακυβέρνηση απέναντι στη συντήρηση» που παραπέμπει ευθέως σε συνεργασία με τον Σύριζα. Και στην περίπτωση αυτή φαίνεται ότι δεν έχουν κάνει σωστούς λογαριασμούς. Για να γίνει κυβέρνηση με οριακή πλειοψηφία θα πρέπει τα δύο κόμματα μαζί να συγκεντρώσουν περίπου 45%-46%. Δεδομένου ότι τα δύο αυτά κόμματα είναι συγκοινωνούντα δοχεία ψηφοφόρων, τα οποία στις πρόσφατες εκλογές συγκέντρωσαν συνολικά 39,63%, φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να το πετύχουν. Κάτω από αυτό το ποσοστό χρειάζονται τουλάχιστον άλλο ένα κόμμα από τα ΚΚΕ, ΜέΡΑ25 και Ελληνική Λύση. Με τα σημερινά δεδομένα των δημοσκοπήσεων, στην απλή αναλογική είναι πιθανότερο να χρειαστούν 4 κόμματα για να σχηματίσουν κυβέρνηση, χωρίς φυσικά να λογαριάζουμε τυχόν απώλειες από δυσαρεστημένους βουλευτές σε όλα τα μετέχοντα κόμματα. Πόσο πιθανό σας φαίνεται αυτό;
Στην απίθανη αυτή περίπτωση, ποια θα είναι η «δικαίωση» του ΓΑΠ; Να γίνει δεκανίκι του Τσίπρα συνεργαζόμενος με τον Βαρουφάκη και τον Κουτσούμπα ή τον Βελόπουλο; Αυτό το ενδεχόμενο ανέλυσα την περασμένη Κυριακή στην «ΚτΚ». Ποιος θα είναι ο ρόλος του ΓΑΠ σε αυτή την κυβέρνηση; Πρωθυπουργός; Μάλλον αδύνατον. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης; Υποβάθμιση. Να ενώσουν τα κόμματά τους ώστε να δημιουργήσουν ένα νέο κεντροαριστερό μέτωπο με αρχηγό τον 70άρη ΓΑΠ ή τον 50άρη Τσίπρα; Χλωμό μου φαίνεται. Οπως τον Σεπτέμβριο 2015 έχασαν την ομάδα του Λαφαζάνη, έτσι θα χάσουν και πάλι τη γνήσια αριστερή ομάδα που κανένας δεν γνωρίζει πόσοι ακριβώς είναι. Ανεξάρτητα από όλα αυτά τι έχει να κερδίσει ο ΓΑΠ; Απολύτως τίποτα.
Είναι κρίμα για τον ίδιο. Είναι ένας ευγενής και μορφωμένος άνθρωπος στον οποίο έτυχε η κρίση του χρέους που τον ξεπερνούσε. Δυστυχώς, και οι άνθρωποι που είχε τότε στο περιβάλλον του αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων. Είναι γνωστό ότι ακόμα και το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν» δεν ήταν δικό του αλλά το υιοθέτησε. Πολλοί από τους τότε συνεργάτες του προτίμησαν την καρέκλα και μετακόμισαν στον Σύριζα. Ο ρόλος του στη σημερινή κατάσταση του ΚΙΝΑΛ θα έπρεπε να είναι ενωτικός και πάνω από πρόσωπα.
Κλείνοντας, θα αποτολμήσω μια πρόβλεψη: Αν εκλεγεί πρόεδρος ο ΓΑΠ το ΚΙΝΑΛ θα διασπαστεί. Εύχομαι και ελπίζω να έχω λάθος. Η κάθοδος του ΓΑΠ είναι κλασική περίπτωση lose – lose!
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
Πηγή: kathimerini.gr
