Του Ηλία Καραβόλια
On s’ engage et puis on voit (Θα εμπλακούμε [σε μάχη] και μετά βλέπουμε)
Ναπολέων Βοναπάρτης
Περί του αιώνιου ιδεοψυχαναγκαστικού φλερτ του ελληνικού κράτους με το κακό ενδεχόμενο δεν χρειάζονται πολλές αναλύσεις. Η εκάστοτε επιτελική εξουσία χάνεται μέσα σ ένα οργανωσιακό, πληροφοριακό και εκτελεστικό εγκλεισμό. Στην βάση ενός αορίστου καθήκοντος το κράτος υποδύεται ότι κατέχει την επιχειρησιακή ετοιμότητα και τελικά θα μετακυλίσει τις ευθύνες στο ιεραρχικό του χάος, όντας Λεβιάθαν, ή στους ιδιώτες με τους οποίους συμφώνησε την διαχείριση δημοσίων αγαθών.
Σε καιρούς ομως έντονου Νεοφιλελευθερισμού-καλή ώρα οπως τώρα- η ευθύνη ιδιωτικοποιείται πλήρως για τον ίδιο τον πολίτη : «κακώς δεν βάλατε αλυσίδες, κακώς βγήκατε ενω χιόνισε». Και η εξουσία καταλήγει πάντα στην εύκολη λύση του μή πολιτικού κόστους: « εκκενώσεις στις φωτιές, αργίες στα χιόνια».
Στην νεοελληνική πραγματικότητα, την «συνείδηση ότι είμαστε υποκείμενα στον νόμο»(Allison) δεν την έχει κατ αρχήν το ίδιο το κράτος που επιβάλλει τον νόμο και το κανονιστικό του κύρος ! Καταστατική υποχρεωτική αρχή της εξουσίας είναι να προλαμβάνει, να σχεδιάζει και να θεραπεύει – όχι να αποζημιώνει.
Η παθολογική αναγκαιότητα του πολίτη δεν εξαντλείται μόνο στο αν είναι οι δρόμοι εκχιονισμένοι αλλά αν κάποιοι σχεδίασαν και εκτέλεσαν τον εκχιονισμό. Κινητήρια ιδέα συμμόρφωσης με τις επιταγές του δημοσίου συμφέροντος για τον πολίτη είναι και η ορθολογική θέληση του κράτους για αποτελεσματικότητα.
Το κράτος βλέπει τον εαυτό του διπλά, ανακλαστικά : δεν συμπεριφέρεται ως συλλογικός νους, ως ενιαίος οργανισμός, αλλά ως πολυεπίπεδος τόπος «αυτονόητης» διοίκησης και παρέμβασης, ως φορέας εξουσίας εσωτερικής και εξωτερικής φύσης. Δεν έχει επίγνωση της παρεμβατικής και εκτελεστικής του υπεροπλίας την οποία πληρώνουν οι φορολογούμενοι αδρά.
«Όλες σχεδόν οι κοινωνίες θεσμίσθηκαν περιφράσσοντας το νόημα και την σημασία» γράφει κάπου ο Καστοριάδης. Αυτήν την περίφραξη αγνοεί η ελληνική κοινωνία ακριβώς επειδή η οργανωμένη πολιτεία αγνοεί το νόημα και την σημασία. Γι αυτό, όπως το κράτος υποδύεται ότι υπάρχει στις κρίσιμες στιγμές, έτσι υποδυόμαστε και εμείς ότι το έχουμε ανάγκη ….
