Ayn Rand: Η σημαντικότερη φιλόσοφος του 20ου αιώνα

279

Σαν σήμερα, 2 Φεβρουαρίου, γεννήθηκε η φιλόσοφος, συγγραφέας, μυθιστοριογράφος και σεναριογράφος Ayn Rand, το 1905 στην Αγία Πετρούπολη. Καταγόταν από μία εύπορη ρωσοεβραϊκή οικογένεια και το πραγματικό της όνομα ήταν Αλίσα Ζηνόβιεβνα Ρόζενμπαουμ.

Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, η εξουσία των μπολσεβίκων κατέσχεσε την επιχείρηση του πατέρα της και η οικογένειά της αναγκάστηκε να καταφύγει στην Κριμαία της Ουκρανίας. Στα 16 της η οικογένεια επιστρέφει στην Αγία Πετρούπολη (πλέον Πέτρογκραντ). Γράφτηκε στο πανεπιστήμιο της πόλης όπου φοίτησε στο τμήμα κοινωνικής παιδαγωγικής με ειδίκευση στην Ιστορία. Στο πανεπιστήμιο ήρθε σε επαφή με τα κείμενα του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα. Μελέτησε επίσης εκτενώς τα φιλοσοφικά κείμενα του Φρίντριχ Νίτσε. Γνωρίζει γαλλικά, γερμανικά και ρωσικά και ανακαλύπτει συγγραφείς όπως ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Βίκτωρ Ουγκό, Εντμόν Ροστάν και Φρίντριχ Σίλερ.

Τον Ιανουάριο του 1926 πήρε άδεια για να επισκεφθεί για λίγους μήνες τους συγγενείς της στο Σικάγο των Η.Π.Α. Δε θα επέστρεφε ποτέ στη Ρωσία.

«Αν σε ρωτήσουν στην Αμερική, πες τους πως η Ρωσία είναι ένα τεράστιο νεκροταφείο και πως εμείς αργοπεθαίνουμε».

Αυτό της είπαν να πει για να ενημερωθεί ο κόσμος για την κατάσταση στη Ρωσία και αυτό έκανε.

Εργάστηκε στο Hollywood ως βοηθός σεναριογράφου και έπαιξε σε ρόλο κομπάρσου στο φιλμ του 1927 “The King of Kings”. Εκεί γνώρισε τον ανερχόμενο ηθοποιό Φρανκ ο’ Κόνορ και παντρεύτηκαν στις 15 Απριλίου του 1929.

Το 1936 γράφει το μυθιστόρημα “We the living” και περιγράφει τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στην κομμουνιστική Ρωσία. Το 1943 γράφει το μυθιστόρημα “The Fountainhead” και το 1957 γράφει το μεγαλύτερο έργο της “Atlas Shrugged”, όπου έγινε παγκόσμιο best seller. Ενδιάμεσα, γράφει τη νουβέλα “Anthem”.

Τη δεκαετία του ’40 εμπλέκεται στην πολιτική συμμετέχοντας εθελοντικά στην προεκλογική εκστρατεία του Ρεπουμπλικάνου Wendell Willkie. Υμνεί τον laissez faire καπιταλισμό και τον ατομικισμό και αντιτίθεται στο μεγάλο κράτος, την κολεκτιβισμό και σε όλο το ιδεολογικό κλίμα της εποχής του Roosevelt.

«Αυτός που σας μιλάει για θυσία, μιλάει για αφέντες και σκλάβους. Και σκοπεύει να είναι ο αφέντης»

Απορρίπτει τον αλτρουισμό και δημιουργεί το φιλοσοφικό κίνημα του Αντικειμενισμού (Objectivism). Μέσω του Αντικειμενισμού η Ραντ υποστηρίζει πως:

«Η ιδέα του ανθρώπου ως ηρωικού όντος, με την προσωπική του ευτυχία ως ηθικό σκοπό της ζωής του, με την παραγωγική επιτυχία ως την πιο ευγενή δραστηριότητα και τη λογική ως τη μόνη απόλυτη αξία».

Υποστηρίζει τη λογική ιδιοτέλεια, το λογικό και ηθικό εγωισμό ως την κατευθυντήρια ηθική αρχή. Με έμφαση στα ατομικά δικαιώματα και στο δικαίωμα στην ιδιοκτησία ως θεμελιώδη αρχή,  θεωρούσε τον Καπιταλισμό της ελεύθερης αγοράς ως το μόνο ηθικό κοινωνικό σύστημα αφού ήταν το μόνο σύστημα που βασιζόταν στην προστασία αυτών των δικαιωμάτων. Έχοντας ζήσει τη θηριωδία και την εξαθλίωση του κομμουνιστικού καθεστώτος, ήταν αντίθετη στον κρατισμό, στον οποίο ενέτασσε τη θεοκρατία, την απόλυτη μοναρχία, το ναζισμό, το φασισμό, τον κομμουνισμό, το δημοκρατικό σοσιαλισμό και τη δικτατορία. Η Ραντ πίστευε ότι τα δικαιώματα πρέπει να εφαρμόζονται από μια συνταγματικά περιορισμένη κυβέρνηση.

Αν και οι πολιτικές της απόψεις συχνά κατατάσσονται ως συντηρητικές ή ελευθεριακές, προτιμούσε τον όρο «ριζοσπάστης του καπιταλισμού.»

Η αριστερά την απεχθάνεται για όλους αυτούς τους λόγους. Ο Νόαμ Τσόμσκι έφθασε να την χαρακτηρίσει «διαβολική».

Το μυθιστόρημά της «Ο Άτλας επαναστάτησε» έγινε παγκόσμιο best seller και έχει ψηφιστεί στις Η.Π.Α. ως το βιβλίο με τη μεγαλύτερη επιρροή μετά τη Βίβλο.

Στα δέκα αγαπημένα μυθιστορήματα του 20ου αιώνα, τα τέσσερα είναι δικά της, όπως τα ψήφισαν οι Αμερικανοί. Πολλές κινηματογραφικές και τηλεοπτικές μεταφορές των έργων της, έφεραν ακόμα πιο κοντά τους ανθρώπους στις απόψεις της. Η Αυν Ραντ και το έργο της είναι σύμβολο κάθε ανερχόμενης αστικής τάξης και καπιταλιστικής κοινωνικής μεταστροφής.

«Οι ανώτερες τάξεις είναι απλά το παρελθόν ενός έθνους. Η μεσαία τάξη είναι το μέλλον του».

Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Ομπάμα με την αριστερόστροφη και εμμονική τακτική του προς το μεγάλο κράτος και τον παρεμβατισμό, οι απόψεις της ξαναήρθαν στο προσκήνιο από Φιλελεύθερους και Συντηρητικούς, αφού για αυτό το κράτος είχε μιλήσει η Ραντ στα έργα της και κυρίως στο «Ο Άτλας επαναστάτησε».

Η Άυν Ραντ, η μεγαλύτερη φιλόσοφος του 20ου αιώνα, στα έργα της μίλησε για την ελευθερία και τα ατομικά δικαιώματα και εξύψωσε τον άνθρωπο και τις δυνατότητές του ως μονάδα.

Απεβίωσε στις 6 Μαρτίου 1982, από καρδιακή ανακοπή στη Νέα Υόρκη.