Ζητήματα που «καίνε» την Ελλάδα αλλά και άλλες χώρες με προβληματική δημοσιονομική εικόνα αναμένεται να τεθούν στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup. Πιο συγκεκριμένα αναμένεται να τεθεί το θέμα της διαχείρισης των χρεών της πανδημίας, αλλά και της προώθησης πιο στοχευμένων μέτρων στήριξης της οικονομίας σε αντικατάσταση οριζόντιων δράσεων. Βέβαια λόγω των προβλημάτων με τα εμβόλια και τη συνακόλουθη αργή πορεία επαναφοράς στην κανονικότητα δεν αναμένεται ούτε για το 2022 να αμφισβητηθεί η διαδικασία της δημοσιονομικής χαλάρωσης.
Ωστόσο με τη χώρα μας να «φλερτάρει» με νούμερα δυσθεώρητα, τόσο στο λόγο χρέους – ΑΕΠ, όσο και σε απόλυτα νούμερα, αλλά και στον όγκο των ιδιωτικών χρεών, αλλά και να αντιμετωπίζει υψηλά ποσοστά ύφεσης η συζήτηση αυτή παίρνει χαρακτήρα κομβικό. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν το χρέος της χώρας αναμένεται να ξεπεράσει το 200% του ΑΠΕ φέτος, ενώ το ύψος του ιδιωτικού χρέους έχει φτάσει από τα 234 δισ. ευρώ προ πανδημίας στα 254 δισ. ευρώ και πιέζεται περαιτέρω.
Επίσης στις χειμερινές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, λόγω της παράτασης των περιοριστικών μέτρων έως τις αρχές του 2021, πέρα από το -10% στην πορεία του ΑΕΠ το 2020, αναθεωρήθηκε ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας για φέτος από 5% του ΑΕΠ, που προβλεπόταν τον περασμένο Νοέμβριο, στο 3,5% του ΑΕΠ, ενώ για το 2022 η πρόβλεψη για την ανάπτυξη αυξήθηκε στο 5% του ΑΕΠ, από 3,5% στις φθινοπωρινές προβλέψεις.
«Καμπανάκι» από τη Bundesbank
Στο πλαίσιο αυτό ενδιαφέρον έχουν και οι απόψεις του επικεφαλής της Bundesbank, κ. Γενς Βάιντμαν, που σε δημόσια τοποθέτησή του έστειλε σαφές μήνυμα για την ανάγκη σταδιακού περιορισμού της επεκτατικής και χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Πιστός στις κλασικές γερμανικές συνταγές για επαναφορά στη «σφιχτή» πολική, «έκρουσε» και πάλι το καμπανάκι του πληθωρισμού. Και μπορεί φυσικά εν μέσω πανδημίας οι απόψεις αυτές να μην περνούν στη κεντρική πολιτική σκηνή όπου λαμβάνονται αποφάσεις, ωστόσο δίνουν έναν τόνο για την πολιτική μάχη που θα έλθει.
Παράλληλα και μόνο «τρόμο» προκαλούν οι όποιες σκέψεις για επαναφορά των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας που προβλέπει αυστηρή δημοσιονομική ορθοδοξία (το χρέος στο 60% κτλ.) με δεδομένες τις συνθήκες. Πάντως ενόψει των εξελισσόμενων συζητήσεων για το μεταμνημονικό πρόγραμμα της χώρας αναμένεται να τεθούν συστάσεις για προσοχή στις δαπάνες και το δανεισμό.
Εν τω μεταξύ η χώρα μας θα πρέπει να συνεχίσει ένα δυναμικό πρόγραμμα έκδοσης ομολόγων για να στηρίξει την οικονομία με νέα μέτρα και χορηγήσεις. Τα θέματα αυτά, των μέτρων και της φύσης του θα μπουν και αυτά στη συνεδρίαση. Πλέον η τάση, όπως έχει διαφανεί και από τις δημόσιες τοποθετήσεις κυβερνητικών στελεχών είναι για στοχευμένα εργαλεία.
Βέβαια σε μια ευρωπαϊκή οικονομία που νοσεί, με την ευρωζώνη να κατεβάζει στο 3,8% την ταχύτητα της ανάπτυξης για το 2021, είναι προφανές ότι όταν ανοίγει η συζήτηση για «στοχευμένα» μέτρα τότε ξεκινά και μια διαδικασία με «κόφτες» για πολλούς. Π.χ. για την ελληνική οικονομία η προσγείωση στο 3,5% έναντι 5% που ήταν η πρόβλεψη το Φθινόπωρο του 2020 ισοδυναμεί με απώλειες ανάπτυξης ύψους 2,6 δισ. ευρώ. Άρα πώς θα καλυφθεί αυτό το κενό τόσο σε επίπεδο δημοσιονομικό όσο και σε επίπεδο κοινωνίας;
Πάντως η συζήτηση για στοχεύσεις μέτρων κύρια προέρχεται από την ανάγκη δρομολόγησης πόρων σε βιώσιμες και όχι «ζόμπι» επιχειρήσεις που είναι κυρίαρχη στην ΕΕ. Σήμερα αποφάσεις δεν αναμένονται, ωστόσο ήδη μπαίνει σε εκκίνηση μια διαδικασία μετάλλαξης του πακέτου μέτρων όπως τα έχουμε δει.
*Γιώργος Αλεξάκης
