Έχει ειπωθεί εδώ και καιρό ότι ο ορισμός της παραφροσύνης είναι να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά και να περιμένεις διαφορετικό αποτέλεσμα. Με βάση αυτό, εμείς είμαστε εκείνοι που ζούμε εκτός πραγματικότητας αν συνεχίσουμε να αποδεχόμαστε αυτό που η βιομηχανία πετρελαίου και το πράσινο κίνημα συνεχίζουν να μας λένε ξανά και ξανά, περιμένοντας διαφορετικά αποτελέσματα.
Από τον Thomas L. Friedman/New York Times
Οι οπαδοί του πράσινου κινήματος συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι επειδή η τιμή της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας είναι σήμερα φτηνότερη από την ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα, έχουν κερδίσει τον ενεργειακό πόλεμο. Άρα, παιχνίδι, σετ, αγώνας, καλωσορίσατε στον πράσινο πλανήτη!
Από την άλλη, οι πετρελαϊκές εταιρείες λένε —όπως έκαναν σε κάθε προηγούμενη ενεργειακή κρίση από το 1973— ότι η μόνη απάντηση σε αυτό που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα είναι αυτή που έχουν προσφέρει οι ίδιοι τα τελευταία 49 χρόνια: Τρυπάνια, μωρό μου, τρυπάνια. Καλωσορίσατε στην πραγματικότητα!
Λοιπόν, κάνουν και οι δύο λάθος, και η αποδοχή της επανάληψης μας βλάπτει οικονομικά, περιβαλλοντικά και γεωπολιτικά —ειδικά, τελευταία, γεωπολιτικά.
Ωστόσο, ας μην έχετε αυταπάτες, οι αμαρτίες του πράσινου κινήματος και της βιομηχανίας πετρελαίου δεν είναι εντελώς ίδιες σε αποτέλεσμα. Οι οπαδοί του πράσινου κινήματος προσπαθούν να διορθώσουν ένα πραγματικό, απειλητικό για τον πλανήτη πρόβλημα, ακόμα κι αν οι φιλοδοξίες τους ξεπερνούν την αντίληψή τους.
Από την άλλη, οι εταιρείες πετρελαίου και άνθρακα γνωρίζουν ότι αυτό που κάνουν είναι ασυμβίβαστο με ένα σταθερό, υγιές περιβάλλον. Ναι, έχουν δίκιο ότι χωρίς αυτούς δεν θα υπήρχε παγκόσμια οικονομία σήμερα. Αλλά αν δεν χρησιμοποιήσουν τις τεράστιες τεχνολογικές ικανότητες τους για να γίνουν ενεργειακές εταιρείες, όχι μόνο εταιρείες ορυκτών καυσίμων, δεν θα υπάρξει βιώσιμη οικονομία αύριο.
Ας εξετάσουμε όμως και τα δύο: Για πάρα πολύ καιρό, πολλοί στο πράσινο κίνημα αντιμετώπιζαν την απαραίτητη και επείγουσα στροφή που χρειαζόμαστε να κάνουμε από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σαν να ήταν αποτέλεσμα ενός διακόπτη που θα έπρεπε απλά να γυρίσουμε: Αποσύρετε τα ορυκτά καύσιμα τώρα, χωρίς να έχετε θέσει σε εφαρμογή μεταβατικούς μηχανισμούς καθαρών πηγών ενέργειας και κινήτρων της αγοράς που απαιτούνται για να γίνει μια τόσο μαζική αλλαγή στο ενεργειακό μας σύστημα.
Είναι η Γερμανία το 2011, που ξαφνικά αποφάσισε μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία να καταργήσει σταδιακά τους 17 σχετικά καθαρούς και αξιόπιστους πυρηνικούς αντιδραστήρες της, οι οποίοι παρείχαν περίπου το 25% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Και αυτό το έκανε, παρόλο που η Γερμανία δεν είχε αρκετά ηλιακά, αιολικά, γεωθερμικά ή υδροηλεκτρικά που θα αντικαθιστούσαν την πυρηνική ενέργεια. Έτσι σήμερα καίει περισσότερο άνθρακα και φυσικό αέριο.
Ένα έγγραφο εργασίας του 2019 για το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι στη Γερμανία «η χαμένη παραγωγή πυρηνικής ενέργειας λόγω της σταδιακής κατάργησης της αντικαταστάθηκε κυρίως από παραγωγή άνθρακα και καθαρές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας. Το κοινωνικό κόστος αυτής της μετάβασης από τα πυρηνικά στον άνθρακα είναι περίπου 12 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Πάνω από το 70% αυτού του κόστους προέρχεται από τον αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας που σχετίζεται με την έκθεση στην τοπική ατμοσφαιρική ρύπανση που εκπέμπεται κατά την καύση ορυκτών καυσίμων».
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση καταρτίζει ένα σχέδιο για να κόψει τον εθισμό της στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο έως το 2027. Όπως ανέφερε το CNN τον Απρίλιο, επικαλούμενο έκθεση του Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα: «Τα ρωσικά έσοδα από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκαν κατά τους δύο πρώτους μήνες της εισβολής στην Ουκρανία», στα 46,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό ήταν υπερδιπλάσιο από την αξία της ρωσικής ενέργειας που εισήχθη από την ΕΕ κατά το ίδιο δίμηνο του προηγούμενου έτους.
Αυτό δεν συνέβη επειδή ο όγκος των εισαγωγών της ΕΕ διπλασιάστηκε. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης προήρθε από τις υψηλότερες τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Με άλλα λόγια, ο Vladimir Putin ξεκίνησε έναν πόλεμο που δημιουργεί αστάθεια, η οποία ανεβάζει τις τιμές του πετρελαίου, άρα η Ρωσία βγάζει διπλάσια χρήματα εξάγοντας περίπου την ίδια ποσότητα πετρελαίου.
Ενώ η Γερμανία εγκατέλειψε τα πυρηνικά προτού αποκτήσει ένα δίχτυ ασφαλείας με επαρκείς καθαρές εναλλακτικές λύσεις, τουλάχιστον βρισκόταν σε μια σοβαρή, καθοριστική πορεία για να τις αποκτήσει.
Πράγματι, ολόκληρος ο κόσμος χρωστάει στη Γερμανία επειδή μείωσε την τιμή των ηλιακών συλλεκτών και των ανεμογεννητριών μέσω των επιδοτήσεων και των φορολογικών κινήτρων που δημιούργησε. Στη Γερμανία, οι ανεμογεννήτριες, οι ηλιακοί συλλέκτες και άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κάλυψαν το 54% της κατανάλωσης ενέργειας τον περασμένο Ιανουάριο και Φεβρουάριο, κάτι που είναι ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ. Το 2021, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσώπευαν μόνο το 12% περίπου της συνολικής ενέργειας των ΗΠΑ που καταναλώθηκε.
Παρόλα αυτά, η πιο σημαντική αυταπάτη του πράσινου κινήματος σήμερα λέει στον εαυτό του ότι επειδή σήμερα η τιμή της αιολικής και ηλιακής τεχνολογίας έχει πέσει τόσο χαμηλά που μπορεί να νικήσει τον άνθρακα και το φυσικό αέριο στις περισσότερες αγορές, συχνά ακόμη και χωρίς επιδοτήσεις, το παιχνίδι για τα ορυκτά καύσιμα έχει τελειώσει. Η ΤΙΜΗ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ Η ΜΙΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑ.
Εάν δεν μπορούμε να εγκαταστήσουμε τις γραμμές μεταφοράς —για να πάρουμε αυτή την ηλιακή και αιολική ενέργεια από τους τεράστιους ανοιχτούς χώρους όπου παράγεται στις μεγάλες αστικές περιοχές όπου χρειάζεται— και εάν δεν μπορούμε να διαθέσουμε περισσότερη γη για να εγκαταστήσουμε την κλίμακα ηλιακής ενέργειας και τα αιολικά πάρκα προς αντικατάσταση του άνθρακα, του φυσικού αερίου ή των πυρηνικών, δεν έχει καμία σημασία ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι φθηνότερες ανά κιλοβατώρα.
Και σήμερα η αυτές οι γραμμές μεταφοράς είναι ένα τεράστιο πρόβλημα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, όπου πολλοί άνθρωποι δεν θέλουν αιολικά πάρκα, ηλιακά πεδία, γραμμές ηλεκτρικής ενέργειας —ή αγωγούς φυσικού αερίου— στην αυλή τους.
Ο Philip Anschutz, ο 82χρονος δισεκατομμυριούχος και μέλος των ρεπουμπλικάνων που έκανε μια περιουσία από γεωτρήσεις για πετρέλαιο, «προσπαθούσε την τελευταία δεκαετία να κατασκευάσει μια δυνητικά προσοδοφόρα γραμμή ρεύματος κόστους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, την TransWest Express, η οποία θα συνέδεε το τεράστιο νέο αιολικό του πάρκο στην Το Wyoming στις νοτιοδυτικές ΗΠΑ και θα προμήθευε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε περίπου δύο εκατομμύρια πελάτες», ανέφερε το Bloomberg τον περασμένο μήνα. «Οι ΗΠΑ χρειάζονται χιλιάδες μίλια νέων γραμμών ηλεκτρικής ενέργειας για να μεταφέρουν αιολική και ηλιακή ενέργεια από λιβάδια και ερήμους στις πόλεις κατά τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα».
Ο Anschutz, ανέφερε το ρεπορτάζ, «πέρασε χρόνια προσπαθώντας να αποκτήσει εκατοντάδες άδειες και υπογραφές από τοπικές κυβερνήσεις και ιδιοκτήτες γης κατά μήκος της διαδρομής». Τις εξασφάλισε όλες εκτός μίας: Της άδειας για το Cross Mountain Ranch, για το οποίο κανείς από την τοπική κοινωνία δεν ήθελε το παρθένο τοπίο του Κολοράντο να σημαδευτεί από καλώδια ρεύματος. Έτσι τώρα, «17 χρόνια μετά την έναρξη του έργου, ούτε ένα σύρμα δεν έχει περάσει από εκεί».
Λυπούμαστε, θα θέλαμε να μην ήταν έτσι, αλλά δεν υπάρχει εύκολος δρόμος μετάβασης από την καφέ στην πράσινη ενέργεια, καθώς είναι στρωμένος με σκληρές αντιπαραθέσεις.
Την ίδια στιγμή, από το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου του 1973, οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες έλεγαν βασικά σε κάθε διαδοχική κρίση: Σίγουρα, χρειαζόμαστε περισσότερη καθαρή ενέργεια, αλλά πρέπει να καταλάβετε ότι είμαστε σε κρίση. Αυτήν την περίοδο, είμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, οπότε πρέπει απλώς να κάνουμε περισσότερες γεωτρήσεις. Ακούμε το ίδιο ρεφρέν σήμερα, γι’ αυτό κινδυνεύουμε να σπαταλήσουμε άλλη μια κρίση πετρελαίου και να μην σπάσουμε ποτέ τον εθισμό μας στα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, οι εταιρείες πετρελαίου είναι καλύτερο πλέον να είναι προσεκτικές, γιατί αυτή τη φορά θα μπορούσε η εξέλιξη να είναι διαφορετική, χάρη στους περισσότερους καταναλωτές που απαιτούν ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις περισσότερες βιομηχανίες που αναγκάζονται από τους καταναλωτές και τους υπαλλήλους τους να απελευθερωθούν γρήγορα από τον άνθρακα.
Πρόσφατα, η McKinsey εξέδωσε την Παγκόσμια Ενεργειακή Έκθεση της για το 2022, καταλήγοντας: «Καθώς ο κόσμος στρέφεται σε πόρους χαμηλών εκπομπών άνθρακα, η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια θα μπορούσε να τριπλασιαστεί στο 50% έως το 2050 και η ζήτηση ορυκτών καυσίμων θα μπορούσε να κορυφωθεί μόλις το 2023, κυρίως λόγω της αυξημένης αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων».
Με βάση τα παραπάνω, το σίγουρο είναι πως οι οπαδοί της πράσινης και της καφέ ενέργειας πρέπει να γίνουν αληθινοί: Οι πράσινοι πρέπει να βελτιώσουν το παιχνίδι ανάπτυξης τους. «Αυτό σημαίνει τριπλασιασμό των ρυθμών εγκατάστασης ηλιακής ενέργειας, διπλασιασμό περίπου των γραμμών μεταφοράς μεγάλων αποστάσεων, κάνοντας ό,τι είναι δυνατό για να επιταχυνθεί η μετάβαση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και να αρχίσει να κυκλοφορεί ανανεώσιμο υδρογόνο για τη βιομηχανία», δήλωσε ο Hal Harvey, διευθύνων σύμβουλος της Energy Innovation, που βοηθά εταιρείες και χώρες στη μετάβαση σε καθαρά καύσιμα. Και πρέπει να το κάνουμε αυτό γρήγορα και έξυπνα, «προστατεύοντας παράλληλα τα τοπικά οικοσυστήματα».
Οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων, λέει ο Harvey, «πρέπει να αλλάξουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο ώστε να είναι συμβατό με τη ζωή στη γη, όσο έχουν ακόμη μία ευκαιρία».
Για εκείνες τις εταιρείες πετρελαίου που βρίσκονται σε μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου —το οποίο χρειάζεται σε αυτή τη μετάβαση, επειδή είναι καθαρότερο από τον άνθρακα— σημαίνει αξιοποίηση αυτών των κοιτασμάτων, αλλά με μηδενική διαρροή μεθανίου, διαφορετικά το αέριο γίνεται τόσο κακό όσο ο άνθρακας.
Αλλά σημαίνει επίσης ότι πρέπει να σκεφτόμαστε πολύ πιο σοβαρά για το πώς οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων κάνουν πραγματικά τη μετάβαση προκειμένου να γίνουν «εταιρείες ενέργειας», όχι μόνο εταιρείες πετρελαίου, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν τις ικανότητες τους για να παρέχουν περισσότερες ενεργειακές λύσεις που να σώζουν τον πλανήτη, όχι να τον ζεσταίνουν.
Η πέτρινη εποχή, όπως λένε, δεν τελείωσε γιατί μας τελείωσαν οι πέτρες. Και η εποχή του πετρελαίου δεν θα τελειώσει γιατί μας τελειώνει το λάδι. Θα τελειώσει με εκατομμύρια βαρέλια ακόμα στο έδαφος, επειδή κάναμε το πετρέλαιο για τη μεταφορά ξεπερασμένο. Οι σοβαρές εταιρείες πετρελαίου θα τα καταφέρουν. Ωστόσο, αυτή τη μετάβαση αποκλείεται να την ολοκληρώσουμε τόσο σύντομα.
Πηγή: koourdistoportocali.com
