Η ψηφιακή μηχανική της προσδοκίας… Του Ηλία Καραβόλια

Του Ηλία Καραβόλια

Η προσδοκία (το «θα») αλλά και η ελπίδα (το «ίσως) είναι από τους ευφυέστερους και μάλλον από τους αποτελεσματικότερους συντελεστές παραγωγής του συστήματος, αφού μεταξύ άλλων μεταλλάσσει την επιθυμία σε δικαίωμα.

Δεν χρειάζεται σήμερα να παράγουν δορυφόρους οι διαστημικές εταιρείες ούτε ηλεκτρικά αυτοκίνητα οι αυτοκινητοβιομηχανίες.

Δεν απαιτείται να κυκλοφορήσει ένα φάρμακο ή ένα εμβόλιο, ούτε να γίνει προϊόν μια πατέντα : όλα προεξοφλούνται καθώς η δυνητικότητα εκτοξεύει παρόντα μεγέθη και τιμές σε ένα άπειρο, στο διηνεκές, στο κοσμικό και φαντασμαγορικό χρηματιστηριακό perpetual της κερδοσκοπικής αναμονής για αληθινή παραγωγή και πραγματική ζήτηση.

Δείτε όμως λίγο τι συμβαίνει εκτός της στρατόσφαιρας των χρηματιστηριακών στοιχημάτων, εδώ στην ανοριοθέτητη επικράτεια της οθόνης που έφερε ο καπιταλισμός στην παλάμη μας : σκρολάρουμε και αμέσως μετατοπίζεται το παρόν σε ένα άπειρο πολλών εκδοχών.

Το ψηφιακό αντίτυπο των φουσκωμένων χρηματιστηρίων είναι στο χέρι μας, μπροστά στα μάτια μας: με την εικόνα και την σημειο-επικοινωνία το δυνητικό αποικιοποίησε το πραγματικό.

Η ψηφιακή περιήγηση είναι ψευδαίσθηση συμμετοχής στις στρατόσφαιρες της πλασματικής οικονομίας.

Η ηδονική απόλαυση στην αναζήτηση του κέρδους, όταν στοιχηματίζει το υποκείμενο στα αμέτρητα καζίνο του smartphone, είναι η ίδια με αυτή των μεγάλων κερδοσκόπων.

Το σύστημα στηρίζεται σε αυτή την κινητική μηχανική της προσδοκίας, στην αθέατη μιμητική επιθυμία συμμετοχής στην ελπίδα μέσω τζόγου.

Στην πραγματικότητα ακυρώνεται παντού το παρελθόν και η βιωματική αξία αφού παντού επικρατεί η προσομοίωση του παρόντος.

Οι ζωντανές εικόνες, οι σκηνές από τον κόσμο που είναι μπροστά μας, είναι πλέον εικόνες του «παρελθοντικού μέλλοντος» : ότι συμβαίνει δεν μας εκπλήσσει επειδή όλα έχουν ήδη συμβεί, επειδή το συμβολικό( θέαμα, τιμές, προβολές) εγκαταστάθηκε στο κοινωνικό φαντασιακό.

Η μεγάλη εγγραφή της εποχής, η μεγάλη καταχώρηση του καιρού μας, είναι η εντυπωμένη εικονικότητα των πραγμάτων στο συλλογικό ασυνείδητο.

Και ο σημειοκαπιταλισμός μας βάζει να επικοινωνούμε και να αλληλεπιδρούμε δήθεν σαν να παράγουμε και να δημιουργούμε.

Πίσω από την ανέμελη μαγική εικόνα της πρόσβασης και της ελεύθερης επιλογής μέσα στο ιντερνετικό θαύμα, κρύβεται η πολιτική οικονομία του τεχνολογικού ολιγοπωλίου.

Κρύβεται το κεφάλαιο που μέσω της οθόνης στην παλάμη του καθενός φτιάχνει ακριβά και φθηνά χέρια που πληκτρολογούν κώδικες και δεδομένα.

Είναι αυτό το αόρατο συστημικό αυτόματο που αντικατέστησε την εργασία με τις σχιζορόες σημείων και εικόνων στο Ίντερνετ.

Είναι η ψηφιακή βιοπολιτική που εγκαθιστά την ψευδαίσθηση του «κάτι κάνω, άρα υπάρχω» όταν συνδέομαι στα δίκτυα.

Αυτή η αθέατη υπερδομή, αυτή η κυρίαρχη κανονικότητα που ανοιγοκλείνει τις πόρτες του πραγματικού, όπως στο Matrix, βασίζεται πάνω στην αλλοτρίωση του ατόμου.

Και κυρίως πάνω στην διαρκή παραγωγή υποκειμενικότητας και στην συνεχή πραγματολογία του εαυτού αφού όσο και αν ψάχνει το υποκείμενο δεν θα βρει την αξία του στις τιμές των άλλων( like, follow, accept) μέσα στο χρηματιστήριο της εικόνας και της πληροφορίας.

Μέσα στο απέραντο εργοστάσιο απόσπασης δεδομένων και συμπεριφορικών αποτυπωμάτων.

Τα social media δεν είναι παρά τα διαδραστικά πολύμορφα χρηματιστήρια της βιωματικής αξίας, τα μικρά αντίτυπα των μεγάλων κερδοσκοπικών αγορών.

Είναι τα ψηφιακά κοινόβια τα οποία εγγράφονται στο συλλογικό ασυνείδητο ως χώροι δυνητικής ωφέλειας.

Αλλά στην πραγματικότητα δεν διαφέρουν από τα χρηματιστήρια και τα εκτοπισμένα στο άπειρο χρέη, εκεί όπου οι αλχημιστικοί ισολογισμοί των διαστημικών προβλέψεων απεικονίζουν αυτό ακριβώς που παράγεται στην οθόνη : την ηχώ της ψευδαίσθησης, την γοητεία της προσδοκίας για κάθε είδους ατομική επιλογή…