Του Κώστα Χριστίδη
Η κυβέρνηση έχει ήδη εισέλθει στο όγδοο και τελευταίο εξάμηνο της κατά το σύνταγμα τετραετούς θητείας της. Το γεγονός αυτό καθ’ εαυτό συνιστά ένα θεσμικό επίτευγμα και αποτελεί μίαν επιβεβαίωση της συνέπειας του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος ευθύς εξ αρχής είχε δηλώσει ότι θα βαδίσει προς αυτή την κατεύθυνση και δεν την άλλαξε παρά τις αντίθετες εισηγήσεις και προβλέψεις φίλων και αντιπάλων, εκ των οποίων οι μεν συνιστούσαν επίσπευση εν όψει των ευνοϊκών δημοσκοπικών δεδομένων, οι δε προέβλεπαν ότι θα θελήσει να ‘’αποδράσει’’ λόγω των πολλαπλών, απρόβλεπτων κρίσεων και της – κατ’ αυτούς – κυβερνητικής αδυναμίας να ανταπεξέλθει σε αυτές.
Πράγματι η χώρα αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα, τα οποία μπορεί να διαχωρισθούν σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη περιλαμβάνει έκτακτα, κατά κάποιο τρόπο, προβλήματα εξωγενούς φύσεως : αύξηση της επιθετικότητας της Τουρκίας, πανδημία Covid -19-, εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία και παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Τα προβλήματα αυτά αντιμετωπίσθηκαν με επάρκεια μάλλον πρωτόγνωρη για τα συνήθη δεδομένα του ελληνικού κράτους.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά σε προβλήματα εγγενή και μόνιμα που μαστίζουν την λειτουργία του κράτους και του πολιτικού μας συστήματος γενικότερα. Μεγάλο μέγεθος και αναποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής, εξοργιστική βραδύτητα στην απονομή δικαιοσύνης, ύψος δημόσιου χρέους, χαμηλή σε γενικές γραμμές (με λίγες φωτεινές εξαιρέσεις) ποιότητα του πολιτικού προσωπικού. Σε κάποια από τα προβλήματα αυτά υπήρξε πρόοδος με κυριότερο παράδειγμα τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Στα περισσότερα, ατυχώς, η κατάσταση παραμένει η ίδια. Ως παράδειγμα, ας αναλογισθούμε ποια βελτίωση θα είχε επέλθει εάν ο αριθμός των βουλευτών μειωνόταν από 300 σε 200 ; Πόσον ευκολότερη θα ήταν η ανεύρεση κατάλληλων υποψηφίων, είδους, ως γνωστόν, ουσιώδους εν ανεπαρκεία ; Πόσο θα περιοριζόταν η επίπτωση του ‘’πολιτικού κόστους’’ με κατάργηση της σταυροδοσίας κατόπιν της καθιέρωσης ενός πολιτικού συστήματος με μονοεδρικές περιφέρειες κατά τα 2/3 και αναλογικής εκλογής βάσει κομματικής λίστας κατά το 1/3 ;
Η κυβέρνηση όφειλε να είχε προετοιμάσει την κοινή γνώμη για βαθύτερες, εμβληματικές μεταρρυθμίσεις. Καλή, π.χ. η μείωση των συντελεστών ορισμένων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, πλην ευκόλως αναστρέψιμη από μία μελλοντική κυβέρνηση με φορομπηχτική διάθεση. Θα ήταν αναγκαία, εν προκειμένω, μία συνταγματική μεταρρύθμιση με επιβολή δημοσιονομικών περιορισμών και υποχρέωση κατάθεσης ισοσκελισμένων ισολογισμών (μετά από μία ολιγοετή μεταβατική περίοδο).
Παρά τις παρατηρήσεις αυτές, η επιλογή στις επικείμενες εκλογές είναι εύκολη, όσον ίσως ποτέ άλλοτε. Από την μία πλευρά υπάρχει ο σημερινός πρωθυπουργός με αποδεδειγμένη ικανότητα διαχείρισης κρίσεων, γνώση του τρόπου λειτουργίας της οικονομίας και των διεθνών σχέσεων, αξιοσημείωτη συμβολή (λαμβανομένου υπόψη του μεγέθους της χώρας μας) στη λήψη σημαντικών αποφάσεων από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σύσταση Ταμείου Ανάκαμψης, καθιέρωση πιστοποιητικού εμβολιασμού κ.α.). Από την άλλη, ο τέως πρωθυπουργός επικαλούμενος ως ελαφρυντικό για κρίσιμα λάθη τις … αυταπάτες του (!), ο ανιαρός και ανέμπνευστος αρχηγός της ελάσσονος αντιπολίτευσης, οι αρχηγοί των λοιπών κοινοβουλευτικών κομμάτων που εγγίζουν τα όρια της γραφικότητας. Περιθώρια για αχρείαστες περιπέτειες δεν υπάρχουν.
