Του Αντώνη Βενέτη
Πρόσφατα στην «Κ» δημοσιεύτηκε κείμενο αναφερόμενο σε υπερμεγέθη πλάτανο, ο οποίος κοσμεί την πλατεία χωριού του Πηλίου.
Ένας παρόμοιος και ίσως επιβλητικότερος πλάτανος βρίσκεται στο γενέθλιο ακριτικό χωριό μου, Λειά Θεσπρωτίας, σκαρφαλωμένο ψηλά στις πλαγιές του «διχασμένου» βουνού της Μουργκάνας, σε μια άκρως γραφική γωνιά του.
Στον πλάτανο αυτό, υπεραιωνόβιο, είναι ενσωματωμένος κισσός και πουρνάρι.
Δίπλα του βρίσκεται η παραδοσιακή λιθ’οκτιστη βρύση της Γκούρας, με νερό κρύο και χωνευτικό, κατασκευασμένη το 1909.
Ο πλάτανος και η βρύση βρίσκονται στις όχθες ενός ορμητικού χειμάρρου, που τον λέμε Λάκκο στο χωριό, και χωρίζει το χωριό σχεδόν στη μέση.
Στο σημείο του πλάτανου και της βρύσης υπάρχει λιθόκτιστο, μονότοξο γεφύρι που συνδέει τις δύο όχθες του Λάκκου, κατασκευασθέν το 1863.
Διάβασα κάτι όμορφο γι’ αυτά τα γεφύρια.
«…γοητευτικά μνημεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, συνήθως είναι κρυμμένα σε απόσταση λίγα μέτρα από την τουριστική διαδρομή, και δεν πρέπει να τα χάνουμε από άγνοια ή βιασύνη».
Παρότι ο πλάτανος αυτός, από τη βρύση του οποίου ήπιε νερό, ελάχιστους μήνες πριν το μαρτυρικό του θάνατο το 1779, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ανεκυρήχθη διατηρητέο μνημείο της φύσης, απο το 1980, εξ όσων γνωρίζω, ουδέν ενδιαφέρον επεδείχθη από τις αρμόδιες υπηρεσίες, και η σημερινή κατάσταση, του κάποιων αιώνων, πλάτανου, απαιτεί το ενδιαφέρον τους.
Τέλος, θα ήθελα να προσθέσω ότι στο ίδιο χωριό υφίσταται, από το 2019, το Μουσείο Υφαντή, εντός του επιβλητικού λιθόκτιστου Δημοτικού σχολείου της κοινότητος, το οποίο κοσμούν τρεις αυθεντικές εικόνες του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου[1871-1932] και πίνακες του συντοπίτη ζωγράφου Σωτήρη Σόρογκα.
