Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Με αφορμή τον φόνο του Alexeï Navalny, σας συνιστώ να αναζητήσετε και να δείτε το συγκλονιστικό, βραβευμένο με Oscar, ντοκιμαντέρ του 2022 “Navalny”.Συμβάλλει στο να καταλάβει κανείς τη φύση του σημερινού ρωσικού καθεστώτος το οποίο έχει ξεκάθαρο μαφιόζικο χαρακτήρα και δεν διστάζει μπροστά σε τίποτα όταν πρόκειται για εξουσία και χρήμα. Αργά αλλά σταθερά έτσι, το καθεστώς αυτό καταστρέφει τη Ρωσία, η οποία έως το τέλος του 21 ου αιώνα, όλα δείχνουν ότι μάλλον θα είναι κινέζικη επαρχία. Αυτή την εξέλιξη προσπαθούσε να αποτρέψει ο Α.Ναβαλνύ, ο οποίος δύσκολα ανεχόταν την πουτινική διαφθορά.
Μετά την απόπειρα δολοφονίας του Navalny το 2022, από την οποία γλυτωσε ως εκ θαύματος, ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος έγραψε το αρακάτω άρθρο στην Καθημερινή, με τίτλο “Δεν μιλάμε για τον Πούτιν”. Το αναδημοσιεύω γιατί έχουμε την τάση να ξεχνάμε.
“To 2003, o πολιτικός Σεργκέι Γιουσένκοφ, αρχηγός κόμματος της αντιπολίτευσης στη Ρωσία, δολοφονήθηκε καθώς επέστρεφε στο σπίτι του από τη Βουλή. To 2004, ο διευθυντής της ρωσικής έκδοσης του περιοδικού Forbes δολοφονήθηκε στη Μόσχα. Το 2006, η δημοσιογράφος Αννα Πολιτκόφσκαγια δολοφονήθηκε στην είσοδο του σπιτιού της. Το 2006, επίσης, ο πρώην πράκτορας της FSB Αλεξάντερ Λιτβινένκο δολοφονήθηκε στο Λονδίνο – του έριξαν ραδιενεργό πολώνιο(!) στο τσάι του. Ο δικηγόρος Στάνισλαβ Μάρκελοφ, που εκπροσωπούσε την Πολιτκόφσκαγια και άλλους δημοσιογράφους που τολμούσαν να κάνουν ρεπορτάζ κατά του Πούτιν, δολοφονήθηκε το 2009, βγαίνοντας από μία συνέντευξη Τύπου (800 μέτρα από το Κρεμλίνο). Το 2015, ο πρώην πολιτικός Μπόρις Νεμτσόφ, που ασκούσε έντονη κριτική στο καθεστώς Πούτιν, δολοφονήθηκε σε μια γέφυρα. Το 2020, πράκτορες δηλητηρίασαν τον ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, χρησιμοποιώντας το νευροτοξικό δηλητήριο νόβιτσοκ. Ο Ναβάλνι επέζησε (μόνον αφού μεταφέρθηκε εσπευσμένα σε ειδικό νοσοκομείο του Βερολίνου) και, όταν επέστρεψε στη Ρωσία, συνελήφθη – είναι ακόμη στη φυλακή.
Αυτές είναι μόνο λίγες από τις πιο προβεβλημένες επιθέσεις κατά αντιπάλων του καθεστώτος Πούτιν που κατά καιρούς έρχονται στη δημοσιότητα. Καμία από αυτές τις επιθέσεις δεν τις εκτέλεσε ο ίδιος ο Πούτιν, προφανώς. Ολες έγιναν είτε από πληρωμένους δολοφόνους είτε από πράκτορες της FSB. Μπορεί το καθεστώς να μην έχει καμία σχέση με κάποιες από αυτές (και τις δεκάδες –ίσως εκατοντάδες– άλλες παρόμοιες αυτής της περιόδου). Αλλά απολύτως κανένας δεν πιστεύει ότι δεν έχει σχέση με καμία από αυτές.
Οπως αναλύει λεπτομερώς η Κάρεν Νταγουίσα στο εξαιρετικό βιβλίο της «Putin’s Kleptocracy», ο Πούτιν διοικεί τη χώρα του εδώ και 20 χρόνια με το μοντέλο μιας μαφίας, ένα κλεπτοκρατικό σύστημα που έχει στόχο την αρπαγή όσο το δυνατόν περισσότερων εθνικών πόρων και ταυτόχρονα την κατοχύρωση της εξουσίας ώστε η αρπαγή αυτή να συνεχίζεται ανεμπόδιστα στο διηνεκές. Και το κάνει χρησιμοποιώντας κάθε δυνατό μέσο, τα πάντα, ακόμη και μεθόδους βγαλμένες από ταινίες Τζέιμς Μποντ, πέρα από κάθε έννοια νομιμότητας ή ηθικής. Παράλληλα, όλο αυτό το διάστημα, ο Πούτιν έχει αγκυλώσει τη χώρα του σε μια διαρκή, τοξική στασιμομιζέρια. Σήμερα η Ρωσία, η μεγαλύτερη χώρα του κόσμου, μια πυρηνική υπερδύναμη με τεράστιο ορυκτό πλούτο, είναι μια χώρα με κατά κεφαλήν ΑΕΠ μικρότερο από της Βουλγαρίας. Το προσδόκιμο ζωής των Ρώσων ανδρών είναι 66 χρόνια. Η Ρωσία σήμερα εμφανίζει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά αυτοκτονιών στον κόσμο. Και σε μια χώρα 130 εκατομμυρίων κατοίκων, 110 δισεκατομμυριούχοι κατέχουν το 35% του εθνικού πλούτου.
Ο υπόλοιπος κόσμος τόσο καιρό ανασήκωνε τους ώμους για όλα αυτά, όχι ακριβώς αδιάφορα, αλλά ανήμπορος. Ο Πούτιν άλλαζε τους νόμους και τα συνταγματικά όρια για να μπορεί να επανεκλέγεται μέχρι το 2036, επέβαλε εκτεταμένη βία και νοθεία σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις (τοπικές και εθνικές) από το 2011 και ύστερα (τουλάχιστον), έστηνε έναν ολόκληρο μηχανισμό παραπληροφόρησης και ηλεκτρονικού πολέμου κατά της Δύσης, ισοπέδωνε την Τσετσενία, έμπαινε στη Συρία στο πλευρό του αιμοσταγούς δικτάτορα Ασαντ, εισέβαλε στη Γεωργία, εισέβαλε στην Κριμαία. Κάθε τόσο μαθαίναμε και για μια νέα δολοφονία αντιπάλων του καθεστώτος, με όλο και πιο αδιανόητες μεθόδους. Την ίδια ώρα, οι δισεκατομμυριούχοι-παράσιτα που είχαν ρημάξει τη Ρωσία περιφέρονταν στις πρωτεύουσες της Δύσης αγοράζοντας ρετιρέ, παλάτια, megayachts, ποδοσφαιρικές ομάδες και διαβατήρια, και όλοι οι υπόλοιποι απλά κοίταγαν και/ή εισέπρατταν. Οχι αδιάφορα, όχι χωρίς σχόλια και χαρακτηρισμούς και χολή και ειρωνεία, αλλά ανήμπορα. Τι να κάνεις; Να καθίσεις να τσακωθείς; Τόσα χρόνια ο κόσμος τον ανεχόταν, επειδή τι άλλο μπορούσε να κάνει; Είναι «εγκληματίας και δολοφόνος», όπως τον αποκάλεσε ο Τζον Μακέιν, αλλά τον καλούσαν στο G8 (μέχρι το 2014 και την εισβολή στην Κριμαία, τουλάχιστον), του έσφιγγαν το χέρι, έκαναν δουλειές μαζί του. Αυτό τώρα τελειώνει. Γιατί φαίνεται ότι κάπου ο κόμπος φτάνει στο χτένι. Κάποτε η σταγόνα ξεχειλίζει το ποτήρι.
Τώρα, ο πόλεμος του Πούτιν ισοπεδώνει την Ουκρανία και οδηγεί στον θάνατο και χιλιάδες νέους Ρώσους στρατιώτες. Η εικόνα του έχει αλλάξει πια τελεσίδικα. Κανένας δεν μπορεί να παραβλέψει τι κάνει τώρα, και όλα όσα έχει κάνει στο παρελθόν επανέρχονται –όλα μαζί– στην επιφάνεια. Κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει στη συνέχεια της κρίσης, ποιος όμως πιστεύει ότι είναι ρεαλιστικό να συνυπάρξει ο υπόλοιπος πλανήτης σε ειρήνη με μια Ρωσία με τον Πούτιν πρόεδρο πλέον; Σχεδόν όλοι, πια, τον βλέπουμε ως αυτό που είναι. Η Ιστορία τον έχει ήδη τοποθετήσει ανάμεσα στους άλλους στυγνούς δικτάτορες που κατόρθωσαν να καταστρέψουν τις χώρες τους. Εμείς όμως τώρα πρέπει κάτι άλλο να σκεφτούμε και να διαχειριστούμε: τι ήταν αυτό που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει; Ούτε το Μπεσλάν, ούτε η Πολιτκόφσκαγια, ούτε η Κριμαία, ούτε ο Ναβάλνι. Μετά 20 χρόνια εγκλημάτων, δολοφονιών, πολέμων και προκλήσεων, ίσως αυτό είναι που μας ξύπνησε για να αναγνωρίσουμε το τέρας: το ότι τώρα ο Πούτιν πλήττει απευθείας τις τσέπες μας. Τι λέει αυτό για εμάς;”
