Εδώ και αρκετούς μήνες «περίεργες» ανακατατάξεις παρατηρούνται τόσο στο Κρεμλίνο όσο και στη ρωσική γραφειοκρατία, με θολές για την ώρα συνέπειες στον στρατιωτικό τομέα,που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα….διαφθοράς
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Δώδεκα στρατηγοί «χάθηκαν» σε τρείς μήνες πολέμου στην Ουκρανία. Έξη ολιγάρχες «αυτοκτόνησαν» μέσα σ΄ένα οκτάμηνο Oυκρανo-ρωσικής κρίσης. Πέντε «σιλοβίκι», ήτοι πραιτωριανοί του Πούτιν στο Κρεμλίνο, έχουν εναφανιστεί τον τελευταίο χρόνο. Γενικά δε, τους τελευταίους μήνες, αυτή η ομάδα παλαιών πρακτόρων της KGB που βοήθησε πολύ τον Πούτιν να εγκατασταθεί στην εξουσία, χάνει σοβαρό έδαφος στους αρμούς της ρωσικής εξουσίας, στην οποίαν παρατηρούνται σοβαρότατες ανακατατάξεις.
Η πιο θεαματική από αυτές είναι η ανάδειξη νέων πρακτόρων της FSB (Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας), σε καίριες θέσεις άσκησης εξουσίας και πλουτισμού, εις βάρος παλαιών συνεργατών του Βλαδίμηρου Πούτιν. Και οι αλλαγές αυτές, όπως επισημαίνει η καθηγήτρια Νίνα Χρούστσεβα, δισέγγονη του Νικήτα Χρουστσόφ, Γενικού Γραμματέα του ΚΚΣΕ μετά τον Στάλιν, οφείλεται στην ασκηση εξουσίας όλο και περισσότερο από τις μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας.
«…..Τα τελευταία χρόνια, γράφει στην Επιθεώρηση Foreign Affairs, η Ρωσίδα καθηγήτρια που διδάσκει στις ΗΠΑ, η τακτική Πούτιν αλλάζει. Όλο και περισσότερο,η γραφειοκρατία εκτοπίζει τις προσωπικότητες υψηλού κύρους που κυριαρχούσαν στο παρελθόν. Και καθώς ο Ρώσος πρόεδρος έχει φτάσει να βασίζεται σε αυτούς τους νέους γραφειοκρατικούς θεσμούς νια να προωθήσει την εδραίωση του ελέγχου του, η ισχύς τους έχει αυξηθεί σε σχέση με άλλα όργανα του κράτους. Αλλά δεν ήταν παρά τον Φεβρουάριο, όταν ο Πούτιν έδωσε τις εντολές να αναγνωριστεί πρώτα η ανεξαρτησία των αυτοανακηρυχθεισών δημοκρατιών της Ντονέτσκ και της Λουχάνσκ και στην συνέχεια, λίγες ημέρες αργότερα, να σταλούν ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία, που η πλήρης κατάληψη από τον νέο μηχανισμό ασφαλείας έγινε εμφανής. Τις πρώτες ημέρες του πολέμου, οι περισσότεροι κλάδοι του ρωσικού κράτους έμοιαζαν αιφνιδιασμένοι από την αποφασιστικότητα του Πούτιν να εισβάλει, και κάποιοι εξέχοντες αξιωματούχοι φάνηκαν ακόμη και να αμφισβητούν, αν και δειλά, την λογική της απόφασης. Όμως, τις εβδομάδες που πέρασαν έκτοτε, τόσο η κυβέρνηση όσο και η κοινωνία έχουν συνταχθεί πίσω από το Κρεμλίνο. Η διαφωνία είναι πλέον έγκλημα, και άτομα που κάποτε κατείχαν την εξουσία να λαμβάνουν αποφάσεις -ακόμη και οριοθετημένα – έχουν βρεθεί όμηροι θεσμών, μοναδικός σκοπός των οποίων είναι η ασφάλεια και ο έλεγχος. Αυτό που έχει συμβεί είναι, στην πραγματικότητα, ένα πραξικόπημα της FSB στην FSB: η Ρωσία ήταν ένα κράτος στο οποίο κυριαρχούσαν οι δυνάμεις ασφαλείας, αλλά πλέον μια απρόσωπη γραφειοκρατία ασφαλείας έχει γίνει το κράτος, με τον Πούτιν να κάθεται στην κορυφή…».
Ως φαίνεται δε μπροστά στις εξελίξεις αυτές, ο Πούτιν έχει αυτοπαγιδευτεί σε ενέργειες που στην ουσία δεν του επιτρέπουν μεγάλη ευελιξία. Όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο συγγραφέας και έγκυρος γνώστης της ρωσικής πραγματικότητας Δημ.Τριανταφυλλίδης,ο Πούτιν παίζει το ρόλο τροχονόμου στις διαμάχες φατριών.
Από την εποχή που ο Μπόρις Γέλτσιν τον κάλεσε να διαχειριστεί την ενδυνάμωση των μυστικών υπηρεσιών στη μετασοβιετική Ρωσία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν ενδιαφέρεται για το αν θα προοδεύσει η Ρωσία και πόσο θα αναπτυχθεί, όσο για το πώς θα ξαναγίνει αυτοκρατορική δύναμη που θα προκαλεί φόβο και δέος. Κατά την πουτινική αντίληψη και όχι μόνον βέβαια, ο τσάρος (Καίσαρ) αυτοκράτωρ δεν έχει ανάγκη από πολίτες απέναντί του αλλά από υπηκόους. Αυτός είναι και ο λόγος που οι συνομιλητές του Πούτιν, διαπιστώνουν ότι πίσω από το παγερό βλέμμα του, υπάρχει και η βαθειά περιφρόνηση για τον… άλλο.
Όταν λοιπόν από το 2000 και μετά ο σημερινός Ρώσος πρόεδρος κάθησε για καλά στην πολυθρόνα της εξουσίας, το θέμα που τον απασχολούσε ήταν και είναι ακόμα προφανώς, η μονιμοποίηση σε αυτήν με ισχυροποίηση του ρόλου του ηγεμόνα. Ήταν έτσι πεπεισμένος ο διάδοχος του Μπόρις Γέλτσιν, ότι η ενδυνάμωση των «έκτακτων οργάνων» του κράτους θα απέτρεπε αναταραχές, όπως αυτές που οδήγησαν στην διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Η τοποθέτηση πρώην πρακτόρων της KGB ως επικεφαλής φαινόταν να προσφέρει κάποια οικονομική και πολιτική σταθερότητα, παράλληλα όμως διευκόλυνε και την με διάφορα μέσα εξαπάτηση / υπονόμευση της Δύσης. Έμπειροι πράκτορες της KGB από την εποχή της εφαρμογής των «δραστηρίων μέτρων» επί Αντρόπωφ, γνώριζαν ότι οι Δυτικοί μπορούσαν εύκολα να χάψουν το παραμύθι της ρωσικής ενσωμάτωσης στο δυτικό πλέγμα διεθνούς καταμερισμού της εργασίας και πολιτικών θεσμών.
Θυμάμαι ακόμα, επί προεδρίας Μπίλ Κλίντον στις ΗΠΑ, τον γνωστό Αμερικανό οικονομολόγο Τζεφρεϋ Σάκς, υπεύθυνο τότε σημαντικών αμερικανικών προγραμμάτων επενδύσεων στη ρωσική οικονομία, να ομιλεί για τη Ρωσία ως τη μελλοντική Ελβετία της Ευρασίας, κάτι που απείχε έτη φωτός από την ιστορική πραγματικότητα της χώρας αυτής, αλλά και τη θλιβερή οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην οποίαν την είχε φέρει ο υπαρκτός σοσιαλισμός. Παραγνώριζε έτσι ο κύριος Τζεφρεϋ Σάκς τη δύναμη και το ρόλο του πανίσχυρου κλεπτοκρατικού κράτους, το οποίο τα 30 τελευταία χρόνια έχει μεταφέρει από τη Ρωσία στη Δύση πάνω από 1.500 δισεκατομμύρια δολλάρια!!!
Αυτό το κράτος, σήμερα, μετά τους λάθος υπολογισμούς που έκανε ο κύριος Πούτιν εισβάλλοντας στην Ουκρανία, για να μην καταποντιστεί ως καθεστώς για δεύτερη φορά μέσα σε 30 και κάτι χρόνια, θα κάνει ότι μπορεί για να έχει διάρκεια η πολεμική περιπέτεια της Ουκρανίας. Θα ποντάρει στην ηθική, πολιτική και ψυχολογική φθορά της πλούσιας Δύσης, από την οποίαν απέχουν έναν αιώνα οι Ρώσοι που δεν ζουν στις μεγάλες ρωσικές πόλεις. Στις κακουχίες και στις ελλείψεις, ο κάτοικος της ρωσικής περιφέρειας είναι εθισμένος από εκατονταετίας και πλέον. Αντιθέτως, ο Δυτικός καταναλωτής σύντομα θα έχει πρόβλημα… air condition, συσκευή άγνωστη έξω από την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη….
