Του Χρίστου Δήμα*
Μεταξύ των παρεμβάσεων στο συνέδριο AgriBusiness 5 ήταν και εκείνη του υφυπουργού, με έμφαση στις προοπτικές που δημιουργεί η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στην αγροτική παραγωγή. Γι’ αυτό και επιλέξαμε να του θέσουμε τα παρακάτω ερωτήματα:
Με κάθε ειλικρίνεια: «Χωράει» η αγροτική δραστηριότητα στις αληθινές προτεραιότητες της τεχνολογικής/καινοτομικής στροφής που επιχειρείται στην ελληνική οικονομία; Ή μήπως από την ψηφιοποίηση του Δημοσίου (Πιερρακάκης), ή την υπό νέα προτεραιοποίηση μεταποίηση ή τον κυρίαρχο στην Ελλάδα τριτογενή, απορροφάται η κυρίως προσπάθεια;
Η σύνδεση του πρωτογενούς τομέα και της γεωργικής παραγωγής με την έρευνα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα αποτελεί προτεραιότητα για εμάς. Μάλιστα, μέσω της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) χρηματοδοτούμε εμβληματικές δράσεις, όπως η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για την καλύτερη και πιο αποδοτική λειτουργία του τομέα της αγροδιατροφής. Επίσης, η αγροδιατροφή παραμένει ένας από τους βασικούς πυλώνες της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) και στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Για τον λόγο αυτό, σχεδιάζουμε σημαντικές δράσεις για το νέο ΕΣΠΑ που στοχεύουν στην ανάπτυξη της αγροδιατροφής και στην αποτελεσματικότερη σύνδεση της γεωργικής παραγωγής με την έρευνα και την επιχειρηματικότητα, σε συνδυασμό με τη χρήση των νέων καινοτόμων τεχνολογιών.
Κάποιο χαρακτηριστικό παράδειγμα;
Ήδη υπάρχουν πολλά παραδείγματα ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων που έχουν πετύχει σπουδαία επενδυτικά αποτελέσματα και συμφωνίες με διεθνείς οίκους, μεγάλης εμβέλειας. Ταυτόχρονα, μελετάται ένα στοχευμένο πλέγμα πολιτικών προκειμένου να ενισχύσουμε νέες AgriΤech & FoodΤech επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιφέρεια, καθώς το 47% των νεοφυών επιχειρήσεων της χώρας έχουν έδρα την Αττική και η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας δεν είναι μια υπόθεση που αφορά μόνο τα αστικά κέντρα, αλλά το σύνολο της επικράτειας. Η Ελλάδα έχει το προνόμιο να διαθέτει εξαιρετικό ερευνητικό και επιχειρηματικό ταλέντο, ενώ ο πρωτογενής τομέας της χώρας πληροί όλες τις προϋποθέσεις ώστε να καταστεί ένας από τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης της οικονομίας.
Χρηματοδότηση από τον μεταποιητικό ή/και τον εμπορικό ιδιωτικό τομέα προσδοκάται/αναμένεται στον χώρο της καινοτομίας του αγροδιατροφικού; Στην πράξη, όχι στις προθέσεις…
Στην πρόσκληση του ΕΣΠΑ «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ», στην οποία υλοποιούνται συνολικά 1.137 έργα, τα 225 αφορούν την αγροδιατροφή, η οποία έχει τη μεγαλύτερη συμμετοχή έργων σε υλοποίηση (≈20% επί του συνόλου), με συνολικό προϋπολογισμό 132,2 εκατ. ευρώ. Ενδεικτικά έργα είναι η ανάδειξη, αξιολόγηση και αξιοποίηση ελληνικών ποικιλιών αμπέλου, η ενσωμάτωση GNNS σε τηλεμετρικούς σταθμούς αγρού για προσφορά δεδομένων υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και γεωργίας ακριβείας, καθώς και η ανάπτυξη και βελτιστοποίηση συστήματος ενυδρειοπονίας.
Υπάρχουν ιδιαίτερα εργαλεία για νεοφυείς επιχειρήσεις (τις περίφημες startup);
Έχουν εγκριθεί επτά Συνεργατικοί Σχηματισμοί Καινοτομίας (Innovation Clusters) του τομέα της αγροδιατροφής προς υλοποίηση, καθώς και δύο Κέντρα Ικανοτήτων (Competence Centers), τα οποία θα διαθέτουν την απαραίτητη υποδομή και τεχνογνωσία για την υποστήριξη της καινοτομίας στην αγροδιατροφή μέσω της παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών και προϊόντων, αλλά και της μεταφοράς τεχνολογίας σε επιχειρήσεις του αγροτικού χώρου, ιδίως στις μικρομεσαίες. Η συνολική χρηματοδότηση που έχουν λάβει έως τώρα οι ελληνικές startups από επενδυτικά κεφάλαια υπερβαίνει τα 15,45 εκατ. ευρώ.
Κυρίαρχη πηγή χρηματοδότησης για τις νεοφυείς επιχειρήσεις αγροδιατροφής αποτελούν τα ίδια κεφάλαια (αυτοχρηματοδότηση), ενώ επικρατέστερη πηγή εξωτερικής χρηματοδότησης είναι οι επιδοτήσεις. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το ποσοστό επιδοτήσεων για τις startups αγροδιατροφής κινείται αρκετά υψηλότερα συγκριτικά με τον μέσο όρο όλων των εγγεγραμμένων νεοφυών επιχειρήσεων στο Εlevate Greece, καθώς τουλάχιστον 13 από τις 42 έχουν λάβει επιδοτήσεις, αριθμός που αντιστοιχεί στο 20% των συνολικών πηγών χρηματοδότησης. Προκειμένου να ωθήσουμε ελληνικές επιχειρήσεις να επενδύσουν περισσότερο στην Έρευνα και την Ανάπτυξη (R&D), αλλά και για να προσελκύσουμε ακόμα περισσότερες εταιρείες από το εξωτερικό, προωθήσαμε την αύξηση των υπερεκπτώσεων των δαπανών Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) από το 130% στο 200%, γεγονός που αποτελεί ένα σημαντικό φορολογικό κίνητρο για επενδύσεις.
Ειδικά ο «αέρας καινοτομίας» θεωρείτε ότι υπάρχει τρόπος να μεταφερθεί στον αγροτικό τομέα – μαζί και η έννοια της ανταγωνιστικής παραγωγής; Έχει ρόλο, και ποιον, η πολιτική εδώ;
Η καινοτομία κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος στον τομέα της αγροδιατροφής, μέσω πρωτοβουλιών όπως το Elevate Greece. Πρόκειται για το πρώτο επίσημο εθνικό μητρώο καταγραφής, αξιολόγησης και προώθησης των νεοφυών επιχειρήσεων που ίδρυσε το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Ανάμεσα σε 568 startups, οι 42 ειδικεύονται στον τομέα της αγροδιατροφής και απασχολούν περισσότερους από 260 εργαζομένους. Σημαντική ώθηση αναμένεται να δοθεί και στην ερευνητική δραστηριότητα μέσω της αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου των εταιρειών τεχνοβλαστών (spin-off). Με την πρωτοβουλία αυτή προωθείται η ενσωμάτωση της έρευνας και της επιστημονικής γνώσης που αναπτύσσεται στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα στην πραγματική οικονομία, με αμοιβαία οφέλη για όλους. Δράσεις σαν αυτές συμβάλλουν σημαντικά στην ενίσχυση του διεθνή ανταγωνισμού, καθώς και στη διαμόρφωση ενός καλύτερου περιβάλλοντος ώστε να εξελιχθούν περισσότερες καινοτόμες ιδέες σε βιώσιμες επιχειρήσεις.
*υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων
**πρώτη δημοσίευση: www.economia.gr
